Jessica Litjens en Pjotr Anthoni

Eigen woning

1. Let op de gevolgen van tijdelijke verhuur van de eigen woning

Verhuurt een particulier zijn eigen woning weleens tijdelijk, bijvoorbeeld via AirBnB wanneer hij op vakantie is? Dan heeft dit een aantal (fiscale) gevolgen om rekening mee te houden. Zo moet hij 70 procent van de inkomsten uit verhuur opgeven als box 1-inkomen. De inkomsten mag hij nog verminderen met kosten die direct met de verhuur samenhangen, zoals gas-, water- en elektriciteitsgebruik van de huurders. Tijdelijke verhuur heeft op zichzelf geen gevolgen voor zijn hypotheekrenteaftrek.

Als de particulier zijn eigen woning tijdelijk verhuurt, heeft dat ook gevolgen voor de btw (kortstondige verhuur is btw belast) en toeristenbelasting. Daarnaast kan lokale regelgeving van de woonplaats van toepassing zijn, zoals de maximale verhuurtermijn van twee maanden in Amsterdam. Ten slotte is het raadzaam om bij de (opstal)verzekeraar en de hypotheekverstrekker na te gaan of de tijdelijke verhuur niet in strijd is met de daarvoor geldende voorwaarden.

Kinderen

2. Neem nog in 2015 en 2016 een schuld op voor toekomstige alimentatieverplichtingen in box 3

Heeft een particulier een kinderalimentatieverplichting? Dan is het met ingang van 1 januari 2015 niet meer mogelijk om de kosten van kinderalimentatie af te trekken als persoonsgebonden aftrekpost. Het betreft de aftrek levensonderhoud van kinderen. Wel is het voor de particulier mogelijk om in 2015 en 2016 een schuld op te nemen in box 3. Voor zover er vermogen is in box 3 dat boven het heffingsvrije vermogen van 21.330 euro uitkomt, bestaat er dus effectief een aftrek in box 3. Het samenhangende recht op kinderalimentatie (een vordering) was al eerder uitgezonderd in box 3 en per 1 januari 2017 geldt dezelfde uitzondering in box 3 voor de kinderalimentatieverplichting (een schuld). Dit betekent dat vanaf 2017 de aftrek in box 3 niet langer mogelijk is.

De waarde van de kinderalimentatieverplichting kan worden berekend door het contant maken van de verplichte toekomstige kinderalimentatiebetalingen en voor dat bedrag kan de particulier dus in 2015 en 2016 een schuld opnemen in box 3.

Lijfrente

3. Overweeg het afkopen van een lijfrente waarbij de ingelegde premies hoger zijn dan de uitkering

Heeft een particulier onlangs een lijfrente afgekocht waarbij de ingelegde premies hoger waren dan de uitkering (denk hierbij aan een woekerpolis)? Of heeft hij het voornemen om een dergelijke lijfrente af te kopen? Dan wordt die afkoop vanaf 12 september 2015 fiscaal voordeliger behandeld doordat alleen de feitelijke afkoopsom wordt belast in box 1 en niet langer het totaal van de in aftrek gebrachte premies in de belastingheffing wordt betrokken. De staatssecretaris van Financiën heeft daarvoor een goedkeuring afgegeven bij Besluit 3 september 2015, nr. BLKB2015/1080M. De wetgever heeft het voornemen om deze versoepeling per 2016 wettelijk in te voeren. Voorheen moest bij afkoop niet alleen box 1-heffing worden betaald over de feitelijke afkoopsom, maar werden ook de eerder in box 1 afgetrokken premies in de belastingheffing betrokken op grond van de minimumwaarderingsregel. Daardoor kon een situatie ontstaan dat belastingplichtige zelfs meer belasting moest betalen dan het bedrag dat als gevolg van de afkoop werd ontvangen. Volledigheidshalve moet worden vermeld dat mogelijk wel revisierente moet worden betaald.

Voor situaties waarin de afkoop reeds voor 12 september 2015 heeft plaatsgevonden, heeft de staatssecretaris goedgekeurd dat ook ten aanzien van onherroepelijk vaststaande definitieve aanslagen inkomstenbelasting nog bezwaar kan worden gemaakt, op basis van de bijzondere regels voor ambtshalve vermindering.

Levensloop

4. Onderzoek of afkoop van levenslooptegoed in 2015 een aantrekkelijke keuze is

Heeft een particulier nog een levenslooptegoed en wil hij daar eigenlijk nu wel over beschikken? Dan kan het aantrekkelijk zijn om dat tegoed nog in 2015 af te kopen.

