Anja Zandee-Dingemanse

Bij crowdfunding financiert de crowd - een mensenmassa - met een klein bedrag een project, een bedrijfsovername of een ondernemer. Meestal wordt de vraag met de bijbehorende kapitaalbehoefte via een platform op internet aangemeld. Om te voorkomen dat de ondernemer met talloze schuldeisers te maken krijgt, wordt het opgehaalde geld meestal centraal via één partij aangeboden.

Fiscale gevolgen

Het begrip crowdfunding kennen we in de fiscale wereld nog niet. Dat betekent echter niet dat het geen fiscale gevolgen heeft, want een belastingvrijstelling voor crowdfunding-initiatieven is er niet. Steeds zal aan de hand van de feiten moeten worden beoordeeld wat de fiscale gevolgen zijn bij zowel de vragende als de aanbiedende partij.

Deze fiscale gevolgen hangen af van de fiscale status van de betrokkenen en van de manier waarop de geldgevers (funders) worden beloond. Dat kan een bedankje zijn, een product of dienst, een rentevergoeding of een aandeel in het bedrijf. Hierdoor zijn de fiscale gevolgen voor zowel de funders als de ondernemer ook verschillend. Nu crowdfunding zo populair is en de belangen steeds groter worden, kan wetgeving niet uitblijven.

Bedankje

Als funders in ruil voor hun bijdrage in een crowdfunding-project geen directe tegenprestatie ontvangen, spreken we van een donatie of gift. Deze vorm van crowdfunding komt veel voor bij goede doelen, maar soms maken bedrijven er ook gebruik van. In dat geval vormen bij de vragende partij de ontvangen donaties een bate waarover inkomsten- of vennootschapsbelasting verschuldigd is. Dit is anders bij een charitatieve organisatie die ANBI-status heeft. Zij is over de donatie geen belasting verschuldigd. Voorts is bij de funder de donatie als gift aftrekbaar voor de inkomstenbelasting, of vennootschapsbelasting als het een rechtspersoon betreft.

Product of dienst

Als een product of dienst als vergoeding wordt gegeven, is sprake van een levering en moet rekening worden gehouden met btw. Over het gestorte bedrag is dan btw verschuldigd. Als de tegenprestatie niet de totale gestorte waarde vertegenwoordigd, moet het bedrag worden opgedeeld in een donatie/gift en een levering van een product of dienst. Het is dan verstandig om dit los te koppelen, zodat er geen btw afgedragen hoeft te worden over dat deel dat ziet op de donatie/gift.

Rentevergoeding

Als crowdfunding de vorm heeft van een lening en er een rentevergoeding wordt betaald, kan de ondernemer die betaalde rente als bedrijfslast in mindering brengen op het fiscale resultaat. Als de funder een particulier is, vormt de lening box 3-vermogen. De rente is dan niet belast en verliezen zijn bij hen niet aftrekbaar. Is de funder een BV of een ondernemer die als onderdeel van zijn bedrijf investeert in andere ondernemingen, dan is de rentevergoeding belast. Wordt het geleende bedrag niet terugbetaald dan kan de lening ten laste van de winst worden afgewaardeerd. Let wel op de zakelijkheid.

Aandeel in de winst

In dit geval krijgen de funders een vergoeding die afhankelijk is van het resultaat dat de ondernemer behaalt. De ondernemer laat hen dus meedelen in de winst. Hierbij kan de discussie ontstaan of sprake is van een geldlening of van een kapitaalinbreng.

Als de betaalde vergoeding als rente kan worden gezien, kan de vergoeding ten laste van de fiscale winst worden gebracht. Is sprake van een kapitaalinbreng dan is de vergoeding niet aftrekbaar. Bij de particuliere funder is de lening box-3 vermogen, dus de opbrengst is niet belast en verliezen zijn niet aftrekbaar. Bij ondernemers zijn de door hen ontvangen baten belast als winst en zijn verliezen op de lening wel aftrekbaar. Dit kan uiteraard tot discussie met de belastingdienst leiden, bijvoorbeeld omdat de inspecteur van mening is dat de lening niet zakelijk was.

Omzetbelasting

De gevolgen voor de omzetbelasting zijn overzichtelijker. Het verstrekken van geldleningen, het bemiddelen bij kredietverlening en het betalen van rente zijn vrijgesteld voor de btw.

Helder en duidelijk

Crowdfunding is een groeiend alternatief voor bancaire financiering en wordt steeds belangrijker. Een specifiek fiscaal en juridisch kader ontbreekt echter. We zullen het dus moeten doen met de algemene fiscale regels. Dat crowdfunding fiscale gevolgen heeft, is duidelijk en het is goed om dit vooraf in kaart te brengen. Het zou fijn zijn als de wetgever ook aandacht gaat besteden aan deze vorm van financiering, zodat fiscale gevolgen voor alle betrokkenen helder en duidelijk worden.