Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant verricht sinds 1997 werkzaamheden voor een ondernemer en zijn gezin. De ondernemer heeft een pand dat hij bij wijze van pensioenvoorziening wil verhuren aan derden. De accountant raadt hem om fiscale redenen af het pand te verhuren aan zijn kinderen en adviseert de ondernemer om zich te laten bijstaan door een bedrijfsmakelaar en taxateur.

De registeraccountant heeft interesse in het pand en komt op grond van verschillende taxaties met een voorstel, waarin hij het te verwachten fiscale voordeel verdisconteert.

Het huurcontract wordt gesloten. Maar later stelt de Belastingdienst met instemming van de verhuurder een hogere taxatie- c.q. huurwaarde vast. Gezien deze hogere waarde heeft de accountant te weinig huur betaald.

Na het sluiten van het huurcontract heeft de accountant de verhuurder laten overstappen naar een ander accountantskantoor om de zakelijke verhoudingen zuiver te houden. De accountant zal nog wel de fiscale afwikkeling van het huurcontract verzorgen. Na verloop van tijd stopt de accountant hier echter plotseling mee.

De verhuurder dient een klacht in over:

• belangenverstrengeling, waarbij de accountant zijn privébelangen heeft laten prevaleren boven de belangen van de verhuurder;
• het onjuiste advies over het fiscale voordeel;
• de eenzijdige beëindiging van de relatie zonder aanbod of poging om de fiscale schade te beperken.

De Accountantskamer verklaart de klacht deels niet-ontvankelijk en voor de rest ongegrond.

De verhuurder heeft zijn klacht pas in mei 2010 ingediend, terwijl de huurovereenkomst in maart 2005 is gesloten. Er zijn dus meer dan drie jaren verstreken en daarom is de klacht over belangenverstrengeling niet ontvankelijk. De klacht over de fiscale schade is ongegrond net als die over de plotselinge beëindiging van de accountantsrelatie.

De verhuurder gaat in hoger beroep.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft:

• het eerste onderdeel van de klacht ten onrechte niet-ontvankelijk verklaard;
• de twee andere klachtonderdelen ten onrechte ongegrond verklaard.

Oordeel in beroep

Het beroep wordt grotendeels verworpen. Het eerste klachtonderdeel is terecht niet-ontvankelijk verklaard en de twee overige klachtonderdelen terecht ongegrond.

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven herhaalt dat de verjaringstermijn gaat lopen op het moment dat het de potentiële klager duidelijk moet zijn dat enig handelen of nalaten van een accountant in strijd kan zijn met zijn gedrags- en beroepsregels. Het gaat dus niet om het moment dat de potentiële klager 'enig besef' heeft van het mogelijke tuchtrechtelijk verwijtbare handelen of nalaten.

Uitgaande van deze maatstaf vindt het college het eerste klachtonderdeel ook niet-ontvankelijk. De klant wist in december 2004 al dat de accountant bij de onderhandelingen over de verhuur van het pand optrad als accountant èn (vertegenwoordiger van de) mogelijke huurder. Hij is dit pas in 2009 als problematisch gaan ervaren, omdat de belastinginspecteur toen afweek van de aangifte.

Het tweede onderdeel van de klacht is ook in de ogen van het college ongegrond, omdat de accountant er niet verantwoordelijk voor kan worden gehouden dat het pand in 2009 te hoog is getaxeerd. De waarde is overeengekomen met de belastinginspecteur en daarbij heeft met name een adviseur van de verhuurder invloed uitgeoefend. Deze adviseur heeft ook ingestemd met de vastgestelde waarde, in plaats van bezwaar te maken tegen de aanslag. Omdat de verhuurder en zijn adviseur dit hebben nagelaten, is ook niet te zeggen dat de waarde op een te hoog bedrag is vastgesteld.

De verhuurder heeft in hoger beroep nog naar voren gebracht dat de accountant in het contract een regeling had moeten opnemen voor het geval de Belastingdienst zou afwijken van de beoogde waarde en het beoogde fiscale voordeel dus zou uitblijven. Het college gaat niet op dit verwijt in, omdat de verhuurder er pas in hoger beroep mee is gekomen en het niet is toegestaan om de klacht in hoger beroep uit te breiden.

Het college is het ook eens met het oordeel van de Accountantskamer over de beëindiging van de relatie met de klant. Gezien de brief waarin de klant hem verantwoordelijk stelt voor de fiscale gevolgen van de hogere waardering van het bedrijfspand, vindt het college het 'te billijken' dat de accountant er een punt achter heeft gezet. Het college sluit zich op dit punt aan bij de overwegingen van de Accountantskamer, die ook vond dat de klant niet heeft aangetoond dat hij er op de een of andere manier nadeel van heeft ondervonden.

Maatregel

Geen.

Annotatie Hans Blokdijk

Het College van Beroep voor het bedrijfsleven bevestigt nog eens de uitspraak (in AWB 10/1299) dat het tijdstip waarop de klager begint te beseffen dat het handelen of nalaten van een accountant wel eens tuchtrechtelijk verwijtbaar zou kunnen zijn, niet bepalend is voor de aanvang van de driejaarstermijn waarbinnen een tuchtklacht moet worden ingediend.

Wel een rol speelt het moment waarop een potentiële klager informatie krijgt, die het vermoeden van klachtwaardigheid zou kunnen doen ontstaan. In dit geval kwam dat moment pas ongeveer vijf jaar na het rapport met de vermeende fout. Toch is de klacht kennelijk nog ingediend vóór het verstrijken van de zesjaarstermijn na het plaatsvinden van de gewraakte gedraging.