Tuchtrecht

Waardebepaling aandelen ondeugdelijk

Een accountant werkt voor het gezamenlijke bedrijf van een echtpaar en negeert de bedreigingen van zijn objectiviteit als hij bij de conflictueuze afwikkeling van de echtscheiding voor de man blijft werken. Hij waardeert de aandelen van de onderneming te laag op basis van een aanvechtbare methode.

Accountantskamer

Zaaknummers:
16/2274 Wtra AK
Datum uitspraak:
14 april 2017
Oordeel:
gegrond
Maatregel:
berisping
Status:
definitief
Vindplaats:
ECLI:NL:TACAKN:2017:28

Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een vrouw heeft samen met haar man een vennootschap onder firma. Zij heeft 39,78 procent van de aandelen, hij de rest. Ze zijn onder huwelijkse voorwaarden getrouwd. Als ze gaan scheiden ontslaat de man zijn gade als statutair bestuurder en blijft over als de enige directeur.

Een accountant-administratieconsulent moet de waarde van de aandelen bepalen ten behoeve van de echtscheiding. De accountant stelt de waarde van de aandelen in het economisch verkeer vast per 31 december 2012 op basis van de intrinsieke-waardemethode. Daarbij houdt hij rekening met stille reserves, goodwill en de meer- en minderwaarde van de activa en passiva. Zo komt hij tot een schatting van 60.000 euro.

De vrouw vraagt een second opion aan een registeraccountant, die uitkomt op een bedrag van ongeveer 1,3 miljoen euro. Hij hanteert de discounted cash flow-methode, waarbij de toekomstige vrije geldstromen bepalend zijn.

Na wat discussie komt een tweede registeraccountant in een third opinion op basis van de APV-methode op een economische waarde van tussen de zeven ton en 1,3 miljoen euro.

De vrouw verkoopt haar aandelen voor een onbekend bedrag en dient een klacht tegen de AA in bij de Accountantskamer.

Klacht

De AA heeft:

a. het objectiviteitsbeginsel geschonden door:

  • niet alleen voor de gezamenlijke onderneming van de man en vrouw, maar ook voor de man te blijven werken, zonder de vrouw hierover in te lichten of haar daarvoor toestemming te vragen en zonder andere maatregelen te nemen om objectief te blijven bij het belangenconflict;
  • niets vast te leggen over (zijn beoordeling van) de bedreiging voor objectiviteit;
  • zijn opdracht en zijn rol niet schriftelijk vast te leggen, althans de vrouw hierover niet te informeren;
  • een groot aantal werkzaamheden ten behoeve van de man privé te factureren aan de onderneming.

b. zijn werk niet goed gedaan bij de waardebepaling, waardoor die geen deugdelijke grondslag heeft.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Ad a

In het begin van de echtscheidingsprocedure moest de accountant een samenstellingsverklaring afgeven bij de jaarrekening en het bestuur van de onderneming adviseren. De opdrachten waren toen nog afkomstig van de vrouw en de man samen. De accountant stelde de twee gerust met de belofte dat hij hun beider belangen zou bewaken. Er was toen ook nog geen feitelijk of schijnbaar belangenconflict. De situatie veranderde volgens de vrouw toen de man en zijn advocaat de accountant betrokken in het conflict van de exen. De accountant ging begin 2014 ook werken voor de man.

Volgens de Accountantskamer heeft de vrouw dit onvoldoende onderbouwd. Niettemin werd de objectiviteit van de accountant wel degelijk bedreigd. Hij moest de waarde van de aandelen immers bepalen in het kader van de echtscheiding. Anders dan de accountant beweert, ligt dat niet in het verlengde van de opdracht om de jaarrekening over 2012 samen te stellen. De accountant had zich er al sinds 2013 van bewust moeten zijn dat de man en de vrouw tegengestelde belangen hadden. De man had namelijk de meerderheid van de aandelen en de waarde van die aandelen zou worden verrekend in echtscheidingsprocedure. Daarbij komt dat de man sinds mei 2013 de enige bestuurder van de onderneming was en voor de accountant de enige contactpersoon.

De accountant had dan ook maatregelen moeten nemen om de bedreiging van de objectiviteit weg te nemen of terug te brengen tot een aanvaardbaar niveau en zich moeten houden aan het fundamentele beginsel van objectiviteit. Hij is zich echter niet bewust geweest van de bedreiging en heeft geen maatregelen getroffen. Zelfs niet toen hem eind 2013 duidelijk moest zijn dat de vrouw het volstrekt niet eens was met zijn aandelenwaardering en dat het conflict in 2014 begon op te lopen.

Hij had al een waarborg kunnen treffen door de opdracht en zijn positie tegenover de onderneming vast te leggen. Voor een transactiegerelateerde dienst als deze was hij dat op grond van NV COS 5500 N ook verplicht.

Ad b

De accountant heeft niet de uitgangspunten of methoden voor de waardebepaling vermeld. Hij had er rekening mee moeten houden dat beide partijen het niet eens zouden worden over de waarde en dat zijn rapport zou worden gebruikt in een gerechtelijke procedure. Daarom moest het rapport een deugdelijke grondslag hebben.

De accountant onderbouwt de geschatte waarde slechts (zeer) summier, terwijl hij heeft verzuimd de waarde van de voorraden te onderzoeken. Hij is naar eigen zeggen uitgegaan van de waarde die de man opgaf. Gezien de verhouding van de waarde van de voorraden (32.860 euro) tot zijn waardering van de aandelen (60.000 euro) had hij de waarde van de voorraden moeten onderzoeken. De accountant wist ook dat, toen in 2010 werd onderhandeld over de verkoop van de aandelen aan een derde, gesproken werd over een mogelijke koopsom van 2,5 miljoen euro. De accountant heeft zich niet afgevraagd of hij wel de juiste methode hanteerde, gezien het enorme verschil tussen de mogelijke koopsom en de waarde die hij berekende. En hoewel daarvoor alle reden bestond, heeft hij zich niet verdiept in de oorzaken van dit verschil. Zijn rapportage heeft daarom geen deugdelijke grondslag.

Maatregel

De vrouw heeft geen schade geleden door de werkwijze van de accountant, die de civiele rechter niet op het verkeerde been heeft gezet. Berisping.

reacties

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.