Crist-Jan Doedens

De teneur van de presentaties was dat auditkwaliteit gebaat is bij objectiveerbare gegevensgerichte methoden van onderzoek: steekproeven en data-analyse.

Je kunt de maximale fout in een financiële verantwoording schatten door gebruik te maken van steekproeven. Data-analyse helpt de audit, doordat daarmee de administratie als het ware kan worden schoongemaakt en schoongehouden. Data-analyse helpt ook het bedrijfsproces, door de weerslag van transacties te bewaken en inzicht te geven voor (bij)sturing.

Administraties zijn tegenwoordig digitaal. Een audit impliceert het controleren of de werkelijkheid en de weerslag ervan - zeg de boekhouding - overeenkomen. Integraal controleren kost veel werk. Met een steekproef kun je dat efficiënt doen. Zo is bijvoorbeeld de controleaanpak van de Belastingdienst voor ondernemingen geënt op steekproeven.

In de toekomst zullen we waarschijnlijk meer gebruik kunnen maken van digitale vastlegging van de werkelijkheid, want de vastlegging wordt meeromvattend. Denk hierbij aan het volgen van elektronische labels op goederen, het beschikbaar zijn van veel soorten camerabeelden en van openbare data.

Dit betekent een grotere rol voor data-analyse. In sommige gevallen kan dan de audit tenderen naar een integrale controle binnen de digitale weerslag van de werkelijkheid. Bij controle van bijvoorbeeld de EU, is dit nog heel ver weg; daar zal nog heel lang de steekproef het meest geëigende middel voor de controle zijn.

Het is dus mogelijk de auditresultaten aanzienlijk meer te objectiveren dan nu het geval is. Uit de beoordeling van het werk van accountants zoals weergegeven in het AFM-rapport van 25 september 2014 blijkt dat er veel schort aan het opgeleverde werk.

Het zou helpen als de wet- en regelgeving zo zou worden aangepast - in omvang verminderd misschien - dat het oordeel dat volgt uit de audit zou moeten worden gebaseerd op geobjectiveerde uitkomsten. In de huidige situatie is er te veel ruimte voor subjectiviteit in de oordeelsvorming.

Het programma, de slides en samenvattingen van de presentaties zijn te bekijken op de website van het Limperg Instituut onder 'coming events'.