» Direct naar annotatie

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant doet oneerlijk zaken, waarna zijn inschrijving in 2016 definitief wordt doorgehaald. Ondertussen is hij bezig een megarestaurant met negenhonderd zitplaatsen op te zetten. Hij gebruikt daarbij onder meer de Stichting Enalmei en Red Dragon BV*, waarvan hij zelf de uiteindelijk belanghebbende is. Zijn ex-partner – ook een registeraccountant – is één van de stropersonen in het stichtingsbestuur.

Rabobank* verleent in 2014 een krediet van 3,1 miljoen euro op basis van de jaarrekeningen, fiscale aangiften, bankafschriften, verkoop- en leningsovereenkomsten en facturen die de vrouwelijke accountant namens het bestuur van de stichting verstrekt. De accountmanager van de bank vindt het vertrouwenwekkend dat de vrouwelijke bestuurder die de financieringsaanvraag doet een registeraccountant is. Op de achtergrond wordt zij hierbij echter aangestuurd door de doorgehaalde accountant.

In december 2016 gaan de stichting en de bv failliet. De bank verliest uiteindelijk 1,1 miljoen euro. De FIOD onderzoekt de financiering, verhoort diverse betrokkenen en concludeert in mei 2018 dat er valse stukken naar de bank zijn gestuurd. Het Openbaar Ministerie dient een klacht tegen de accountants in bij de Accountantskamer. De oud-accountant krijgt een doorhaling aan de broek en mag zich pas in 2029 opnieuw proberen in te schrijven als accountant. Het OM verwijt de vrouwelijk accountant dat zij:

a. opzettelijk onjuiste documenten heeft verstrekt aan een medewerker van de bank om zo een financiering van 3,1 miljoen euro te krijgen;

b. bij de Kamer van Koophandel opzettelijk onjuiste gegevens over het gestorte aandelenkapitaal heeft gedeponeerd of laten deponeren.

Ook de klacht tegen de vrouwelijke accountant is gegrond en haar inschrijving wordt doorgehaald; zij mag echter al na vijf jaar een poging wagen om zich weer te laten inschrijven in het accountantsregister. De vrouwelijke accountant gaat in hoger beroep.

Hogerberoepsgronden

• 2 en 5: de Accountantskamer en het OM hechten ten onrechte geloof aan de onbetrouwbare verklaringen van de bankmedewerkers en negeren haar verklaringen zonder goede reden; de accountant heeft het meteen bij de bank gemeld toen zij ontdekte dat de meegestuurde bijlagen onjuist waren, maar de contactpersoon liet het project desondanks doorgaan, terwijl hij er bij haar op aandrong de enige bestuurder te worden van de stichting;
• 3 en 4: de financiering voor het project was al rond vér voordat de onjuiste documenten (die zij zelf niet heeft opgesteld) aan de bank werden toegezonden, terwijl de accountant niet eerder was betrokken bij het aanvragen van de financiering;
• 6: de accountant mocht vertrouwen op de mededeling van de notaris dat het aandelenkapitaal was gestort, dus mocht zij dit melden aan de Kamer van Koophandel; in natura was veel meer dan twee miljoen euro geïnvesteerd in het project, zodat het niet veel uitmaakte of daadwerkelijk kapitaal was gestort.

Oordeel

Het hoger beroep is ongegrond.

Ad 2 en 5 Verklaringen bankmedewerkers

Volgens het college heeft de Accountantskamer terecht geoordeeld dat de accountant verschillende onjuiste documenten ter beschikking heeft gesteld van de bank om 3,1 miljoen los te krijgen. Zij heeft niet bestreden dat deze documenten onjuist waren en dat enkele daarvan naar de bank zijn gestuurd vanaf haar e-mailadres. Zij beweert dat de oud-accountant thuis haar laptop gebruikte en daarvan de wachtwoorden kende, zodat zij daarom niet alle e-mailberichten zou kennen, laat staan hebben verzonden.

Dat neemt volgens het college niet weg dat zij erkent zelf 29 facturen op naam van het bouwbedrijf te hebben verstuurd, alsmede het budgetbestand en de kopieën van bankafschriften van een bankrekening bij een andere bank op naam van de stichting. Zij zegt dat zij:

• pas na verzending heeft ontdekt dat de documenten vals waren;
• de contactpersoon van de bank hiervan op de hoogte heeft gesteld.

De bankmedewerker bestrijdt deze verklaring, die in het geheel niet wordt onderbouwd. Ook de bewering dat de bankmedewerker er bij haar op aandrong om enig bestuurder te worden van te stichting onderbouwt zij niet. Het college gelooft evenmin dat:

• de bank in november 2014 heeft geconstateerd dat de facturen en de bankafschriften vals waren, maar desondanks overging tot financiering zonder nader onderzoek;
• de accountant een e-mailbericht verzond over de bankafschriften van de stichting inzake de betalingen voor Red Dragon, zonder dat zij zich als enig bestuurder realiseerde dat de stichting geen rekening had bij de andere bank en geen geld had om de betalingen te kunnen doen.

