Michel T Schroots en Pegah Silakhori

Een werkgever die van plan is een werknemer vanwege disfunctioneren te ontslaan, moet eerst een adequaat verbetertraject hebben aangeboden. Of nu via het UWV toestemming wordt gevraagd om de arbeidsovereenkomst op te mogen zeggen, of via de rechter om ontbinding van de arbeidsovereenkomst wordt verzocht, getoetst zal worden of sprake is geweest van een adequaat verbetertraject. Indien een werkgever van mening is dat een werknemer disfunctioneert, mag hij de werknemer daarmee niet ineens overvallen of overgaan tot het enkel registreren of rapporteren (middels het personeelsdossier) van het (gesteld) tekortschietende functioneren. Het is de werkgever die de werknemer onmiddellijk moet informeren, zodat beiden er vervolgens alles aan kunnen doen een ontslag te voorkomen.

Overvallen

Er bestaan geen wettelijke vereisten ten aanzien van de duur of de inhoud van een verbetertraject. De lengte van een verbetertraject is vaak afhankelijk van de duur van het dienstverband tot dusver en de wijze waarop de werknemer al die tijd heeft gefunctioneerd. Een werknemer die al twintig jaar goed presteert en niet eerder klachten heeft ontvangen, kan niet van de ene op de andere dag worden overvallen met de conclusie dat hij disfunctioneert en dat hij nog maar twee maanden krijgt om zich te verbeteren. Het is zekerheidshalve verstandig de duur van een verbetertraject niet al te krap te nemen.

Tijdspad

Een verbetertraject begint bij de formulering en afbakening van de taken van de werknemer. Een relevant aanknopingspunt hierbij is de functieomschrijving. Is voor beide partijen helder wat van de werknemer wordt verwacht? En is dat een reële verwachting? In dit eerste gesprek is van essentieel belang dat de kritiek door middel van concrete voorbeelden kenbaar wordt gemaakt, zodat een werknemer later niet kan zeggen dat hij niet wist of begreep wat hij verkeerd deed. Vervolgens dienen partijen de te realiseren verwachtingen of doelstellingen te koppelen aan een tijdspad.

Tijdens het traject dient de voortgang steeds geëvalueerd te worden en dient de werknemer goed begeleid te worden. Het is verstandig van zulke gesprekken gespreksverslagen bij te houden en die ook steeds door de werknemer te laten ondertekenen. Daarbij kan de werkgever ook kiezen de werknemer (om) te scholen of hem een aanvullende opleiding aan te bieden.

Eerlijke kans

Als het verbetertraject niet tot het gewenste resultaat leidt en de werknemer niet in staat is zijn functioneren te verbeteren, kan het ontslag worden aangevraagd. Uit het voorgaande volgt dat het hierbij aankomt op het antwoord op de vraag of het aangeboden verbetertraject adequaat is geweest en of dat allemaal voor het dossier goed is vastgelegd. In de praktijk komt het weleens voor dat de werkgever het verbetertraject  voor de vorm aanbiedt, omdat hij allang van plan is de werknemer voor ontslag aan te dragen. De werknemer krijgt in een zo’n geval geen eerlijke kans zich echt te verbeteren. Het is zaak om bij dergelijke verbetertrajecten de juridische voorwaarden strikt in acht te nemen, teneinde een afwijzing van het ontslagverzoek te voorkomen.