Fraude in praktijk (64)

Jaarrekening verbouwd

Goed en Goedkoop (G&G) is een onderneming die doe-het-zelfproducten verkoopt aan finale eindgebruikers. De onderneming is opgericht in 2005. De strategie om als prijsvechter de markt te veroveren heeft gewerkt. In vijf jaar tijd is G&G uitgegroeid van een buurtwinkel tot een winkel met zestig vestigingen door het hele land. De vestigingen worden bevoorraad vanuit het centrale magazijn.

Om de strategie te kunnen verwezenlijken had G&G financiering van een bank nodig. Deze werd alleen verstrekt als de onderneming bepaalde ratio's behaalde. De ratio's werden berekend op basis van resultaat, werkkapitaal en omzet.

De strategie van G&G bleef ook bij andere doe-het-zelfzaken niet onopgemerkt. In 2008 barstte dan ook een ware prijzenoorlog los tussen de verschillende ketens, waardoor G&G in dat jaar een verlies leed van circa zes miljoen euro. Het management zag zich nu niet alleen geconfronteerd met een verlies, maar ook de mogelijkheden om de verdere expansie te financieren leken hiermee van de baan. Het management ging op zoek naar oplossing.

Hoewel zes miljoen voor de jaarrekening een materieel bedrag is, merkte het management op dat dit per winkel relatief meeviel. Per winkel ging het immers maar om circa € 100.000. Het management besloot om bij de waardering van de voorraden de prijs van een aantal artikelen kunstmatig te verhogen, waardoor de omzet en de voorraad werd verhoogd. Daarnaast werden de aantallen artikelen kunstmatig verhoogd om het gewenste resultaat te krijgen. Op deze wijze kon een deel van het verlies boekhoudkundig worden weggewerkt.

Daarnaast zetten het management enkele belangrijke leveranciers onder druk om voor een aantal goederen de inkoopbonussen te vroeg uit te betalen. Het betrof hier bonussen van inkopen die naar verwachting pas het volgende jaar zouden plaatsvinden, waardoor resultaten te vroeg werden genomen.

Om inzicht te blijven houden in de 'goede' en 'aangepaste' cijfers hield G&G een schaduwboekhouding bij. In 2012 kwam de fraude bij toeval uit, omdat tijdens de accountantscontrole per abuis zowel de 'goede' als de 'aangepaste' boekhouding aan de accountant werd verstrekt. Bij navraag door de accountant naar de oorzaak van de verschillen werd het de financieel directeur te veel. Hij bekende dat hij al enkele jaren de omzet had gemanipuleerd.

G&G heeft echter jarenlang de fraude voor de accountant verborgen kunnen houden. Om het verkoopproces niet te veel te verstoren werden de voorraden, in overleg tussen de controlerend accountant en het management, partieel roulerend geïnventariseerd. Bij de inventarisatie werd tevens de waardering van de voorraden door de accountant vastgesteld door de prijzen aan te sluiten met de verkoopprijzen. De accountant stelde het management op de hoogte van de voorraden die werden geïnventariseerd, waardoor het management in staat was die voorraden en de waardering daarvan aan te laten sluiten op de realiteit. De verschillen werden tijdelijk geboekt bij de voorraden die niet werden geteld. Zo kon G&G de fraude voor de accountant verborgen houden.

Zo blijkt maar weer dat de accountant nooit te voorspelbaar moet zijn in zijn controleaanpak. Als G&G pas op het moment van inventarisatie had geweten welke voorraden werden geteld, had zij nooit de mogelijkheid gehad de prijzen en de aantallen van de artikelen weer op de juiste waarde te zetten. De fraude was dan mogelijk eerder ontdekt.

De rubriek wordt verzorgd door: Remco de Groot, Ernst & Young Fraud Investigation & Dispute Services, Michel Grummel, Alvarez & Marsal Dispute Analysis Benelux, Ellen van Nimwegen, PricewaterhouseCoopers Forensic, Jurgen van Vliet, Deloitte Forensic & Dispute Services.

Gerelateerd

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.