Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

In een gezin met acht kinderen voeren enkele telgen diverse civielrechtelijke procedures tegen elkaar, onder meer over de toedeling van panden en over hypotheekschulden. Hun vader procedeert tegen één van de kinderen en wordt daarin bijgestaan door zoon Sjuup, die hij heeft aangewezen als executeur-testamentair.

Nadat de vader in 2009 op 96-jarige leeftijd overlijdt, komt Sjuup onder vuur te liggen in één van de civielrechtelijke procedures. Twee kinderen stellen hun broer zowel privé als in zijn hoedanigheid van executeur aansprakelijk wegens een vermeende onrechtmatige daad.

De twee laten zich bijstaan door een advocate, die staat ingeschreven als registeraccountant. Zij suggereert onder meer dat Sjuup geld achterover heeft gedrukt ten nadele van de andere erfgenamen. De executeur dient een klacht tegen haar in, die de Accountantskamer ongegrond verklaart. Voordat bovengenoemde uitspraak bekend is, dient Sjuup een nieuwe klacht in tegen de advocate/RA. De Accountantskamer verklaart ook de tweede klacht ongegrond.

De executeur-testamentair gaat in hoger beroep tegen beide uitspraken van de Accountantskamer.

Beroepsgronden

De Accountantskamer heeft ten onrechte niet alle verwijten besproken en de klachten ten onrechte ongegrond verklaard.

Oordeel

Beide beroepen zijn ongegrond.

In deze procedure staat niet ter discussie in hoeverre het niet gewenst of passend zou zijn dat een accountant optreedt als advocaat. Het college zegt wel dat de accountant zich in dat geval moet houden aan de fundamentele beginselen uit de VGBA, met name die van:

• objectiviteit;
• integriteit;
• vakbekwaamheid en zorgvuldigheid;
• professionaliteit.

Omdat een advocaat uitsluitend de belangen van zijn cliënt behartigt, heeft zij/hij een bijzondere positie. Het college vindt net als de Accountantskamer dat een accountant, die als advocaat civielrechtelijke standpunten inneemt, een zekere ruimte toekomt om (feitelijke) stellingen en argumenten te presenteren. Die ruimte is echter niet onbegrensd en de accountant mag geen feitelijke gegevens aandragen of voorstelling van zaken geven waarvan zij/hij weet of behoort te weten dat deze onjuist zijn.

De executeur heeft in geen van beide procedures aannemelijk gemaakt dat de accountant/advocaat al of niet bewust onwaarheden heeft verkondigd. De advocaat heeft geschreven dat de verklaring van rekening en verantwoording “paulianeus” zou zijn als de executeur deze had afgestemd met de vader. (Paulianeus handelen is schuldeisers benadelen in de aanloop naar een faillissement.)

Op de zitting zei de executeur dat zijn procederende broer volgens de rechter niets van hem in privé heeft te vorderen. Alleen al daarom kan er geen sprake zijn van paulianeus handelen. Volgens het college heeft de executeur niet onderbouwd waarom het (voorwaardelijke) standpunt over paulianeus handelen niet verdedigbaar was in de civiele procedure.

De executeur heeft ook niet aannemelijk gemaakt dat de advocaat andere aperte onwaarheden heeft verkondigd.

Maatregel

Geen.

Annotatie Lex van Almelo

De Accountantskamer vroeg zich in eerste instantie af of accountants wel als advocaat moeten willen optreden, omdat de partijdigheid als raadsman kan leiden tot “onoplosbare bedreigingen” voor de naleving van het objectiviteitsbeginsel. De Accountantskamer vroeg zich daarom af of het voor accountants, die het beroep van advocaat wensen uit te oefenen, niet opportuun is om zich uit te laten schrijven uit het accountantsregister, zolang zij advocaat zijn.

Het zou interessant zijn geweest als het college zich hierover had uitgelaten. Maar omdat de executeur in hoger beroep geen punt maakte van de dubbele petten laat het college deze aanbeveling onbesproken. Wel zegt het college, net als de Accountantskamer, dat een accountant in toga niet mag jokken en zich moet houden aan alle fundamentele beginselen uit de VGBA die het algemeen belang dienen.