Drie maanden bestuurder en aansprakelijk voor het boedeltekort
Een matrassenbedrijf gaat failliet nadat de jaarrekening niet op tijd is gedeponeerd. De rechter bepaalt dat een bestuurder die 2,5 maand na het verstrijken van de deponeringstermijn pas aantreedt, aansprakelijk is voor alle schulden. Hoe kan dat?
Robbert Roeffen
Recentelijk heeft het hof Arnhem-Leeuwarden geoordeeld dat een bestuurder die slechts drie maanden als formeel bestuurder stond ingeschreven in het handelsregister aansprakelijk is voor alle schulden in het faillissement van Matrassen Hannibal BV. De bestuurder had namelijk verzuimd om de jaarrekening 2009 te deponeren. Dat is opmerkelijk omdat de uiterlijke termijn waarop de jaarrekening had moeten zijn gedeponeerd al was verstreken en de bestuurder pas 2,5 maand nadien als bestuurder in het handelsregister stond ingeschreven.
Feiten
Matrassen Hannibal BV bestaat sinds 2003. Op 13 december 2010 zijn de aandelen in Matrassen Hannibal geleverd aan X. Op 14 maart 2011 is X als bestuurder van Matrassen Hannibal ingeschreven in het handelsregister. Drie maanden later is Matrassen Hannibal failliet verklaard.
Deponering jaarrekening
De jaarrekening over het boekjaar 2009 had op grond van artikel 2:394 lid 3 BW (oud) uiterlijk op 31 januari 2011 moeten zijn gedeponeerd. Indien een jaarrekening niet op tijd is gedeponeerd, bepaalt artikel 2:248 lid 2 BW dat de bestuurder zijn taak onbehoorlijk heeft vervuld. In dat geval is uitgangspunt dat de bestuurder aansprakelijk is voor het boedeltekort.
Verweer bestuurder
De bestuurder vindt dat het niet (tijdig) deponeren van de jaarrekening 2009 niet aan hem is toe te rekenen. Volgens hem had de vorige bestuurder voor deponering moeten zorgdragen. Het hof gaat daar niet in mee en stelt vast dat de jaarrekening over 2009 uiterlijk op 31 januari 2011 had moeten zijn gedeponeerd. De bestuurder is op 14 maart 2011 als bestuurder van Matrassen Hannibal aangetreden. Daardoor is de verplichting om de jaarrekening 2009 alsnog te deponeren op hem als bestuurder komen te rusten.
Omdat de bestuurder na zijn benoeming heeft nagelaten de jaarrekening (alsnog) te deponeren, heeft hij niet voldaan aan zijn deponeringsverplichting. Op grond van artikel 2:248 lid 2 BW is daardoor onweerlegbaar komen vast te staan dat hij zijn taak als bestuurder onbehoorlijk heeft vervuld. Dat hij slechts drie maanden bestuurder is geweest van Matrassen Hannibal maakt dit volgens het hof niet anders. Op grond van datzelfde artikel wordt vermoed dat de te late deponering een belangrijke oorzaak is van het faillissement. Dat is echter een weerlegbaar vermoeden. Indien de bestuurder er in slaagt aan te tonen dat eigenlijk iets anders een belangrijke oorzaak is van het faillissement dan is de bestuurder niet langer meer aansprakelijk voor het boedeltekort.
Weerlegbaar vermoeden
De bestuurder weet het hof er niet van te overtuigen dat het faillissement door iets anders is veroorzaakt dan de late deponering. De bestuurder heeft weliswaar aangevoerd dat er sprake was van economische recessie en dat de daardoor teruglopende omzetten en verminderde vraag naar de producten van Matrassen Hannibal een belangrijke oorzaak van het faillissement zijn geweest, maar hij heeft dit volgens het hof onvoldoende onderbouwd.
Het hof merkt nog op de de bestuurder niks zegt over bijvoorbeeld de hoogte van de omzetten en de resultaten van Matrassen Hannibal in de jaren voorafgaand aan het faillissement, of duidelijk heeft gemaakt welke producten verminderd in trek waren bij klanten en met welke gevolgen. De bestuurder weet het hof niet te overtuigen van zijn standpunt en blijft erbij dat de late deponering leidde tot het faillissement, en de bestuurder aansprakelijk is voor het boedeltekort..
Matiging
De bestuurder heeft het hof ook nog gevraagd om het schadebedrag wat te verlagen, omdat hij pas drie maanden bestuurder was. Daar was het hof niet toe bereid, omdat de bestuurder een professioneel crisismanager is en bij zijn aantreden als bestuurder bekend was met de weinig florissante omstandigheden van Matrassen Hannibal. Het was bovendien zijn eigen keuze om bestuurder van Matrassen Hannibal te worden.
Verder merkt het hof nogmaals op dat de jaarrekening 2009 tijdens deze bestuursperiode niet alsnog door de bestuurder is gedeponeerd. Dat neemt het hof de bestuurder kwalijk. Bovendien heeft de bestuurder de arbeidsovereenkomsten van het personeel van Matrassen Hannibal onregelmatig opgezegd. De curator heeft gesteld dat dit tot het faillissement van Matrassen Hannibal heeft geleid en dat de bestuurder dit niet, dan wel onvoldoende heeft weersproken. Het hof gaat daarin mee.
Opletten
Bestuurders doen er goed aan bij hun aantreden te controleren of de jaarrekening wel tijdig is gedeponeerd. Die verplichting geldt volgens het hof Arnhem-Leeuwarden ook wanneer de termijn van tijdig deponeren is verstreken. Het niet deponeren van een jaarrekening, ook al is de termijn daarvoor verstreken, kan verstrekkende gevolgen voor een bestuurder hebben, omdat hij aansprakelijk kan worden gehouden voor het boedeltekort.
Dat is anders indien de bestuurder aannemelijk maakt dat andere feiten of omstandigheden dan de te late deponering een belangrijke oorzaak van het faillissement zijn geweest. Slaagt hij daar niet in dan is hij de klos. Een gewaarschuwd mens telt voor twee.