Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Bij de eerste periodieke preventieve toetsing in september 2008 voldoet het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing van een accountant-administratieconsulent niet aan de normen. Bij de hertoetsingen in september 2011 en januari 2012 blijkt het stelsel onvoldoende verbeterd.

De Raad voor Toezicht (voorheen Raad van Toezicht Beroepsuitoefening AA's) is bereid af te zien van het advies om een tuchtklacht in te dienen, mits de accountant meewerkt aan een integrale hertoetsing. De resultaten daarvan zijn eveneens onvoldoende. De NBA dient een klacht in bij de Accountantskamer.

Klacht

Er zijn tekortkomingen in de:

a) aanvaarding en continuering van de opdrachten;

b) uitvoering en documentatie van de werkzaamheden;

c) rapportering.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Ad a

Volgens de toetsers ontbreken in enkele dossiers ondertekende opdrachtbevestigingen. Daarom staat niet vast dat er voldoende overeenstemming bestaat over de voorwaarden van de opdracht. De accountant zegt dat het gaat om bestaande cliënten, van wie sommigen al jarenlang klant zijn bij het kantoor en de opdrachtbevestiging niet (achteraf) willen ondertekenen. Bij nieuwe klanten gaat standaard een ondertekende opdrachtbevestiging het dossier in.

De accountant heeft de bevindingen zelf niet aangevochten, zodat je inderdaad niet kunt aannemen dat de accountant en zijn cliënten het eens zijn over de opdrachtvoorwaarden en de wederzijdse verantwoordelijkheden. Dat sommigen al jarenlang cliënt zijn, doet er niet toe, omdat de bedoeling is dat je dossiers kunt overdragen aan een opvolgend accountant.

Ad b

In één dossier is de waarde van het bedrijfspand gebaseerd op een zeer oude - en waarschijnlijk overgewaardeerde - taxatie, terwijl de onderneming een zwakke financiële positie heeft en financieel niet in staat is om verder te bezuinigen. Volgens de toetsers had de accountant:

• een recente taxatie moeten laten uitvoeren, zodat hij beter kon afwegen of een voorbehoud bij de continuïteit noodzakelijk was;
• inlichtingen moeten inwinnen bij de onderneming.

De accountant plaatst alleen kanttekeningen bij de bevindingen van de toetsers maar vecht die bevindingen op zichzelf niet aan. Hij zegt onder meer dat een deel van de ontbrekende vastleggingen te vinden is in de administratiedossiers.

Volgens de Accountantskamer moeten samensteldossiers op zichzelf leesbare dossiers zijn en is verwijzen naar een administratiedossier niet voldoende. Een dossier is van cruciaal belang om inzichtelijk te maken wat er al is gedaan en of dat is gedaan in overeenstemming met de geldende vereisten. De onderzochte dossiers bieden dit inzicht niet. Bovendien is van groot maatschappelijk belang dat een accountant zijn werkzaamheden zorgvuldig uitvoert. De dossiers vertonen materiële tekortkomingen, zodat de accountant tekort is geschoten in de uitvoering en documentatie van de werkzaamheden.

Ad c

De rapportering vertoont diverse tekortkomingen:

• de bevestiging bij de jaarrekening is niet toereikend;
• de accountant heeft zelf publicatiestukken ondertekend;
• de waarderingsgrondslagen in de stukken zijn afwezig of te summier;
• er wordt niet vermeld dat de jaarrekening wordt opgesteld conform het Burgerlijk Wetboek;
• in de publicatiebalansen worden de activiteiten van de onderneming niet beschreven en het aantal, de soort en de waarde van de aandelen niet vermeld;
• in de jaarrekening ontbreekt een verwijzing naar de winstbestemming.

De accountant wijst er onder meer op dat:

• een kantoormedewerker in één dossier de publicatiestukken heeft ondertekend;
• een mondelinge bevestiging bij de jaarrekening ook is toegestaan;
• hij hiervan een notitie heeft gemaakt in het dossier, meestal achter de cijferbeoordeling.

De bevindingen van de toetsers blijven echter overeind, zodat de accountant maar gedeeltelijk heeft voldaan aan NVCOS 4410 randnummer 18. De Accountantskamer vindt een mondelinge bevestiging door de directie overigens onvoldoende om er zeker van te zijn dat de directie verantwoordelijkheid neemt voor de jaarstukken.

Maatregel

Tijdelijke doorhaling voor drie maanden.

Het niet naleven van de kwaliteitsvoorschriften is een overtreding van de fundamentele beginselen van deskundigheid en zorgvuldigheid en van professioneel gedrag, gezien het maatschappelijk belang bij naleving.

De Accountantskamer rekent het de accountant in het bijzonder aan dat hij ook tijdens de hertoetsing het stelsel van kwaliteitsbeheersing niet op orde had. Op de zitting is weliswaar gebleken dat hij enkele verbeteringen heeft doorgevoerd, maar niet dat het kantoor beschikt over een voldoende stelsel van kwaliteitsbeheersing.

Daar staat tegenover dat de accountant beseft hoe belangrijk een goed stelsel is en hier ook daadwerkelijk aan werkt. Bovendien heeft hij een blanco tuchtblad.