In 2012 is de levensloopregeling afgeschaft. In 2013 bestond de mogelijkheid het volledige tegoed op te nemen tot de hoogte van de aanspraken op 31 december 2011. Slechts 80 procent was dan belast. 20 procent van de opname was dus onbelast. In 2015 wordt deze mogelijkheid opnieuw geboden voor het op 31 december 2013 aanwezige tegoed. Mocht een particulier een levenslooptegoed hebben, dan is het raadzaam om te (laten) onderzoeken of dit voor hem een aantrekkelijke optie is. Let wel, de waardeaangroei na 31 december 2013 is wel voor 100 procent belast.

Belastingschulden

5. Check voor de aangifte IB 2015 of bepaalde IB-schulden toch in aftrek mogen worden gebracht in box 3

Belastingschulden mogen in beginsel niet in box 3 als schuld in aftrek worden gebracht, met uitzondering van de erfbelasting die een particulier nog moet betalen en onderstaande goedkeuring.

Heeft een particulier vóór 5 november 2014 schriftelijk of digitaal een (nadere) voorlopige inkomstenbelastingaanslag aangevraagd en is deze aanslag niet vóór 31 december 2014 opgelegd (waardoor hij die niet voor het einde van 2014 kon betalen)? Dan mag hij op 1 januari 2015 een bedrag ter grootte van de uiteindelijk opgelegde en betaalde belastingaanslag in aftrek brengen op de belaste bezittingen in box 3. Dit geldt ook in het geval de particulier op 31 december 2014 nog geen inkomstenbelastingaanslag had ontvangen over een aangifte die vóór 1 oktober 2014 is ingediend.

Het voorgaande is gebaseerd op een goedkeuring van de staatssecretaris van Financiën (Besluit van 3 september 2013, nr. BLKB2013/662M, onderdeel 2.1).

Woonachtig buiten Nederland

6. Ga na of er recht bestaat op gedeeltelijke teruggaaf van ingehouden dividendbelasting

Is een particulier buitenlands belastingplichtig en ontvangt hij dividend van een Nederlandse vennootschap? Dan heeft hij mogelijk recht op gedeeltelijke teruggaaf van ingehouden dividendbelasting. Hij mag als buitenlands belastingplichtige in principe niet slechter worden behandeld dan een binnenlands belastingplichtige. Het Hof van Justitie EU heeft op 17 september 2015 in de zaak Miljoen (C-10/14), X (C-14/14), Société Générale SA (C-17/14) beslist dat een buitenlands belastingplichtige voor de Nederlandse dividendbelasting in bepaalde situaties wel degelijk slechter wordt behandeld bij een dividend afkomstig uit een aandelenbelang dat kleiner is dan vijf procent (portfoliodividenden). Als de belastingdruk op deze dividenden inderdaad hoger is dan wanneer hij binnenlands belastingplichtige zou zijn geweest, dan heeft hij recht op teruggaaf van het verschil. Bij het bepalen van de belastingdruk op dividenden moet de dividend- en inkomstenbelastingheffing van binnenlandsbelastingplichtige met betrekking tot alle aandelen in Nederlandse vennootschappen in de loop van het kalenderjaar alsook het heffingsvrije vermogen (in een box 3-situatie) in de beschouwing worden betrokken.

Schenken

7. Loop vooruit op de per 2017 geldende verruimde vrijstelling eigenwoningschenking

Wil een particulier gebruikmaken van de verruimde vrijstelling eigenwoningschenking? Ouders die van plan zijn om een schenking voor de eigen woning te doen aan hun kind, kunnen nu al vooruit lopen op de verruimde vrijstelling eigenwoningschenking die hun kind kan benutten. Vanaf 1 januari 2017 kan iedere particulier namelijk - ongeacht de relatie met de verkrijger - onder voorwaarden tot 100.000 euro onbelast schenken voor de eigen woning. Ouders kunnen hun kinderen dit jaar al belastingvrij 52.752 euro (bedrag 2015) of volgend jaar 53.016 euro (bedrag 2016) schenken en dit bedrag in 2017 of 2018 aanvullen tot (circa) een ton. Dit geldt ook voor een schenking ter aflossing van een oude restschuld van vóór 29 oktober 2012. De eigen woning kan buiten Nederland zijn gelegen. Eén van de voorwaarden is dat de verkrijger (of diens fiscaal partner) tussen de 18 en 40 jaar is. Als de schenker binnen 180 dagen na de schenking overlijdt, hoeft de verkrijger over die 100.000 euro geen erfbelasting te betalen.

