Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

In het strafrechtelijk onderzoek van de FIOD tegen de Brabantse vermogensbeheerder Box Consultants schendt een rechercheur c.q. tuchtrechtcoördinator van de FIOD/Belastingdienst het verschoningsrecht van een advocaat van Stibbe. De advocaat dient meerdere klachten in tegen de registeraccountant/accountant-administratieconsulent. In 2021 legt de Accountantskamer de rechercheur twee maal een berisping op en in 2024 een tijdelijke doorhaling voor zes maanden. Beide partijen hebben hoger beroep aangetekend tegen de uitspraken van de Accountantskamer.

In de hogerberoepsprocedure brengt de advocaat stukken in, waarvan hij zegt dat die onder het verschoningsrecht vallen. De accountant mag er dus geen kennis van nemen. De accountant vraagt het College van Beroep voor het bedrijfsleven om in een (tussen)beslissing uit te maken of de advocaat nog steeds een verschoningsrecht heeft ten aanzien van de stukken die hij zelf heeft ingebracht om zijn stellingen te onderbouwen, ook als die stukken worden geparafraseerd of eruit wordt geciteerd in andere stukken.

Het college vraagt de advocaat nader te motiveren in hoeverre hij zich (nog steeds) wil beroepen op zijn verschoningsrecht en om welke specifieke documenten het gaat. Het college geeft aan dat de advocaat enkele documenten al integraal lijkt te hebben overgelegd in de eerdere tuchtprocedures bij de Accountantskamer en de Raad van Discipline (de advocatentuchtrechter).

De advocaat antwoordt desgevraagd dat:

• hij zich op zijn verschoningsrecht beroept ten aanzien van alle stukken waarvan de Rechtbank Oost-Brabant eerder onherroepelijk heeft geoordeeld dat het verschoningsrecht van toepassing is;
• dit ook geldt voor citaten uit en parafraseringen van deze stukken in e-mails/adviezen/stukken van anderen, zoals de landsadvocaat.

Overwegingen en beslissing

De stukken waarnaar partijen verwijzen vallen onder het verschoningsrecht van de advocaat. Deze heeft de stukken zelf ingediend bij de Accountantskamer in de twee klachtprocedures tegen de accountant, waartegen nu hoger beroep is ingesteld. Daarom kan de advocaat in de onderhavige tuchtprocedures:

• geen beroep meer doen op het verschoningsrecht;
• niet verhinderen dat uit de inhoud van met name e-mailberichten wordt geciteerd dan wel dat deze worden geparafraseerd of dat daarnaar wordt verwezen.

Omdat de advocaat zijn tuchtklacht onderbouwt met die stukken brengt het recht op een eerlijk proces en het beginsel van wapengelijkheid met zich mee dat de accountant zich daartegen zonder belemmeringen moet kunnen verweren.

Het belang van het verschoningsrecht zit er met name in dat de inhoud van de e-mailberichten niet mag worden gebruikt tegen de cliënten van de advocaat in procedures waarbij zij partij zijn. In deze twee procedures zijn die cliënten geen partij. De vertrouwelijkheid van deze stukken kan tegenover derden en buiten deze tuchtprocedures nog steeds worden gewaarborgd door een beroep op het verschoningsrecht. Buiten deze procedures blijft het verschoningsrecht van de advocaat immers gewoon gelden voor deze stukken. Verder is het mogelijk de zitting te houden achter gesloten deuren.

De accountant kan nu kennis nemen van de e-mails en het advies en krijgt tot 13 februari de gelegenheid de gronden van zijn hoger beroep nader aan te vullen. Vervolgens krijgt de advocaat vier weken de tijd om daarop te reageren. De hoger beroepen zullen op 12 maart 2025 inhoudelijk worden behandeld.