De onderneming staat bekend als zeer innovatief en succesvol. De oprichters, twee studievrienden, bezitten nog steeds een omvangrijk aandelenpakket. De overige aandelen staan genoteerd aan de Amerikaanse beurs. De twee oprichters en de financieel directeur vormen samen het senior management van de onderneming.

Het senior management is recentelijk veroordeeld tot een omvangrijke gevangenisstraf omdat zij jarenlang de jaarrekening op grote schaal hadden gemanipuleerd. De investeerders werden jarenlang benadeeld doordat de omzet te hoog werd weergegeven; het senior management bevoordeelde zich echter in dezelfde periode door omvangrijke aandelenpakketten te verkopen.

De boekhoudfraude vond plaats doordat het senior management kunstmatig de omzet ophoogde door samen te spannen met enkele tussenhandelaren. Ieder kwartaal werd door het senior management beoordeeld of de afgegeven omzetprognoses werden behaald. Indien dit niet het geval was, werden voor ontbrekende bedragen fake transacties afgesloten met tussenhandelaren, bijvoorbeeld door het anti-dateren van contracten of het opstellen van side-letters.

Deze wijze van boekhouden leidde er toe dat omvangrijke ‘fake-vorderingen' op echte debiteuren ontstonden. Om te voorkomen dat dit de investeerders op zou vallen, werden de debiteuren verkocht aan banken. Teneinde te voorkomen dat de banken erachter kwamen dat de vorderingen fake waren, werden de debiteuren regelmatig teruggekocht en weer verkocht aan de banken. De debiteuren werden uiteindelijk door Fantastic Gaming afgeboekt en als acquisitiekosten verantwoord. Dit terwijl er helemaal geen acquisities hadden plaatsgevonden.

Het senior management heeft een jarenlange gevangenisstraf gekregen. De toezichthouder heeft de rol van de accountant beoordeeld. De accountant is uiteindelijk voor een lange periode geschorst omdat de accountant 'wist of had kunnen weten dat de afboekingen van de debiteuren geen acquisitiekosten waren'.

De toezichthouders worden steeds actiever. Indien je als accountant wordt geconfronteerd met fraude, loop je dan ook meer en meer het risico dat je werkzaamheden door de toezichthouders worden beoordeeld. Het goed uitvoeren en documenteren van de werkzaamheden is daarom van essentieel belang. Niet gedocumenteerd betekend immers niet uitgevoerd. Het adequaat in kaart brengen van de frauderisico's, maar deze ook vertalen in andere en op fraude gerichte controlemaatregelen is, naast het hebben van een professioneel kritische instelling, hierbij van cruciaal belang.

Deze rubriek wordt verzorgd door: Remco de Groot, Ernst & Young Fraud Investigation & Dispute Services, Michel Grummel, Alvarez & Marsal Dispute Analysis Benelux, Ellen van Nimwegen, PricewaterhouseCoopers Dispute Analysis & Investigation Services.