Pensioenen

Mooie schadevergoeding door lage rente

Afgelopen maandag had ik een gesprek met een mevrouw die in het gesprek drie keer binnen een uur in huilen uitbarstte, omdat het pensioen van haar man vanwege de lage rente slechts de helft blijkt te bedragen van waar zij op hadden gerekend. De boosdoener: slechte voorlichting.

Op het eerste gezicht is mijn bezoeker een dame van een leeftijd die niet ver bij die van mijzelf vandaan ligt, dat schept toch een zekere band. Zij had mijn adres doorgekregen van een advocaat die geen raad meer met haar zaak wist.

Bij binnenkomst merkte ik een zekere gereserveerdheid. In de eerste plaats vond ik dat vervelend, maar al snel snapte ik waar dit aan lag. De vraag die zij mij stelde had namelijk niet zozeer op zichzelf betrekking, maar op de pensioensituatie van haar echtgenoot. In het jaar 2005 is de pensioenregeling bij zijn werkgever gewijzigd van een eindloonregeling in een beschikbare-premieregeling.

Op zich niets raars, dit is namelijk bij heel veel ondernemingen gebeurd. Indertijd is door een pensioenadviseur verteld, dat een beschikbare-premieregeling weliswaar minder zekerheden kent, maar haar man hoefde zich nergens zorgen over te maken. De verzekeraar kon heel goed beleggen en, zo heeft de adviseur indertijd duidelijk gesteld, als hij eerlijk was zou hij zelf ook veel liever een beschikbare-premieregeling hebben. Haar man is uiteindelijk na de nodige aarzeling akkoord gegaan.

Volgend jaar gaat het pensioen in en het pensioen blijkt nu maar de helft te bedragen van de uitkering waarop ze gerekend hebben. Inmiddels weet ze dat dit door de extreem lage rente wordt veroorzaakt, maar toch. Ze hoort veel over pensioenrechten die bij pensioenfondsen gekort dreigen te worden, maar nooit over pensioenrechten die maar de helft bedragen van het bedrag dat ze zouden moeten zijn.

Schadevergoeding

Ik bekijk de zaak eens goed. Ik stel vast dat de beschikbare-premieregeling indertijd erg opportunistisch is voorgesteld met een hoog te bereiken rendement en een rentestand van 6 procent. Op geen enkele wijze is de werknemers gewezen op de grote risico’s die zij bij zo’n pensioensysteem lopen.

Als de rente iets minder is dan indertijd voorgerekend, ontstaat al heel snel een zeer nadelige situatie ten opzichte van de oude regeling. Bij een rente van 0 procent zoals nu, halveert het beoogde pensioen. Inmiddels heeft de Hoge Raad geoordeeld dat deze risico’s aan werknemers in ondubbelzinnige taal moeten zijn voorgerekend. Anders is de werkgever, of in ieder geval zijn pensioenadviseur, aansprakelijk voor de schade. Dit soort zaken hebben werknemers al tonnen schadevergoeding opgeleverd.

Op mijn gevoel en ervaring afgaand, denk ik dat de kans groot is dat deze mevrouw en haar echtgenoot de dupe zijn van slechte voorlichting en kans maken op een soortgelijke schadevergoeding. De stukken die met de overgang van de eindloonregeling naar de beschikbare premieregeling te maken hebben zullen daarbij doorslaggevend zijn.

Paul van der Heide is hoofd Pensioenjuristen en actuariële diensten bij Hermans & Partners.

Gerelateerd

5 reacties

Philip Elsas

Beste heer Blijham,

Voorlichting over 'n risicoverdeling voor 'n risico dat in de ogen van beide partijen toentertijd niet bestond? En als je je al als enkele werknemer over zo'n onbestaanbaar 'staartrisico' uitsprak dan werd je door collega werknemers al snel wat meewarig aangekeken.

Wat niet wegneemt dat inderdaad sommige werkgevers en pensioenadviseurs onzorgvuldig met die zorgplicht zijn omgegaan, maar die zorgplicht was maar zeer beperkt, en die schadevergoeding in verhouding tot het pensioenuitkeringsverlies bij de slachtoffers zal dan ook maar zeer beperkt zijn.

Rik Blijham

Het gaat er denk ik niet zozeer om dat werkgever en pensioenadviseur in 2005 niet voorzagen dat de rente naar 0% zou dalen maar om het feit dat werknemer er niet op gewezen is wat de gevolgen voor de risicoverdeling tussen werkgever en werknemer zijn van een overgang van eindloonregeling naar beschikbare premieregeling. Die voorlichting hoort tot de zorgplicht van werkgever.

Philip Elsas

Ja, ik ben 't geheel eens met de heer Muis.

Sterker nog: het beste advies voor de mevrouw uit 't verhaal is nog maar te genieten van 't halve pensioen voor zolang 't duurt, want voordat je 't weet is 't nog maar 'n kwart in koopkracht, of erger nog 'n achtste.

Want van diezelfde centrale banken mag de inflatie 'n tijdje oplopen en dat is al begonnen, bijvoorbeeld in delen van de huizenmarkt.

En dan denk ik aan wat die mevrouw nog te wachten staat:
Too many teardrops for one heart to be crying,
Too many teardrops for one heart to carry on

Philip Elsas

Ja, ik ben 't geheel eens met de heer Muis.

Sterker nog: het beste advies voor de mevrouw uit 't verhaal is nog maar te genieten van 't halve pensioen voor zolang 't duurt, want voordat je 't weet is 't nog maar 'n kwart in koopkracht, of erger nog 'n achtste.

Want van diezelfde centrale banken mag de inflatie 'n tijdje oplopen en dat is al begonnen, bijvoorbeeld in delen van de huizenmarkt.

En dan denk ik aan wat die mevrouw nog te wachten staat:
"Too many teardrops for one heart to be crying,
Too many teardrops for one heart to carry on".

jules muis

Ik weet niet hoe je verzekeraar, tussenpersoon of verzekerde ooit kunt aanspreken voor wat nu, 16 jaar later misschien als een nieuw normaal wordt gezien, nul en negatieve rentes, maar in 2005 alleen maar als een onvoorstelbare Act of God. Met zes jaar later, Draghi als uitvoerder.

De exotische monetaire politiek na de 2008 financiele crisis die tot de huidige extremen in de geldmarkten hebben geleid, zijn ook bail-out pogingen van eigen ECB/Financial Stability Forum/Basel falen.

Het lijkt me als er causale verbanden nodig zijn om de echte schuldige aan te wijzen, er meer nodig is dan een uitspraak van de Hoge Raad die naar ik aanneem zich niet over deze bredere vraag heeft gebogen.

Iedere voorlichting, en zorgplicht, lijkt me, mag gebaseerd zijn op redelijke voorspelbaarheid.

Het werken aan een scenario waar verzekerden goed worden gemaakt, afgezien van het niet te overziene prijskaartje, zal toch zeker de proportionele schuldvraag aan de orde stellen.

Dat wordt me wel een feest, vanuit het collectief gezien, van cigaren uit eigen doos.

De centrale bank is een volksbank, dat zijn wij.

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.