Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een agrariër overlijdt en laat zijn zoon, die de enige erfgenaam is, de bedrijfsgebouwen van de boerderij, de bijbehorende landerijen en een woning na. De weduwe heeft het vruchtgebruik van de nalatenschap. De zoon pachtte het land al en had het bedrijf al overgenomen.

Voor de afwikkeling van de boedel, waaronder de verdeling van de woning, wenden de zoon en de weduwe zich tot een notaris, belastingadviseur en een registeraccountant. De accountant verwerkt de financiële consequenties van de keuzes die worden gemaakt bij de verdeling van een nalatenschap in de jaarrekeningen van het bedrijf van de zoon.

Eén van de keuzes is dat de weduwe om fiscale redenen afstand doet van haar vruchtgebruik. De suggestie om de oprichting van een commanditaire vennootschap te onderzoeken, krijgt geen navolging.

Nadat de verdeling zo’n beetje is afgewikkeld, stuurt een kandidaat-notaris de zoon en de belastingadviseur een e-mail: “Na bestudering van de stukken kwamen wij tot de conclusie dat er geen civielrechtelijke noodzaak bestaat om over te gaan tot ‘verdeling’ van de woning.” Volgens het testament is de zoon namelijk de enige erfgenaam en heeft de moeder het vruchtgebruik van de algehele nalatenschap. Voor zover de kandidaat-notaris weet, is het vruchtgebruik met betrekking tot de woning echter nooit gevestigd.

De weduwe dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft ten onrechte:

a. een scheiding en deling uitgevoerd van de nalatenschap, zonder toestemming, zonder opdracht en zonder notariële akte;

b. geen uitvoering gegeven aan de brief van de Belastingdienst over de oprichting van een commanditaire vennootschap tussen klaagster en haar zoon.

Oordeel

De klacht is niet-ontvankelijk c.q. ongegrond.

Ad b

Dit verwijt gaat over het niet uitvoeren van het advies om een commanditaire vennootschap op te richten. Volgens de Accountantskamer is in de overgelegde brief alleen maar te lezen dat de oprichting van zo’n vennootschap onderzocht kan worden. Uit niets blijkt dat de accountant de opdracht had zo’n oprichting voor te bereiden en dat hij daarover later vergeefs is aangemaand. Daarbij komt dat de klacht hierover langer dan zes jaar na de gewraakte feiten is ingediend en daarom niet-ontvankelijk moet worden verklaard.

Ad a

Uit de toelichting die de weduwe op de zitting gaf, blijkt dat dit onderdeel gaat over de civiel- en fiscaalrechtelijke keuzes die zijn gemaakt in het kader van de verdeling van de nalatenschap.

Volgens de accountant was hij in geen enkel opzicht betrokken bij de advisering over de verdeling van de nalatenschap en bij het maken van de keuzes. De weduwe heeft dat niet weersproken. Uit de overgelegde stukken en met name uit de overgelegde e-mail-correspondentie blijkt dat zijn rol zich beperkte tot het verwerken van de financiële consequenties van de gemaakte keuzes in de jaarrekeningen van de onderneming van de zoon.

De weduwe heeft in het geheel niet uitgewerkt waarom de accountant volgens haar niet mocht afgaan op de informatie die hij kreeg. Bovendien heeft de zoon nooit enig bezwaar geuit tegenover de accountant, de belastingadviseur of een andere kantoorgenoot over de manier waarop de jaarrekeningen waren ingericht. Verder heeft de weduwe niet duidelijk gemaakt waarom de accountant zijn samenstellingswerk niet had moeten uitvoeren bij gebrek aan een notariële akte over de verdeling van de nalatenschap.

Maatregel

Geen.