Nieuws 02 februari 2023

'Nijpend tekort aan accountants'

Er is een groeiend tekort aan accountants, veroorzaakt door vergrijzing en een dalende aanwas bij de opleidingen. Grote kantoren, opleidingen en de NBA luiden de noodklok.

Dat meldt het Financieele Dagblad. Coen Bongers, hoofd van de opleiding accountancy aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, zegt tegen het FD dat de nood inmiddels zo hoog is dat bijna iedereen bij de opleiding welkom is. "Als je zindelijk bent en een rekenmachine kunt vasthouden, ben je aangenomen", aldus Bongers. Dat statement wordt inmiddels ook door andere media opgepikt.

Volgens Bongers moet er iets gebeuren, "anders kiest straks niemand meer voor dit vak". De opleiding zou te lang duren en te saai zijn. Bij de praktijkopleiding is de veelgehoorde kritiek dat de werkdruk te hoog is, omdat veel studenten en jonge accountants zich in levensfases bevinden waarbij privé ook veel speelt.

Personeelstekorten zijn het gevolg en veel kantoren zien daardoor een negatief effect op de groei. De markt heeft behoefte aan zo’n tien procent meer accountants, blijkt ook uit eerder onderzoek van ING waaraan het FD refereert.

Zelfde verhaal

In oktober 2022 vertelden kantoren in Accountant-magazine hetzelfde verhaal, maar sindsdien lijkt er niet veel veranderd. De capaciteitsproblemen komen daarbij op een ingewikkeld moment, omdat veel kantoren stevige groeicijfers noteren en juist graag willen uitbreiden.

Destijds gaven de kantoren ook aan al veel breder te selecteren om aan mensen te komen; niet alleen vanwege tekorten, maar ook omdat de behoeften veranderen. Er is steeds meer technische kennis nodig op het gebied van data en cybersecurity, evenals kennis op het gebied van ESG en fraude. De opleidingen weerspiegelen die trend echter nog niet. In het FD geeft Deloitte aan voorstander te zijn van een kortere basisopleiding, waarna studenten zich vervolgens kunnen verdiepen in een van die gebieden.

De kantoren gaven in oktober al aan dat zij vanwege de tekorten en de behoefte aan bredere profielen de opleidingen intern regelen. "Kandidaten van meerdere studieachtergronden komen in aanmerking en die leiden wij dan verder op voor het vak", zo stelde KPMG in het blad. "Wij zien nieuwe functies ontstaan, meer gericht op bijvoorbeeld digitale ontwikkeling, waarvoor mensen met een andere achtergrond ook interessant worden. Iedere student met een finance aspect in de studie en de ambitie om RA te worden, kan bij ons terecht. Talenten bieden wij een opleiding aan tot RA."

PwC stelde toen ook al aan dat de sector zelf naar oplossingen moet zoeken, omdat het vanaf de accountancyopleidingen niet wil vlotten met een andere aanpak. "Wij kijken al enkele jaren breder. We trekken mensen met andere profielen aan, denk aan STEM-profielen. Intern worden zij bijgeschoold. Als sector hebben we hier te maken met een uitdaging, omdat de instroom onvoldoende is. Dit probleem is breder en geldt niet alleen voor ons."

In een redactioneel commentaar stelt het FD dat de sleutel om het tekort te verminderen ook bij de kantoren ligt. De 'oude' partnercultuur zit daarbij in de weg, meent de krant. "Te star, te weinig divers en te commercieel."

Urgent

Woordvoerder Lukas Burgering van de NBA stelt in reactie op de berichtgeving in FD dat de beroepsorganisatie de problematiek herkent en dat de urgentie hoog is. De beroepsorganisatie werkt op meerdere manieren aan het terugdringen van het tekort aan mensen. Naast een campagne om scholieren en studenten te interesseren voor het accountantsvak, is de NBA ook betrokken bij de herziening van de opleiding.

De Commissie Eindtermen Accountantsopleiding publiceerde recent, samen met de Raad voor de Praktijkopleidingen van de NBA, het rapport 'Stip aan de horizon', waarin aandacht wordt gevraagd voor de instroom en de studeerbaarheid van de opleiding. Burgering verwijst ook naar de jongste ledenvergadering van de NBA, waar voorzitter Kris Douma het opleidingsmodel als strategisch aandachtspunt benoemde. 

• FD: 'Tekort aan accountants loopt op door vergrijzing en afhakende studenten'
• FD-podcast Dagkoers: 'Accountant zijn is niet sexy genoeg'
• FD-commentaar 'Firma's zijn aan zet om tekort aan accountants weg te nemen'
• Accountant Magazine (oktober 2022): 'Baanbrekende arbeidsmarkt, ook voor accountants'
• Rapport CEA en NBA 'Stip aan de horizon'