Opinie 25 juni 2018

Jonge wijn in oude zakken

Op 18 juni was de ledenvergadering van de NBA, waarin de vernieuwingsagenda op de agenda stond om ter stemming te brengen. Voor onze beroepsgroep een belangrijk moment.

En ja, wat is daarover je mening? Heeft de vernieuwingsagenda je instemming of stem je tegen? Geeft het voldoende richting om de toekomst met vertrouwen tegemoet te treden?

Jonge wijn

Tijdens de ALV heb ik een pleidooi gehouden over ‘Jonge wijn in Oude zakken’. Jonge wijn bubbelt, bruist en beweegt en heeft tijd nodig om tot voldoende rijping te komen. Vroeger werd de wijn in zakken van huid gedaan. En als de huid ouder wordt, wordt deze stug en strak en beweegt niet meer mee. En wat gebeurt er nu als je jonge wijn in oude zakken doet? Dan scheurt de zak!

Ik heb de vernieuwingsagenda meerdere keren gelezen. Positief vind ik dat naast het woord ‘kwaliteit’ (dat 43 keer wordt genoemd) het woord ‘vernieuwen’ op de tweede plaats staat. Dat wordt 27 keer genoemd. Dus ik neem een enorme drive waar om de vernieuwing echt door te voeren. Om met de woorden van Marco van der Vegte te spreken: Het is vijf voor twaalf. Hij heeft de urgentie daarmee duidelijk gemaakt.

Maar de vraag is: Hoe zorgen we ervoor dat de jonge wijn de ruimte krijgt om te bubbelen en te bewegen en behouden blijft? Volgens mij ligt daar onze grootste uitdaging. We moeten voorkomen dat er jonge wijn in oude zakken terecht komt, dan gaat namelijk de wijn verloren.

Fintechs, dwarsdenkers en ondernemers

Er zijn voldoende voorbeelden om ons heen, zoals de ontwikkelingen bij de banken. Op 6 juni publiceerde het FD een mooi artikel  “Bestaande bank vernieuwen is mission impossible”. Daarin wordt duidelijk gemaakt dat fintech’s de bestaande banken volkomen hebben ingehaald. Die banken kunnen de snelheid van fintechs niet bijhouden, worden geremd door logge it-infrastructuur en een cultuur die verandering eerder tegenwerkt dan omarmt.

Lopen wij ook dat risico? Welke maatregelen zijn genomen om dat risico tegen te gaan? De NBA is een groot publiekrechtelijk orgaan, dat ook last heeft van trage besluitvorming. De beroepsorganisatie heeft niet de cultuur van snelle omschakeling en beweging op marktontwikkelingen. Het is een orgaan van beleid en beleidsstukken, van polderen en overleg. Politiek bedrijven is haar dagelijkse bezigheid.

Dus wederom de vraag: Hoe zorgen wij ervoor dat vernieuwing voldoende ruimte, maar ook bescherming krijgt om tot zijn recht te komen? Jonge wijn in jonge zakken! Als wij willen innoveren, dan hebben wij jonge vernieuwers nodig. Omdenkers, dwarsdenkers en dissidenten. Het zijn altijd ondernemers die over deze kwaliteiten beschikken.

Hoe gaan wij deze mensen omarmen en ruimte geven bij de NBA om dat mogelijk te maken? Ofwel: zijn wij er klaar voor om de ‘fintechs’ van de accountancy te omarmen en voldoende ruimte te geven om de vernieuwing in werking te zetten?

Governance

Daarmee kom ik bij een essentieel aspect. Je kunt nieuwe zaadjes zaaien, maar de oogst zal alleen groot zijn als de grond voldoende vruchtbaar is. Hoe zorgen wij ervoor dat zaadjes in vruchtbare grond terecht komen? Dan hebben we het over de governancestructuur. Wie neemt op welk moment de besluiten? Wie staat op en geeft ruimte om gezaaide zaadjes tijd en ruimte te geven om te ontkiemen? Wie staat er op om het dagelijkse water te geven, zodat de grond vruchtbaar blijft?

Een aansprekend citaat van Berry Wammes bij de opinie van Guus Ham en Marco Moling: “eerst verschillen benoemen, dan beleid bepalen, dan de organisatie inrichten en dan budgetteren. Die volgorde moeten we vooral zo willen houden.” Daar slaat hij de spijker op zijn kop.
De governance is essentieel om de besluitvorming op het juiste moment en door de juiste persoon te laten nemen.

De NBA is voor de leden en van de leden. Dus stop de discussie over oob en mkb. Dat is de oude wereld. Het gaat erom dat we verbinding zoeken met gelijkgestemde mensen, op thema’s die elkaar aanspreken. De NBA is van de leden en voor de leden; dus niet voor de accountantsorganisaties en de serviceorganisaties.
Dus NBA-bestuur, durf dan ook te kiezen. Alles moet gericht zijn op het belang van de leden. Het beleid, de visie maar ook de vernieuwingsagenda moet je met elkaar vormgeven. Het zijn de mensen die het doen! Dus niet de organisaties.

Verbinding

Daarmee kom ik weer terug bij Marco van der Vegte. Hij heeft een mooie oproep gedaan om met elkaar de verbinding te zoeken. Het is inmiddels bekend dat Endymion en ik het platform STUDIOAMS zijn gestart, om onderdeel te zijn van de vernieuwingsagenda van de NBA. De eerste gesprekken met vernieuwers in de markt zijn gemaakt. Mensen die allen de sector een warm hart toedragen en heel graag helpen om de beroepsgroep hip en sexy te maken.

Eerlijk gezegd zijn we aangenaam verrast door de positieve geluiden. Maar die zijn tegelijk ook voorzichtig. Onze grootste uitdaging is om de vernieuwing op de kaart te krijgen bij de NBA. Accepteren wij verschillen? Zijn wij in staat om voldoende ruimte te geven aan jong en fris ondernemerschap?

Mijn laatste woorden zijn voor Pieter Jongstra. Beste Pieter, dank voor je inzet in de afgelopen jaren. Ik heb je de voorzittershamer zien overhandigen aan Marco van der Vegte, een bijzonder moment.
Ik heb genoten van je humor en ik heb bewondering voor je rust in gespannen tijden. Dank dat je ondanks alles de vernieuwingsagenda op de kaart hebt weten te krijgen. Het is aan ons om daar iets moois van te maken; dus jonge wijn in jonge zakken. En als die tijd krijgt om te rijpen… dan drinken we er een lekker glas wijn op. Proost!