Ad 3 en 4 ‘Geen invloed op financiering’

Voor zover de accountant beweert dat zij niet betrokken was bij het verkrijgen van de financiering stelt het college vast dat zij de 29 facturen op naam van bouwbedrijf, het budgetbestand en de kopieën van bankafschriften heeft verstuurd, nadat het financieringsvoorstel was getekend. Zij stuurde die documenten op verzoek van de bankmedewerker om aan te tonen dat de stichting 4,7 miljoen euro van de facturen had betaald uit het eigen vermogen. Op verzoek van de bankmedewerker stuurde zij Rabobank ook de rekeningafschriften van de stichting om deze betalingen te bevestigen. De accountant heeft niet bestreden dat zij een en ander heeft verstuurd.

Kort daarna heeft Rabobank 2,3 miljoen respectievelijk 7 ton bijgeboekt op de depotrekening van Red Dragon. Deze bedragen stemmen overeen met de leningen die de bank aan deze bv heeft verstrekt op basis van de financieringsovereenkomst. De accountant kan dus niet volhouden dat zij niet betrokken is geweest bij het verkrijgen van de financiering. Zij heeft onjuiste documenten aan de bank verstrekt om daarmee de financiering te verkrijgen. Of zij die al dan niet zelf heeft vervalst maakt niet uit.

Ad 6 Kapitaalstorting (in natura)

De accountant heeft niet (gemotiveerd) bestreden dat:

• zij de registratie bij de Kamer van Koophandel heeft gedaan;
• volstorting van de aandelen in geld moet geschieden op grond van de oprichtingsakte van Red Dragon, gelezen in samenhang met artikel 2:191a lid 1 BW.

Omdat er geen kapitaal in geld is gestort, staat vast dat de opgave bij de Kamer van Koophandel onjuist was. Dat de aandelen in natura zijn volgestort, heeft de accountant overigens niet onderbouwd. Ook heeft zij haar stelling niet onderbouwd dat zij mocht vertrouwen op de notaris. Zij heeft namelijk geen verklaring van een notaris overgelegd en op de zitting niet de naam van de notaris kunnen noemen.

Maatregel

Doorhaling, waarbij de accountant zich niet binnen vijf jaar opnieuw kan laten inschrijven.

De accountant vindt de termijn van vijf jaar onevenredig zwaar, terwijl het OM een maximale termijn van tien jaar passend vindt. Het college ziet geen aanleiding om een andere maatregel op te leggen, dan wel de termijn te verkorten of te verlengen.

De accountant heeft:

• onjuiste documenten ter beschikking gesteld aan de bank om een financiering van 3,1 miljoen euro te krijgen;
• onjuiste gegevens bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd over het gestorte aandelenkapitaal in Red Dragon BV, de vennootschap waarvan zij op dat moment enig bestuurder was;
• daardoor ernstig in strijd gehandeld met de fundamentele beginselen van professionaliteit, van integriteit en van vakbekwaamheid en zorgvuldigheid;
• daarmee het vertrouwen in het accountantsberoep op zeer ernstige wijze geschaad.

Annotatie Lex van Almelo

Een vrouwelijke registeraccountant woont samen met een mannelijke registeraccountant, wiens inschrijving in 2016 definitief wordt doorgehaald wegens fraude. Op dat moment heeft zij voor haar partner al diverse misdadige klusjes opgeknapt. Zo heeft zij als enige bestuurder van de Stichting Enalmei op basis van valse stukken een financiering van 3,1 miljoen aangevraagd bij Rabobank. De financiering is bedoeld voor de verbouwing van een pand tot een all-you-can-eat-restaurant. De vrouwelijke RA verstrekt ook onjuiste informatie aan de Kamer van Koophandel.

De exclusieve horecagelegenheid wordt geëxploiteerd door Red Dragon BV, waarvan de vrouwelijke RA ook (indirect) het enige bestuurslid is. In mei 2015 opent het restaurant de deuren voor het publiek. In december 2016 gaan de stichting en de bv failliet. Rabobank verliest uiteindelijk 1,1 miljoen euro aan de fraude. Volgens de Rechtbank Gelderland is de vrouwelijke RA aansprakelijk voor de schade: zij moet de bank twee miljoen euro betalen.

De Accountantskamer legt de twee – die dan al geen stel meer zijn - een doorhaling op. De mannelijke registeraccountant legt zich erbij neer, de vrouwelijke accountant gaat in hoger beroep. Daar voert zij allerlei ongerijmde argumenten aan die zij niet onderbouwt. Het college verklaart het hoger beroep dan ook ongegrond. De doorhaling blijft staan, net als de termijn waarop de accountant zich niet opnieuw mag inschrijven in het register. Zij vindt de termijn van vijf jaar onevenredig zwaar, terwijl het OM juist het maximum van tien jaar gepast vindt. Het college ziet geen reden om een lichtere maatregel op te leggen aan een accountant die het beroep zo ernstig in diskrediet brengt.

*) De namen van de stichting en de bv zijn bekend uit openbare vonnissen en het faillissementsverslag.