Een paar weken geleden kreeg hij van de NBA het verzoek te beschrijven hoe een werkdag van een cfo eruitzag in 2016, het jaar waarin Bram afstudeerde en begon met werken. De NBA is bezig met de vijfjaarlijkse herijking van haar visie op het beroep en wil de Young Profs van vandaag laten zien hoeveel er de afgelopen veertien jaar veranderd is, om ze uit te dagen zich een voorstelling te maken van de veranderingen waarmee zij in de komende jaren te maken krijgen. Omdat financiële informatie tegenwoordig nog maar een beperkt gewicht heeft in de informatiestromen waar de wereld om draait, zijn ze bij Bram terechtgekomen. Hij startte destijds als financial weliswaar met de bedoeling het tot cfo te schoppen, maar ontwikkelde zich al snel - zoals velen - tot dataminer.

De uitdaging van het schrijven heeft Bram enthousiast geaccepteerd. Maar hoe, wat, waar te beginnen? Hij neemt zich voor de hele dag goed op te letten en zich bij alles wat hij doet voor te stellen hoe dat er in het grijze verleden van 2016 moet hebben uitgezien.

Bram werkt bij Volvo en is op de Nederlandse markt verantwoordelijk voor de exploitatie van klantinformatie. Hij zal dadelijk met een collega naar Amsterdam rijden voor een studiedag met een gebruikerspanel voor mobiliteitsarrangementen voor senioren, de grootste klantengroep. 'Wat dat betreft niets nieuws onder de zon', denkt Bram, terwijl hij naar buiten loopt, waar de auto (natuurlijk een Volvo) met zijn collega Jesse juist komt aanrijden.

Maar de enorme verschillen stapelen zich vervolgens op. Jesse zit bijvoorbeeld nu nog aan het stuur, omdat hij nou eenmaal een verstokte automobilist is, maar dadelijk zal hij samen met Bram achterin plaatsnemen, waarna de auto hen in een goed halfuur tot voor het werkgebouw in Amsterdam zal brengen. Geen idee waar dat ding parkeert, of wat het allemaal nog zal doen voordat het hen weer op dezelfde plek zal oppikken, binnen vier minuten nadat Bram hem oproept. Het zou dan overigens ook een andere auto kunnen zijn, hetzelfde model of wellicht juist een ander, mochten ze daar zin in hebben.

En dan Volvo. Dat bestaat natuurlijk al een eeuwigheid, maar van het grote Zweedse autoconcern resteert eigenlijk alleen nog het merk, dat nog steeds staat voor kwaliteit. Dat merk is nu eigendom van de enorme wereldwijde community van Volvo-rijders, mensen die voor hun mobiliteitsoplossingen gebruikmaken van het platform dat Volvo intussen is geworden. Bram is er zelf zo een, en omdat hij een echte believer is in het concept van Volvo en daarbij een zeer ervaren specialist in datamining, heeft hij zich opgeworpen als de eerstverantwoordelijke voor klantinformatie in Nederland.

Want daar gaat het om, realiseert Bram zich, terwijl hij instapt. Kijk deze auto nu eens. Ziet er prima uit, maar sinds alle auto's nagenoeg zelfrijdend zijn geworden en volledig elektrisch, zijn de technische prestaties niet meer bepalend. Elke auto, nieuw of gebruikt, die van Volvo-software wordt voorzien en daarmee een Volvo wordt, krijgt op dat moment een plek in dat netwerk en wordt meteen voorzien van gigantische hoeveelheden data, over wegen, routes, gebruikers, bestemmingen, et cetera.
En belangrijker: de auto begint meteen data te produceren, die voor alle andere Volvo’s en hun gebruikers beschikbaar komen. Dat geldt dus ook voor deze auto, waarvan Bram toevallig weet dat hij van de band rolde in een fabriek in Roemenië, die slim gebruik maakt van de materialen van oude Opels en Renaults die vanuit West-Europa daarheen werden gebracht.

Hij heeft echter geen idee wie de eigenaar van deze auto is, welk soort fleetowner daarachter schuilgaat. En dat hoeft ook niemand te weten, als die eigenaar maar erop kan vertrouwen dat de auto goed wordt beheerd en onderhouden. En maximaal wordt ingezet, waarna de netto-opbrengst bij die eigenaar terechtkomt. Waar die opbrengst uiteindelijk vandaan komt, is evenmin belangrijk. Bram ziet in de laatste jaren de opbrengsten uit de verkoop van mobiliteitsgegevens steeds verder toenemen, terwijl de omzet uit vervoerskilometers minder belangrijk wordt.

