Michel T Schroots

Voor de inwerkingtreding van de Wet werk en zekerheid (Wwz) kozen de meeste werkgevers ervoor om een arbeidsovereenkomst op te zeggen nadat  het UWV hiervoor toestemming had verleend. De werkgever was hierbij niet verplicht om een beëindigingsvergoeding aan de werknemer te betalen. Wanneer de werknemer meende recht te hebben op een beëindigingsvergoeding, diende de werknemer een kennelijk onredelijk ontslagprocedure te starten.

Slapend dienstverband

Sinds de inwerkingtreding van de Wwz heeft ook de werknemer die wordt ontslagen wegens langer dan twee jaar durende arbeidsongeschiktheid, recht op een transitievergoeding. Dit raakt bij veel werkgevers een gevoelige snaar. De werkgever heeft immers al het loon van de zieke werknemer doorbetaald en in het kader van re-integratie de nodige kosten moeten maken.

In de praktijk wordt er steeds vaker een constructie gehanteerd om het betalen van een transitievergoeding aan langdurig arbeidsongeschikten te omzeilen. Deze constructie houdt in dat werkgevers het dienstverband na twee jaar ziekte in stand houden. De loondoorbetalingsverplichting van de werkgever is op dat moment gestopt waardoor er sprake is van een zogenoemd 'slapend dienstverband'. De werkgever ontkomt zo aan een transitievergoeding.

Beoordeling in de rechtspraak

Inmiddels hebben verschillende kantonrechters zich uitgelaten over de vraag of dergelijke slapende dienstverbanden geoorloofd zijn. De kantonrechter in Breda wees op 11 maart 2016 het verzoek van een werkneemster om de arbeidsovereenkomst te ontbinden en aan haar zowel een transitievergoeding als een billijke vergoeding toe te kennen af. Van belang is dat voor het toekennen van de beide vergoedingen* sprake moet zijn van ernstig verwijtbaar handelen door de werkgever.

In dit geval hield de werkgever de arbeidsovereenkomst in stand nadat de werkneemster meer dan twee jaar (terminaal) ziek was geweest. De werkneemster vroeg vervolgens zelf om ontbinding van de arbeidsovereenkomst en voerde daarbij aan dat de werkgever ernstig verwijtbaar handelde door de arbeidsovereenkomst in stand te laten louter om de transitievergoeding te ontduiken.

De kantonrechter ging hier niet in mee en ontbond de arbeidsovereenkomst, zonder enige vergoeding aan de werkneemster toe te kennen.

Bovengenoemde uitspraak is in lijn met eerdere uitspraken  over slapende dienstverbanden.  In een uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland van 2 december 2015  oordeelde de rechter dat de wet en de wetsgeschiedenis geen aanknopingspunten bieden om aan te nemen dat op de werkgever op grond van de  arbeidsovereenkomst een verplichting rust om de arbeidsovereenkomst na twee jaar ziekte te beëindigen.

Standpunt in de politiek

Ook in de politiek is er inmiddels over deze handelswijze gesproken. Minister Asscher heeft de constructie als ‘onfatsoenlijk’ bestempeld, maar verbindt er vooralsnog geen gevolgen aan voor werknemers.

Het kabinet heeft op 21 april 2016 een aantal  voorstellen gedaan voor aanpassingen van de Wwz. Eén van de voorstellen betreft een regeling om werkgevers te compenseren voor de kosten die zijn verbonden aan de transitievergoeding bij een ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid. Er is dan geen financiële reden meer voor werkgevers om een dienstverband slapend te houden, aldus minister Asscher.  De compensatie zal plaatsvinden vanuit het Algemeen Werkloosheidsfonds (Awf).

Indirect gaat de werkgever wel voor deze compensatie betalen, omdat hier een verhoging van de Awf-premie tegenover staat. De beoogde inwerkingtreding van deze regeling is 1 januari 2018. Er zal nog bezien worden of het mogelijk is dat de regeling terugwerkende kracht heeft.

Wordt vervolgd!

* Ook voor de transitievergoeding in het geval de werknemer om ontbinding verzoekt.