Joop Werner

De wet bepaalt dat de vennoten van een vof hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de schulden van de vof. Hetzelfde geldt voor de beherende vennoten van een cv. Onduidelijk was echter of dit alleen geldt voor schulden die worden aangegaan ná de toetreding of ook voor schulden die daarvóór al waren ontstaan. Zowel in de literatuur als in de rechtspraak werd hier wisselend over geoordeeld.

Als argument tegen aansprakelijkheid voor oude schulden werd wel genoemd dat de vennoot geen betrokkenheid heeft gehad bij de totstandkoming van die schulden en dat de schuldeiser er daarmee zomaar een schuldenaar bij zou krijgen. De vennootschap en de oude vennoten blijven immers ook aansprakelijk voor de oude schulden. In de rechtspraak werd daarom wel geoordeeld dat vennoten niet aansprakelijk zijn voor schulden die voor hun toetreding zijn ontstaan. Volgens diezelfde rechtspraak kon dit alleen anders zijn als een vennoot actief betaling van een oude schuld frustreert of als hij voor de oude schulden aansprakelijkheid heeft aanvaard.

Rechtszekerheid

Een argument vóór aansprakelijk zijn voor de oude schulden is dat de wet daar niet uitdrukkelijk een uitzondering voor maakt. Ook de rechtszekerheid en het handelsverkeer zijn ermee gediend dat nieuwe vennoten voor zowel de nieuwe als de oude schulden aansprakelijk zijn. Als die aansprakelijkheid beperkt zou zijn tot alleen nieuwe schulden, dan zou immers van iedere vordering uitgezocht moeten worden of die is ontstaan vóór of na toetreding van de vennoot.

De Hoge Raad heeft nu geoordeeld dat wie beherend vennoot van een cv wordt, daarmee hoofdelijk aansprakelijk wordt voor alle schulden van de vennootschap die op het moment van zijn toetreding bestaan of die daarna ontstaan. De vennoten zijn dus ook voor de oude schulden hoofdelijk aansprakelijk.
De Hoge raad merkt daarbij op dat iemand die vennoot wil worden zelf maatregelen kan nemen om ongewenste aansprakelijkheid te voorkomen. Zoals gezegd geldt dit ook voor vennoten van een vof.

Garanties

Met inachtneming van dit oordeel van de Hoge Raad is het raadzaam om vóór toetreding tot een vennootschap of cv als (beherend) vennoot goed (due diligence) onderzoek te doen naar de al bestaande schulden. Met de oude vennoten kunnen afspraken worden gemaakt over de interne draagplicht voor die schulden en hen kan worden gevraagd garanties en vrijwaringen te verstrekken. Nog veiliger is de oude vennootschap of cv te laten ontbinden en met de oude vennoten een nieuwe vennootschap of cv te beginnen. In de praktijk zal het laatste om fiscale redenen echter niet altijd een oplossing zijn.

Al het bovenstaande geldt ook voor stille vennoten van een cv die in strijd met het zogenaamde beheersverbod namens de cv handelen. Voor maten geldt het bovenstaande niet. Op grond van de wet binden maten in principe alleen zichzelf.