Opinie 15 mei 2014

Het accountantsdebat is klaar

In het FD van 13 mei 2014 schrijft Peter Schimmel: "Als de accountants de tijd die zij besteden aan het schrijven van artikelen over hun eigen beroep voor de jaarrekeningcontrole zouden aanwenden, dan zou er heel wat minder te schrijven zijn." Ik vind dat grappig.

Maar het is ook niet waar. Want de accountants die fouten hebben gemaakt, die schrijven niet. Ze geven wel af en toe een interview. Dat wel. 

Jurgen van Breukelen van KPMG geeft ook regelmatig interviews. Zo gaf hij een interview om te vertellen dat KPMG het naar aanleiding van diverse affaires anders ging doen. Namelijk beter. Recent gaf hij weer een interview omdat hij - vrijwillig, op basis van een eigen en heel moeizame afweging - heeft besloten om weer op te stappen. In 2007 heeft hij met kantoorgenoten privé geïnvesteerd in onroerend goed. Daar heeft hij nu te veel last van. Met de kennis van nu kun je zeggen dat ze dat niet hadden moeten doen, zegt Jurgen van Breukelen.

Toen ik in 2007 bij KPMG werkte was ik penningmeester in mijn dorpsraad. Dat was niet verboden. Maar het inzicht toen was wel dat je dat heel goed moest overwegen. Het KPMG-beleid was dat het veiliger was om het niet te doen. Want ook in privétijd ben je accountant. En je wil de schijn niet tegen hebben. Volgens Jurgen van Breukelen gaat het niet om moraliteit maar om voortschrijdend inzicht. Met de kennis van nu waren mijn inzicht en het KPMG-beleid toen zonder voortschrijden al behoorlijk bij de tijd.

In het accountantsdebat draait alles om herhaling. Marcel Pheijffer is de Youp van 't Hek van de accountancy. Zijn boodschap is al jaren oud maar we blijven kaartjes kopen om hem aan te horen. Wie weet lift ik nog wel eens naar Parijs. Alles is al eens gezegd en opgeschreven. Het debat is klaar. Enige vraag is wanneer gaan we echt wat doen.

Het accountantsdebat heeft goede inzichten en goede standpunten opgeleverd. Maar het levert verder weinig op. De debatten hebben maar tot enkele echte acties geleid. En tot debatten over de toon van het debat.

Sommige acties zijn er vooral voor de bühne geweest. En iedereen met inzicht in communicatiebeleid weet dat acties enkel voor de bühne vroeg of laat tot reputatieverlies gaan leiden. Als het basisprodukt niet op orde is gaat de boodschap verloren. De NS konijntjes die zich op tv ooit warmden aan spoorwissels hebben we na een desastreus verlopen winter nooit meer terug gezien. De NBA heeft zijn eigen konijntjes met de verplichte cursus ethiek.

Het accountantsdebat is klaar. We moeten aan het werk. Echt. Toch gaat het debat weer door. Op 28 mei 2014 organiseert de NBA een discussiebijeenkomst over de toekomst van de audit. Een discussiebijeenkomst is ook een soort debat. Maar dan zonder concrete uitkomsten. Dit debat op 28 mei is georganiseerd naar aanleiding van een debat dat ook al op internet heeft plaatsgevonden. Op 28 mei zitten belangrijke mensen van het debat in dezelfde ruimte om het debat te voeren. Dat is twee weken nadat de minister een debat heeft gevoerd met de Tweede Kamer.

Ik hoop dat het debat bij de NBA en het debat in de Tweede Kamer tot dezelfde inzichten leiden. En dat we dan aan het werk kunnen om het beroep beter te maken. Want dat is het doel van alle debatten. Niet nog meer tijd verliezen. Ook met de kennis van nu is het accountantsdebat klaar.