Houdt er wel rekening mee dat de toekomstige hypotheekrenteaftrek van de verkrijger wordt beperkt. Diens (toekomstige) eigenwoningreserve wordt namelijk vergroot als de schenking wordt aangewend voor aflossing van de eigenwoningschuld.

ANBI

8. Leg een periodieke gift aan een culturele instelling voor het einde van het jaar nog vast

Wil een particulier vanuit privé schenken aan een anbi die is aangewezen als culturele instelling? Dan mag de particulier zijn schenking met 1,25 vermenigvuldigen voor de giftenaftrek in de inkomstenbelasting, zodat de aftrek wordt verhoogd. Deze aftrekverhoging is gemaximeerd tot een bedrag van 1.250 euro. De multiplier wordt dus volledig benut als in een jaar 5.000 euro wordt geschonken aan een culturele anbi.

Wilt een particulier via zijn bv schenken aan een culturele instelling? Dan mag de particulier de schenking met 1,5 vermenigvuldigen voor de giftenaftrek in de vennootschapsbelasting, zodat ook dan de aftrek wordt verhoogd. Deze aftrekverhoging is gemaximeerd tot een bedrag van 2.500 euro. Ook hier geldt dat de multiplier volledig wordt benut als in een jaar 5.000 euro wordt geschonken aan een culturele anbi.

Naar verwachting vervalt de multiplier voor giften aan culturele instellingen per 31 december 2017. Als de particulier zijn periodieke gift aan een culturele instelling voor het einde van 2015 in een notariële of onderhandse akte vastlegt, kan de particulier dus nog drie jaar van de multiplier profiteren.

9. Schaf dit jaar nog een zeer zuinige personenauto of auto van de zaak aan

Wil een particulier een zeer zuinige personenauto of auto van de zaak aanschaffen in 2016? Dan is belangrijk dat de particulier zich goed laat informeren over de bpm-, motorrijtuigenbelasting (mrb)- en bijtellingsgevolgen. Het kan namelijk aantrekkelijk zijn om nog in 2015 een auto aan te schaffen. Vanaf 1 januari 2016 worden de CO2-grenzen in de tariefschrijven van de bpm verder aangescherpt. Ook veranderen per die datum de bijtellingspercentages. Zo is voor auto’s met een CO2-uitstoot van 1 tot 50 gr/k (bijvoorbeeld plug-in hybride auto’s) vanaf die datum een bijtelling van vijftien procent van toepassing (ter vergelijking, vanaf 1 januari 2015 geldt voor dit soort auto’s een bijtelling van zeven procent).

Per 1 januari 2016 komt ook de vrijstelling van mrb voor auto’s met een zeer lage CO2-uitstoot (0 tot 50 g/km) te vervallen. In plaats daarvan is voor dergelijke auto’s het halve tarief aan mrb van toepassing. De mrb-vrijstelling blijft alleen in stand voor auto’s met een elektromotor, die uitsluitend wordt gevoed door een brandstofcel op basis van waterstof, of voor auto's met een verbrandingsmotor, die kan worden gevoed met waterstof.

Wil een particulier een zeer zuinige personenauto of auto van de zaak aanschaffen vanaf 2017? Vanaf 2017 tot 2020 zal de berekening van bpm en de bijtelling minder afhankelijk worden van CO2. In de bpm is een vaste voet opgenomen, die stapsgewijs zal toenemen. Daarbij zal tegelijkertijd het CO2-afhankelijke deel van de bpm worden verlaagd. De bijtelling zal geleidelijk groeien naar een algemeen bijtellingspercentage (van 22 procent), waarmee onderscheid in gram CO2-uitstoot zal verminderen. Naast het algemene bijtellingspercentage blijft alleen voor nul-emissieauto’s een bijtellingspercentage van vier procent behouden.

De fiscale behandeling van (ongewijzigde) lopende leasecontracten wordt gerespecteerd gedurende maximaal vijf jaar. Het leasen van een hybride auto dit jaar of volgend jaar loont dus nog een aantal jaren. Maar let op: het in 2015 of 2016 gaan leasen van een auto met 25 procent bijtelling levert in dat geval ook het gehele leasecontract een bijtelling van 25 procent op.