Als Bram en Jesse in Amsterdam het werkgebouw binnenlopen en naar de grote zaal worden geleid, waar een groot aantal leden van het gebruikerspanel juist is gearriveerd, bedenkt Bram dat hij hier de echte belanghebbenden van Volvo ontmoet. Zij zijn het die gebruikmaken van het scala aan vervoersmiddelen en -mogelijkheden, met alle informatie waar hun lidmaatschap hen recht op geeft. Maar zij zijn het ook die de kostbare data aanleveren, waar het bedrijf feitelijk op draait. En die dagelijks met miljoenen hun creativiteit aanwenden en de ideeën produceren, die voor Volvo en al die bedrijven in andere sectoren goud waard zijn. Zodat een groot deel van de echte trouwe gebruikers van het eerste uur al lang niet meer hoeft te betalen voor hun mobiliteit. Bram realiseert zich dat zijn kinderen, die nu nog heel jong zijn, misschien wel nooit meer hoeven te 'werken' en geheel kunnen leven van het uitwisselen van de informatie die ze produceren, tegen de informatie die ze zelf gebruiken. Werken, dat is iets voor robots…

Informatie, daar draait het allemaal om, merkt hij ook vanmorgen weer. De presentaties die voorbijkomen en waar de leden van het klantenpanel op kunnen reageren, hier in de zaal en online, gaan allemaal over de uitwisseling van informatie op het niveau van mensen. In beginsel individueel, maar je ziet voortdurend netwerkjes ontstaan, samenklonteren en weer opsplitsen. Netwerken waarin informatie wordt uitgewisseld en toegepast op een veelheid van terreinen, die voor deze groep van vooral 70-plussers van belang zijn. Niet alleen mobiliteit, maar ook energie, ontspanning, voeding, cultuur, contacten, zorg, de woning, et cetera.

Bram glimlacht. Een dag uit het leven van een cfo in 2016... Die corporate wereld met zijn C-suites is nu nagenoeg verdwenen. Zoals dinosauriërs: ontzagwekkend, maar uitgestorven. Geld speelt vandaag de dag nauwelijks een rol. Data hebben de meeste functies van de euro’s overgenomen. De laatste jaarrekening die Bram zag, was van de tennisclub. Maar zelfs daar is niemand er nog echt in geïnteresseerd. Omdat ook daar een simpel lidmaatschap, waarvoor je contributie betaalt om er te mogen spelen, bijna niet meer voorkomt en niemand meer zit te wachten op een algemene verantwoording over een al maanden geleden verstreken jaar.

Steeds slimmere algoritmes maakten de weg vrij voor een explosie van blockchains. De komst van kwantumcomputers, met hun voordien onvoorstelbare rekenkracht, betekende een paar jaar geleden een nieuwe revolutie. Hierdoor zijn de kwaliteit en de betrouwbaarheid van massa's data, die op elk moment en naar elk gezichtspunt kunnen worden ontsloten, zodanig toegenomen, dat een verantwoording achteraf niets meer toevoegt. Toen Bram veertien jaar geleden begon met werken, brak net het inzicht door dat de report level assurance, met managementrapportages, kwartaalberichten en jaarverslagen, het uiteindelijk ging afleggen tegen de data level assurance. De realtime verificatie van datastromen bleek echt een ander vak dan de traditionele controle achteraf op de verantwoording van geldstromen. Goed dat hij toen koos voor een loopbaan in de datamining in plaats van de veel technischer assurance. Hij kan zijn creativiteit helemaal kwijt in het voortdurend onderzoeken en uitproberen van nieuwe, betrouwbare en betekenisvolle combinaties van informatie uit andere bronnen. En daar kom je toch telkens weer uit bij echte mensen van vlees en bloed.

Hoewel? Als hij over een paar uur thuiskomt, gaat hij een paar presentaties bekijken waar Jesse hem zojuist op attendeerde. Volgens Jesse gaat hij dan mogelijkheden zien waar ze zich in 2016 bij de NBA geen voorstelling van hadden kunnen maken. Hij is benieuwd...

Marc Eggermont
NBA-bestuurslid en zelfstandig adviseur Taille Humaine.
lid Arenagroep