Carparts Inc. had met haar leveranciers afspraken gemaakt omtrent kortingen (inkoopkorting). Deze kortingen verminderen de kostprijs van de omzet en verbeterden derhalve de marge. Omdat niet altijd aan de voorwaarden voor de leverancierskortingen werd voldaan, moest een deel van de verantwoorde kortingen worden afgeboekt. Het drietal wist dat niet aan de voorwaarden was voldaan, maar verzuimde bewust de correctie in de financiële verantwoording te verwerken, teneinde haar doelstellingen te halen. Als gevolg hiervan was het resultaat voor belastingen over drie opeenvolgende jaren dertig tot 45 procent te hoog verantwoord.

Voorafgaand aan de controle door de externe accountant stemde het drietal zijn verhalen op elkaar af, opdat een consistent verhaal ontstond. Na drie jaren van overstatements van deze inkoopkortingen werd een deel van de openstaande kortingen afgeboekt. Het drietal gaf hiervoor als reden dat de leverancier en Carparts Inc. een aantal voorwaarden verschillend hadden geïnterpreteerd, wat tot de correctie had geleid. Ook hiervoor werd gezamenlijk overleg gepleegd, teneinde een consistent verhaal richting de accountant te creëren. Tevens werd onjuiste informatie verstrekt aan de SEC ter toelichting op de afboeking.

De SEC besloot een onderzoek in te stellen. Het drietal werd strafrechtelijk en civielrechtelijk vervolgd, tevens werd een klacht tegen cfo gestart teneinde zijn registratie als accountant in business in te trekken. Straf- en civielrechtelijk is de zaak geschikt; de accountant werd doorgehaald in het accountantsregister.

Een opmerkelijk detail: Clawback

Naast voornoemde onderzoeken tegen het drietal heeft de SEC de ceo aangeklaagd op basis van Sarbanes Oxley Act 304. Deze zogenaamde Clawback-regel maakt het mogelijk bij een correctie van de cijfers als gevolg van materiële verslaggevingfraude de bonussen terug te eisen. De toezichthouder heeft deze clawback-regel succesvol ingezet en meer dan vier miljoen teruggeëist van de ceo. Let wel: de ceo was niet betrokken bij de verslaggevingfraude en daarom ook geen betrokkene in de strafzaak.

Deze Clawback-regel is van toepassing op ceo's en cfo's en heeft betrekking op het inkomen uit resultaat afhankelijke bonussen alsmede resultaten uit (opties op) aandelen van het bedrijf. Een correctie van de cijfers als gevolg van materiële verslaggevingfraude kan dus effect hebben op de beloning van cfo's en ceo's.

In de nieuwe Nederlandse Corporate Governance Code is deze claw back bevoegdheid toegekend aan de raad van commissarissen van Nederlandse beursfondsen.

Deze rubriek wordt verzorgd door: Remco de Groot, Ernst & Young Fraud Investigation & Dispute Services, Michel Grummel, Alvarez & Marsal Dispute Analysis Benelux, Ellen van Nimwegen, PricewaterhouseCoopers Dispute Analysis & Investigation Services.