Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent en een fiscaal jurist zijn samen eigenaar van:

• een accountants- en belastingadvieskantoor;
• een trust company;
• een licentiemaatschappij;
• een leasemaatschappij.

De accountant doet het accountantswerk, de fiscaal jurist de trustwerkzaamheden. Van 2001 tot en met 2009 gaan de zaken goed. Behalve een managementvergoeding ontvangen beiden een dividenduitkering. Maar op een gegeven moment komt de klad in de samenwerking.

De trust company voldoet niet meer aan de regels en de AFM trekt de Wtt-vergunning in. In maart 2013 trekt de fiscaal jurist zich terug als bestuurder van de trust company. Hij komt nauwelijks nog op kantoor en laat de dagelijkse werkzaamheden over aan de accountant.

De fiscaal jurist wil inzage in de administratie van de vennootschappen. De accountant zegt: kom maar langs, als bestuurder van het accountants- en belastingadvieskantoor heb je nog altijd een sleutel van het pand. De fiscaal jurist komt niet langs. De twee krijgen ruzie over de betaling van managementvergoedingen.

De fiscaal jurist eist in kort geding inzage in:

• de jaarstukken van het accountants- en belastingadvieskantoor en de trust company over 2001 tot en met 2012;
• stukken zoals aandeelhoudersbesluiten en notulen van ava's.

Ook eist hij dat er een voorschot wordt betaald op managementvergoedingen en dividenduitkeringen. Ten overstaan van de voorzieningenrechter komen de twee in augustus 2013 een minnelijke regeling overeen:

• de accountant verschaft de jurist toegang tot de administratie van de vennootschappen;
• de jurist werkt mee aan een overzicht van alle onttrekkingen die hij heeft gedaan uit de cliëntvennootschappen van de trust company;
• beiden zullen onderzoeken of de jurist een geldbedrag kan krijgen, waarmee hij kan voorzien in de dagelijkse behoefte van hem en zijn gezin.

In oktober 2014 overweegt de accountant te stoppen: “meer dan de helft van de omzet is weg en de kosten zijn gelijk”. De accountant en de jurist komen in december 2014 overeen dat de accountant de aandelen van de jurist in de vier ondernemingen overneemt. De aandelen worden in januari 2015 geleverd.

De fiscaal jurist dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft ten onrechte:

I. geweigerd de jurist inzage te geven in de administratie van van het kantoor en de trust company;

II. in 2000 tot 2015 als 50%-aandeelhouder ‘eigenhandig’ de jaarrekeningen vastgesteld en goedgekeurd;

III. vanaf 2000 dividenden laten uitkeren, waarvan niets bij de fiscaal jurist terecht is gekomen.

Oordeel

Klachtonderdeel II is deels gegrond. Voor zover de klacht gaat over feiten van vóór 12 februari 2012 is die niet-ontvankelijk, want te laat ingediend.

Ad I

Uit de minnelijke regeling van beide partijen blijkt niet dat de accountant de jurist inzage heeft geweigerd. Die regeling hield juist in dat de accountant de jurist zonder enig voorbehoud toegang zou verschaffen tot de administraties. De jurist had een sleutel van het kantoorpand. En uit een e-mailwisseling blijkt verder dat de jurist ook feitelijk welkom was tot oktober 2014, maar kennelijk bewust heeft afgezien van inzage.

Op de zitting zei de jurist dat hij:

• zich na augustus 2013 wilde richten op de opbouw van zijn nieuwe fiscaal-adviespraktijk;
• er toen voor heeft gekozen geen energie te steken in de accountant.

Hij heeft niet gezegd dat hij heeft geprobeerd de administraties in te zien. Hij heeft ook niet op een andere manier onderbouwd hoe de accountant hem inzage in de administratie onmogelijk heeft gemaakt. Daardoor is niet gebleken dat de accountant hem inzage in of toegang tot de administraties heeft geweigerd.

Ad II

Na 12 februari 2012 heeft de accountant alleen nog de jaarrekeningen 2011 van het kantoor en de trust company ‘definitief’ vastgesteld en goedgekeurd. De jaarrekeningen 2012 en 2013 zijn alleen ‘in concept’ gedeponeerd om te voldoen aan de deponeringsverplichtingen.

De jaarrekeningen 2011 heeft de accountant begin 2013 vastgesteld en gedeponeerd. De accountant heeft erkend dat hij de fiscaal jurist niet heeft betrokken bij het opstellen, vaststellen en deponeren van die jaarrekeningen en dat hij de voorschriften uit artikel 2:210 BW dus niet heeft gevolgd.

Volgens de accountant:

• was de samenwerking tussen beiden informeel;
• werden besluiten mondeling in onderling overleg genomen;
• is ook de fiscaal jurist verantwoordelijk voor deze manier van besturen.

De afspraak was dat:

• de accountant de jaarrekeningen opstelde;
• de jaarrekeningen informeel werden vastgesteld;
• de accountant de jaarrekeningen ondertekende en deponeerde;
• de fiscaal jurist steeds een kopie van de jaarrekeningen ontving.

De accountant heeft erkend dat er sinds 2009 spanningen waren tussen beiden en dat de informele samenwerking en besluitvorming in ‘goed (mondeling) overleg’ gaandeweg terrein verloor. Volgens de Accountantskamer is dat een serieuze bedreiging voor de objectiviteit, deskundigheid, zorgvuldigheid en professionaliteit.

Hoewel de accountant zich ook al aan de voorschriften had moeten houden voordat de spanningen ontstonden, had hij dat nadien zeker moeten doen. Door de jaarrekeningen 2011 op dezelfde onjuiste manier vast te stellen, heeft de accountant dan ook gehandeld in strijd met de genoemde fundamentele beginselen. Dat er geen inhoudelijke gebreken kleven aan de jaarrekeningen doet er niet toe.

Ad III

Dit verwijt heeft de fiscaal jurist niet onderbouwd.

Maatregel

Geen. Het gegronde verwijt gaat over handelingen in een kring van twee aandeelhouders/bestuurders, waarvoor de klager net zo verantwoordelijk is als de beklaagde. Destijds had de fiscaal jurist hier echter geen bezwaar tegen. Bovendien zijn de jaarrekeningen 2011 niet onjuist.