Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Twee ondernemers laten hun vennootschappen fuseren tot een veterinaire dienstverlener. De ene dga is verantwoordelijk voor de administratie en de financiën, de andere voor het laboratorium, de dierenartsenpraktijk en de commercie.

Een accountant-administratieconsulent stelt de jaarrekeningen van de verschillende vennootschappen samen en verzorgt de Vpb-aangiften. Dat deed hij vóór de fusie al voor de persoonlijke holding van de financieel-administratieve dga. Beide dga’s hebben toegang tot het ERP-pakket dat het bedrijf gebruikt.

In de concept-jaarrekening over 2013 is een rekening-courantvordering opgenomen van 116.627 euro op de beheer-bv van de financieel-administratieve dga. Deze licht de post toe aan de andere dga.

In januari 2015 schorst de algemene vergadering van aandeelhouders de financieel-administratieve dga als bestuurder, mede naar aanleiding van de gang van zaken rond de vordering. De accountant zei tijdens de vergadering dat hem hierover niets te verwijten viel.

De andere dga dient een klacht tegen de accountant in.

Klacht

De accountant heeft:

I. toen hij de rekening-courantvordering opnam in het concept voor de jaarrekening 2013 ten onrechte genoegen genomen met de toelichting van de financieel-administratieve dga en ten onrechte geen nader onderzoek gedaan naar deze vordering, terwijl hij de andere dga en andere aandeelhouders niets vertelde over het bestaan van deze vordering;

II. in maart 2015 niet alleen zijn werkzaamheden voor de jaarrekeningen 2014 ten onrechte opgeschort, maar ook geweigerd gegevens te overhandigen over de jaarrekening 2013, omdat de facturen van zijn kantoor nog niet waren betaald.

Oordeel

Beide klachtonderdelen zijn gegrond.

Ad I

Volgens de klager had de accountant:

• kunnen zien dat de dga ná het einde van het boekjaar nog meer had onttrokken aan de vennootschap;
• moeten zien dat deze dga geen toestemming had van het andere directielid en er ook geen ondertekende lenings- of rekening-courantovereenkomst was.

De accountant wijst er in zijn verweer onder meer op dat hij de rekening-courantvordering heeft besproken met de financieel-administratieve dga. Op basis van de bekende feiten en omstandigheden mocht de accountant naar zijn zeggen genoegen nemen met diens toelichting op de post, omdat:

• alle betalingen correct waren geboekt en er niets werd verhuld;
• de rekening-courantverhouding correct was weergegeven in de jaarrekening, er dus geen sprake was van een mogelijke afwijking van materieel belang en de eventuele gebruiker op geen enkele wijze werd misleid;
• over de vordering een zakelijke rente van 4 procent werd berekend, net als bij de rekening-courantverhouding met de andere bestuurder;
• beide dga’s inzage hadden in het ERP-pakket;
• de cijfers van de groep regelmatig werden besproken in stafvergaderingen;
• de vooruitzichten van de groep positief waren;
• hij op basis van zijn ervaringen geen reden had te twijfelen aan de integriteit van de dga.

De Accountantskamer vindt dat de accountant tekort is geschoten. Nadat hij kennelijk de niet onaanzienlijke geldstroom vanuit het bedrijf naar de persoonlijke holding van zijn opdrachtgever had geconstateerd, had hij niet mogen volstaan met een paar vragen aan deze dga. Te meer omdat hij geen Letter of Representation had die door beide bestuurders was ondertekend en ook een ondertekend lenings- of rekening-courantcontract ontbrak. Daardoor was er een onduidelijkheid van materieel belang die niet werd verklaard door de stukken, terwijl het handelen van de dga vragen opriep.

Onder deze omstandigheden had de accountant (volgens NVCOS 4410 punt 14) aanvullende informatie moeten inwinnen bij - in dit geval - de andere bestuurder/grootaandeelhouder. Door dit achterwege te laten, heeft hij zijn professionele dienst onvoldoende nauwgezet en grondig uitgevoerd en aldus het vakbekwaamheids- en zorgvuldigheidsbeginsel geschonden.

Ad II

Een accountant mag zijn werkzaamheden opschorten als de nota’s niet worden betaald. Hij/zij moet daarbij wel een zorgvuldige afweging maken tussen zijn eigen belang en de belangen van die cliënt. De accountant heeft zelf ook verklaard dat het met het bedrijf weer beter zou gaan in de toekomst. Daarom had hij bij het eerste verzoek om het gevraagde cijfermateriaal moeten vragen waarvoor de klager dat nodig had. De accountant mocht zich niet zonder meer beroepen op het recht zijn werkzaamheden voor de (concept)jaarrekeningen 2014 op te schorten. Laat staan dat hij mocht weigeren de gevraagde gegevens over de jaarrekening 2013 te overhandigen aan de klager, want alle facturen daarvoor waren al betaald. De accountant heeft niet vakbekwaam en niet zorgvuldig gehandeld.

Maatregel

Waarschuwing.