Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant is de huisaccountant van een holding met vijf dochtervennootschappen. Eén van de dochterondernemingen koopt producten bij een leverancier. De holding staat garant voor de betaling van de leveringen. De holding geeft in januari 2012 een verruimde garantstelling af. De leverancier beoordeelt de liquiditeit van de holding en de afnemer als voldoende, onder meer op basis van de gepubliceerde balansen.

In november 2011 heeft de accountant ten behoeve van een ontslagaanvraag bij het UWV drie rapportages gestuurd aan de holding. Daarbij bevestigde hij dat de bijgevoegde, gewaarmerkte, cijfers “op juiste wijze” waren ontleend aan de administraties c.q. rapportages van de holding en de werkmaatmaatschappijen. Deze rapportages bevatten onder meer:

• de balansen per 31 december 2008, 31 december 2009 en 31 december 2010 van de betrokken vennootschappen;
• de winst- en verliesrekeningen over de jaren 2008, 2009 en 2010;
• de balansen en de winst- en verliesrekeningen over de periode van januari tot en met oktober 2011.

Eind 2011 bracht de accountant verslag uit aan de directie van de afnemer over het boekjaar 2010 en gaf over dat jaar een samenstellingsverklaring af bij de jaarrekening. In 2012 stuurt de assistent-accountant van het accountantskantoor tien publicatierapporten naar de Kamer van Koophandel, ter deponering in het Handelsregister.

Kort daarna worden de holding en vijf dochtervennootschappen failliet verklaard. De leverancier blijft daardoor zitten met 133.389,59 euro aan onbetaalde facturen. De accountant stuurt de curator de voorlopige jaarrekening 2010 van de holding toe. Hij licht toe dat het een weergave is van wat was vastgelegd in de administratie en dat hij daarbij (nog) geen samenstellingsverklaring heeft afgegeven.

De leverancier begint een civiele procedure tegen de bestuurder van de holding en zegt dat het onrechtmatig was om namens holding de verruimde garantstelling af te geven. Tegen de accountant dient de leverancier een tuchtklacht in.

Klacht

De accountant is medeverantwoordelijk voor het deponeren van de publicatieverslagen van de holding en de afnemer over het boekjaar 2010, terwijl daarin onjuiste cijfers staan.

Oordeel

De klacht is gegrond.

De accountant heeft erkend dat “door een technische fout in het rapportagepakket”:

• de publicatiebalans van de afnemer bij de posten vorderingen en kortlopende schulden afwijkt van de jaarrekening van de afnemer die de accountant heeft samengesteld;
• het om niet onaanzienlijke verschillen gaat.

Omdat het kantoor van de accountant de deponering van de publicatiestukken van de afnemer heeft verzorgd, had de accountant erop moeten toezien dat de gepubliceerde balans op juiste wijze was ontleend aan de balans in de vastgestelde jaarrekening. Hij had de verschillen daartussen moeten zien. Dat de publicatiebalans in dit geval een minder gunstig beeld geeft van de financiële positie van de afnemer dan de balans in de jaarrekening doet er niet toe.

De accountant heeft ondeskundig en onzorgvuldig gehandeld.

Dat de accountant nog geen samenstellingsverklaring had afgegeven bij de jaarrekening van de holding spreekt niet in zijn voordeel. Volgens de Accountantskamer was dit een extra reden om geen publicatiestukken te deponeren vóórdat de jaarrekening was vastgesteld. “Al helemaal van een balans die in meer opzichten (…) afweek van wat kennelijk moet worden beschouwd als een concept van de jaarrekening.”

Op het voorblad van de gedeponeerde publicatiestukken van de holding stond bovendien ten onrechte ‘Vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders d.d. 23 december 2011’. Mede daarom is het publiceren van deze stukken “evident in strijd” met de Wab. Omdat de leverancier hierover niet heeft geklaagd, verbindt de Accountantskamer geen gevolgen aan deze fout.

Maatregel

Waarschuwing. De accountant is twee keer ondeskundig en onzorgvuldig is geweest. Daar staat tegenover dat de gepubliceerde cijfers een slechter beeld geven van de financiële positie van de afnemer en de holding dan de jaarrekening, zodat gebruikers waarschijnlijk niet zijn benadeeld door de verschillen.

Annotatie Lex van Almelo

Als jouw assistent namens de opdrachtgever jaarstukken deponeert in het Handelsregister en jij die stukken hebt samengesteld dan heb je als accountant een inhoudelijke verantwoordelijkheid voor de juistheid. Je moet in dat geval controleren of:

• de juiste stukken worden gepubliceerd;
• de stukken niet afwijken van de jaarstukken die jij het samengesteld;
• de stukken niet afwijken van de jaarstukken die de aandeelhoudersvergadering heeft vastgesteld;
• er geen jaarstukken tussen zitten die de aandeelhoudersvergadering nog niet heeft vastgesteld.

De accountant wijt de afwijkingen aan een technische fout in het rapportagepakket. Dat klinkt in zekere zin ernstiger dan een menselijke fout van de accountant of diens assistent. Je moet als accountant dus ook controleren of het rapportagepakket wel deugt. Gelukkig zijn er geen gebruikers op het verkeerde been gezet door de afwijkingen. De gepubliceerde cijfers waren namelijk minder flatteus dan de cijfers uit de goede jaarrekeningen.

Dat je een jaarrekening deponeert die nog niet is vastgesteld, is in strijd met de wet. Daar kun je het rapportagepakket niet de schuld van geven. De accountant had de mazzel dat hierover niet werd geklaagd.