Geert de Jong

Bij de verkrijging krachtens schenking of vererving van ondernemingsvermogen (onderneming of aanmerkelijk belangaandelen) wordt onder voorwaarden de aanmerkelijk belangheffing over de waarde van het ondernemingsvermogen doorgeschoven. Voor de schenk- en erfbelasting mag dan rekening worden gehouden met een forfaitair bepaalde latente inkomstenbelastingclaim. De Hoge Raad heeft onlangs geoordeeld dat een evenredig deel van de belastinglatentie in mindering kan worden gebracht bij het vaststellen van de belaste verkrijging van ondernemingsvermogen. 

Afrekening en doorschuiving

Bij de schenking of vererving van een onderneming of aanmerkelijk belangaandelen dient in principe inkomstenbelasting te worden voldaan. Voor zover de verkrijging ziet op ondernemingsvermogen kan onder voorwaarden gebruik worden gemaakt van een doorschuifregeling. De heffing van inkomstenbelasting wordt dan doorgeschoven/uitgesteld. Ter behoud van de claim gaat de verkrijger verder met de fiscale boekwaarden van de erflater/schenker. Voor de verkrijging voor de successiewet mag rekening worden gehouden met een latente inkomstenbelasting van: 

• 20 procent van de stille en fiscale reserves bij verkrijging van een IB-onderneming;
• 6,25 procent over de ab-claim (werkelijke waarde minus verkrijgingsprijs) bij verkrijging van aanmerkelijk belangaandelen.

Toerekening

De Hoge Raad heeft op 12 juli 2013 bepaald dat bij de berekening van de vrijstelling uit hoofde van de bedrijfsopvolgingsregeling in de Successiewet (BOR SW) geen rekening hoeft te worden gehouden met de latente belastingschuld.

Bij de berekening van de omvang van de (belaste) verkrijging moet wél rekening worden gehouden met de latente belastingschuld. Indien de BOR van toepassing is, kan een deel van het verkregen vermogen onbelast zijn (ondernemingsvermogen) en een deel belast (beleggingsvermogen).

Het is voor de belastingplichtige natuurlijk het meest interessant als de latente inkomstenbelasting in mindering mag worden gebracht op het belaste deel van het vermogen. De Hoge Raad oordeelde op 14 april van dit jaar dat de toerekening van de latentie evenredig moet plaatsvinden. Dit is weliswaar minder voordelig voor de belastingplichtige, maar wel in lijn met de parlementaire geschiedenis en eerdere jurisprudentie.

Voorbeeld

Stel vader overlijdt en laat alle aandelen in zijn actieve bv na aan zijn dochter. De waarde van de aandelen bedraagt € 2.100.000. De verkrijgingsprijs bedraagt € 100.000. De latente inkomstenbelasting kan - onder verwijzing naar wat ik hiervoor vermeldde - worden gesteld op (€ 2.100.000 - € 100.000) * 6,25 procent = € 125.000.

Berekening omvang vrijstelling BOR
Waarde van de aandelen € 2.100.000
100%-vrijstelling	€     1.063.479
83% vrijstelling over meerdere	“         860.312
Maximaal te benutten vrijstelling	€      1.923.791
Berekening belaste schenking
Verkrijging	€  2.100.000
af: vrijstelling op grond van BOR	“     1.923.791
	€        176.209
af: aan belaste deel toerekenbare belastinglatentie:	“           10.488       (*)
Belaste verkrijging	€         165.721
(*) (€ 176.209 / € 2.100.000) x € 125.000 = € 10.488 Het grootste deel van de latentie ad € 125.000 (€ 125.000 - € 10.488 = € 114.512) wordt dus toegerekend aan het (toch al) vrijgestelde deel van de verkrijging.

Bronnen

• Hoge Raad 14 april 2017, nr. 16/02345
• Hoge Raad 12 juli 2013, nr. 12/01745

 

(*) (€ 176.209 / € 2.100.000) x € 125.000 = € 10.488