Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

De registeraccountant van een big four-kantoor is sinds 1998 verantwoordelijk voor het samenstellen van de jaarrekeningen van een cliënt. Medio 2006 geeft de accountant een samenstellingsverklaring af bij de jaarrekening 2005. Daarna verricht hij zelf geen werkzaamheden meer voor deze cliënt.

Een paar maanden later adviseert de accountant twee partners van de cliënt die voor zichzelf willen beginnen. Hij adviseert over de mogelijke financiering van de op te zetten onderneming en staat de twee bij in de contacten met de bank. In februari 2007 zet de accountant de nieuwe onderneming op het spoor van een kantoorcollega die verantwoordelijk is voor de administratieve begeleiding. Daarmee stopt de bemoeienis van de accountant met de uitgetreden partners.

In maart 2007 krijgt de accountant te horen dat een ander accountantskantoor onderzoek doet naar de vermeende fraude van de twee. Acht maanden later beëindigt de samenstellingscliënt de relatie met de accountant wegens gebrek aan wederzijds vertrouwen.

De cliënt dient vervolgens een klacht in. De accountant had volgens hem moeten zien dat de twee voormalige aandeelhouders ontoelaatbare privé-uitgaven hebben gedaan ten koste van de cliënt. Hij had de andere aandeelhouders daarvoor moeten waarschuwen. Verder heeft de accountant volgens de klager niet integer en niet-onafhankelijk gehandeld door de twee uittredende aandeelhouders bij te staan.

De Raad van Tucht verklaart het eerste deel van de klacht ongegrond. Anders dan bij controlewerkzaamheden is de opdrachtgever bij samenstellingswerkzaamheden verantwoordelijk voor de juistheid en volledigheid van de aangeleverde gegevens. "Dat neemt vanzelfsprekend niet weg" dat de accountant bij het samenstellen op informatie kan stuiten die vragen oproept of zou moeten oproepen. De klager heeft echter niet aannemelijk gemaakt dat hiervan sprake is.

De Raad van Tucht vindt het tweede onderdeel van de klacht echter wel gegrond. Er bestond een permanente cliëntrelatie tussen de accountant en de klager. Om de onafhankelijkheid te bewaren had de accountant de uittredende partners moeten doorverwijzen naar een andere accountant. Tenzij hij van de cliënt toestemming krijgt om de uittreders bij te staan. Omdat de accountant deze gedragslijn niet heeft gevolgd, wordt hij gewaarschuwd.

Zowel de accountant als de klager gaan in beroep tegen deze uitspraak.

Beroepsgronden

De vertegenwoordigers van de klagende onderneming vinden dat de klacht over het niet-waarschuwen ten onrechte ongegrond is verklaard en dat de waarschuwing een te lichte sanctie is.

De accountant vindt zijn gedrag niet verwijtbaar en de waarschuwing onterecht.

Oordeel in beroep

Het beroep van twee van de vertegenwoordigers van de cliënt is niet-ontvankelijk, omdat de twee in eerste instantie niet hebben geklaagd over de accountant.

Het beroep van de andere vertegenwoordiger van de cliënt is ongegrond. Het College bevestigt het oordeel van de Raad van Tucht dat bij samenstellingsopdrachten primair de opdrachtgever verantwoordelijk is voor de juistheid en volledigheid van de aangeleverde gegevens.

Gezien de permanente cliëntrelatie tussen de accountant en de onderneming stond het de accountant niet vrij om 'startersadviezen' te geven en de vertrekkende aandeelhouders bij te staan in hun contacten met de bank. Daarbij komt dat de accountant de vertrekkers ook heeft geadviseerd over de zekerheden die de bank verlangde en over de eventuele toetreding van een nieuwe partner tot de nieuwe onderneming. Uit niets blijkt dat de samenstellingscliënt hiervan op de hoogte was en hiervoor toestemming heeft gegeven.

Het College vindt de waarschuwing dan ook terecht.

Maatregel

Waarschuwing.

Annotatie Hans Blokdijk

Indien een cliënt, zoals in dit geval, bij een samenstellingsopdracht geaggregeerde cijfers aanlevert, kunnen individuele posten uiteraard niet zonder meer vragen bij de accountant oproepen. In dit opzicht kent een samenstellingsopdracht nu eenmaal zijn logische beperkingen.

Wel heeft betrokkene in strijd gehandeld met hetgeen over de behartiging van de belangen van twee partijen met tegengestelde belangen is bepaald in de jurisprudentie, bijvoorbeeld in JT 2007-25, 2007-32 en 2008-29.