Anja Zandee-Dingemanse

In de Miljoenennota en in de aanbiedingsbrief bij de belastingplannen werd een verrassende maatregel aangekondigd en wel om met ingang van 2022, dus over drie jaar, schulden van de directeur-grootaandeelhouder (dga) voor zover die hoger zijn dan vijfhonderdduizend euro, te belasten als dividend in box 2. Deze maatregel moet 1,8 miljard euro opleveren en moet het excessief lenen bij de BV ontmoedigen. Maar is daarvoor zo’n drastische maatregel nodig?

Uit onderzoek is gebleken dat veel dga's geld hebben geleend van hun eigen vennootschap en dat het daarbij om grote bedragen gaat. Belastingheffing in box 2 kan hierdoor uitgesteld worden. De vraag is of deze leningen wel zakelijk zijn. De Belastingdienst moet elke lening afzonderlijk beoordelen en daarvoor een regeling treffen. Het toezicht door de Belastingdienst is zeer bewerkelijk, tijdrovend en leidt vaak tot discussies en in sommige gevallen is een gang naar de rechter onvermijdelijk. De voorgestelde maatregel moet dan ook lenen bij de eigen vennootschap ontmoedigen.

Voorstel

Het voorstel is om met ingang van 1 januari 2022 bij rekening-courantschulden en leningen van in totaal meer dan vijfhonderdduizend euro het meerdere in box 2 te belasten als dividend. Het gaat daarbij om schulden van de dga en zijn partner gezamenlijk. Door de maatregel pas per 1 januari 2022 in te laten gaan, krijgen dga's de mogelijkheid om hun schulden aan de BV in drie jaar tijd terug te brengen tot maximaal vijfhonderdduizend euro. Ook is het in 2019 nog mogelijk om tegen het huidige box 2-tarief van 25 procent dividend uit te keren en daarmee de schuld af te lossen. Met ingang van 2021 geldt namelijk een hoger tarief en wel 26,9 procent.

Het voornemen is om het wetsvoorstel waarin deze maatregel is opgenomen in het voorjaar van 2019 aan de Tweede Kamer aan te bieden.

Eigenwoninglening

Voor bestaande eigenwoningschulden zou een overgangsregeling getroffen worden, maar dat voorstel is al weer veranderd. Nu de afschaffing van de dividendbelasting niet door gaat, kunnen er andere maatregelen getroffen worden om het ondernemersklimaat te verbeteren. In plaats van een overgangsregeling voor bestaande eigenwoningschulden, worden zowel bestaande als nieuwe eigenwoningschulden van de dga en zijn partner van de heffing uitgezonderd. De drempel van vijfhonderdduizend euro blijft wel bestaan voor andere schulden dan de eigenwoningschuld. Hoe deze regeling er precies uit gaat zien, is echter nog niet duidelijk.

Kritiek

Op de voorgestelde maatregel is al veel kritiek geuit. De maatregel dwingt de ondernemers om vermogen aan de onderneming te onttrekken en dat kan ten koste van toekomstige investeringen en daarmee ten koste van de groei van werkgelegenheid gaan.

Een ander bezwaar is dat geen enkele koppeling gelegd wordt met de in de jurisprudentie ontwikkelde criteria, zoals het vereiste van dubbele bewustheid. En een dergelijke maatregel past niet bij het systeem van de wet dat inkomen belast. Een schuld moet worden terugbetaald en kan geen inkomen zijn, zodat voor heffing van inkomstenbelasting geen grond is.

Ook de focus op het soort schulden die het werkelijke probleem vormen ontbreekt. Nu krijgt onterecht een grote groep dga's te maken met deze maatregel. De maatregel zou beperkt moeten worden tot niet door zekerheid gedekte consumptieve leningen. Rekening-courantschulden en leningen waartegen­over bezittingen staan, zoals (verhuurde) onroerende zaken in box 3 en andere box 3-beleggingen, zouden niet onder de regeling moeten vallen. Het hebben van een zakelijke lening bij de eigen BV wordt nu afgestraft, waardoor bancaire leningen worden bevoordeeld. Dit is onwenselijk en daarmee schiet de maatregel zijn doel ver voorbij.

Samengevat

Het aanmerkelijk belangtarief stijgt iets minder hard dan eerder was gedacht, namelijk naar 26,25 procent in 2020 en 26,9 procent in 2021, maar dat voordeel heeft een keerzijde. Lenen bij de BV wordt vanaf 2022 ontmoedigd met bovengenoemde maatregelen. Dat er iets gedaan wordt aan de hoge schulden van dga's is begrijpelijk, maar het is te hopen dat de voorgestelde regeling wordt verzacht. Voor nu is het afwachten hoe de regeling er precies uit zal gaan zien.