Anja Zandee-Dingemanse

Alleen als aan alle volgende voorwaarden wordt voldaan, is een schenking tot honderdduizend eurobelastingvrij: 

• de ontvanger moet op het moment van de schenking tussen de achttien en veertig jaar oud zijn;
• er is niet eerder gebruikgemaakt van een verhoogde vrijstelling voor een schenking van dezelfde schenker;
• het bedrag van de schenking moet gebruikt worden voor de aankoop van een eigen woning, voor de verbouwing en/of verbetering van de eigen woning, voor aflossing van de eigenwoningschuld of restschuld, of voor afkoop van het recht van erfpacht;
• de schenking mag worden uitgesmeerd over meer dan één jaar. Als de vrijstelling niet direct geheel kan worden benut, mag de vrijstelling van honderdduizend euro gespreid over drie opeenvolgende jaren worden benut;
• de vrijstelling wordt gevraagd in de aangifte schenkbelasting, die gedaan moet worden over het jaar dat de schenking wordt ontvangen.

In verband met een woning mag dus aan iedereen belastingvrij honderdduizend euro worden geschonken; een familieverband is geen vereiste. 

Maar dit is toch niet nieuw?

Dit is inderdaad niet nieuw. Om de woningmarkt een impuls te geven, kon in de periode 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 al honderdduizend euro belastingvrij worden geschonken voor een eigen woning. Van die regeling is veelvuldig gebruikgemaakt. Veel mensen waren dan ook niet blij dat die verruimde schenkingsregeling in 2015 werd afgeschaft. Het is dus prettig dat het met ingang van 2017 weer mag. Maar let daarbij wel op eerder gedane schenkingen. Niet in alle gevallen kan zomaar een beroep worden gedaan op de vrijstelling. 

Eerdere schenkingen

Indien eerder een verhoogde vrijstelling is gebruikt, kan dat gevolgen hebben voor de belastingvrije schenking vanaf 2017. Zo geldt dat bij schenking van de verhoogde vrijstelling in de periode 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 de vanaf 2017 geldende vrijstelling van honderdduizend euro niet kan worden benut, ook niet als toen minder dan honderdduizend euro is geschonken. Het aanvullen van een destijds niet volledig benutte vrijstelling is dus niet mogelijk. 

Als daarentegen in de jaren voor 2010 een verhoogde vrijstelling is toegepast, kan nog wel een bedrag belastingvrij worden geschonken. In dat geval bestaat recht op een aanvullende eigenwoningvrijstelling van 27.650 euro. En indien in 2015 of 2016 een verhoogde vrijstelling is gebruikt, kan in 2017 en/of 2018 een aanvullende schenking worden gedaan van maximaal  46.824 euro. De vrijstelling van honderdduizend euro kan niet in latere jaren worden gebruikt. Hopelijk zijn de in het verleden gedane schenkingen waarbij de verhoogde vrijstellingen zijn gebruikt goed vastgelegd, want die spelen nu weer een rol. Eenvoudiger kon het kennelijk niet. 

Leeftijd telt; discriminatie?

Van de verhoogde vrijstelling kan dus alleen worden geprofiteerd als de ontvanger van de schenking tussen de achttien en veertig jaar is op het moment van schenking. Als de ontvanger de veertig is gepasseerd, kan de schenking toch nog onder de verhoogde vrijstelling vallen als de partner op dat moment jonger is dan veertig jaar. Een jonge partner kan dus lonen! 

De staatssecretaris is van mening dat de leeftijdsgrens gerechtvaardigd is en dat er geen sprake is van leeftijdsdiscriminatie. Hij heeft aangegeven dat uit onderzoek blijkt dat in de leeftijdsgroep tot veertig jaar de woning het vaakst 'onder water'staat. Juist deze groep beschikt niet over de financiële middelen om extra af te lossen en zij hebben dus de meeste behoefte aan deze vrijstelling. Deze leeftijdsgrens zal zeker worden aangevochten bij de rechter. Het is de vraag of de rechter het standpunt van de staatssecretaris volgt. In 2013/2014 werd de tijdelijke vrijstelling juist meer gebruikt door huishoudens van boven de veertig jaar. Zij hebben vaak nog de oude hypotheekvormen, waarbij niet werd afgelost. Dus het is de vraag of het terecht is dat zij geen gebruik kunnen maken van de vrijstelling.

Jammer

Heel fijn dus, dat de vrijstelling weer is ingevoerd en dat het mogelijk is om deze vrijstelling te spreiden over drie jaar. Alleen jammer dat er een leeftijdsbeperking is opgenomen. En het is er met het overgangsrecht zeker niet gemakkelijker op geworden.