Anja Zandee-Dingemanse

Een dga kan verschillende redenen hebben om geld te lenen van de bv, maar in alle gevallen moet de lening voldoen aan zakelijke voorwaarden. Dit zijn voorwaarden die de bv ook zou stellen aan een onafhankelijke derde. Om te beoordelen of een lening is overeengekomen, let de Belastingdienst op de schriftelijk vastlegging, op de afspraken over het terugbetalen en op de zekerheden. Voorts moet een zakelijke rente afgesproken worden.

Indien niet zakelijk wordt gehandeld, bijvoorbeeld omdat geen rente wordt berekend, zal de lening als een uitdeling aangemerkt worden en als zodanig worden belast.

Ook is het denkbaar dat de aandeelhouder een hogere rente betaalt dan zakelijk gezien nodig is. Hiermee wordt de bv bevoordeeld. Voor zover de rente te hoog is, is de ontvangen rente voor de bv geen winst, maar een informele kapitaalstorting. Daarmee wordt in feite de verkrijgingsprijs van de aandelen verhoogd met het bedrag van de storting.

De hoogte van de rente is onder andere afhankelijk van de marktrente, van het risico dat de bv loopt en van de vraag of de rente vast of variabel is.

In sommige gevallen moet een risico-opslag worden gehanteerd. Dat is het geval als geen zekerheid wordt gesteld en als de belegging voor de bv een risico inhoudt. Is het riscico te verwaarlozen - bijvoorbeeld als de dga de gelden op een spaarrekening zet - dan is een opslag niet aan de orde. Uit de jurisprudentie blijk dat de dga hier zelfs aan mag verdienen.

De fiscale gevolgen van het lenen van de bv zijn ook afhankelijk van het doel waarvoor de lening is aangegaan. Afhankelijk van het bestedingsdoel van de lening kan het fiscaal best aantrekkelijk zijn geld te lenen bij de eigen bv.

Voor de eigen woning

Indien de bv over voldoende liquiditeiten beschikt, kan de financiering van de eigen woning via de bv geregeld worden. Ook het omzetten van een hypothecaire banklening in een lening bij de bv is mogelijk. De rente die de dga aan de bv betaalt is aftrekbaar in box 1, dus tegen het progressieve tarief. Bij de vennootschap is de ontvangen rente belast met vennootschapsbelasting tegen een tarief van 20 of 25 procent.

Stel dat de dga zijn eigen woning wil verbouwen en hiervoor 100.000 euro leent bij de bv. Zijn inkomen is zo hoog dat alle betaalde rente kan worden afgetrokken tegen het toptarief - thans 51 procent. Bij een rente van 5 procent bedraagt de rente 5.000 euro. Hiervan krijgt hij 2.550 euro terug, zodat de netto rente 2.450 euro bedraagt. Bij de bv wordt de ontvangen rente van 5.000 euro belast. Uitgaande van een tarief van 20 procent betekent dit 1.000 euro vennootschapsbelasting. Het netto bedrag van 4.000 euro kan als dividend worden uitgekeerd, waarvan de dga 3.000 euro netto overhoudt. Geld lenen bij de eigen bv voor de eigen woning is dus fiscaal aantrekkelijk.

Consumptieve lening

Ook voor consumptieve doeleinden kan bij de bv geleend worden. De lening valt dan bij de dga als schuld in box 3 en de betaalde rente is niet aftrekbaar. De rente die de bv ontvangt, is echter wel belast voor de vennootschapsbelasting. In de meeste gevallen is het lenen voor consumptieve doeleinden dan ook fiscaal niet aantrekkelijk.

Rekening-courant

Een rekening-courant met de bv is iets anders dan een lening van de bv. Via een rekening-courant worden kleine bedragen over en weer geboekt. Bedragen die op deze rekening worden geboekt, worden doorlopend met elkaar verrrekend. Als het saldo van de rekening-courant gedurende het jaar niet hoger is dan 17.500 euro hoeft er geen rente te worden berekend. Zodra het saldo hoger is dan 17.500 euro moet over het gehele bedrag rente berekend worden. Deze rente is bij de dga niet aftrekbaar. Meestal leidt een rekening-courantverhouding met de bv niet tot fiscale problemen. Dat wordt anders als de rekening-courantverhouding zo hoog is dat het niet meer aannemelijk is dat de dga deze nog kan aflossen. Het gevaar van een winstuitdeling is dan aanwezig. Zorg daarom voor een aflossingsregeling.