Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

De praktijk van een accountant-administratieconsulent wordt in 2009 voor het eerst getoetst. Er blijkt een hertoetsing nodig, die weinig beter uitvalt. De accountant krijgt nog ruim een jaar de tijd om een en ander te verbeteren.

Een maand voor de aangekondigde toetsing vraagt de accountant om uitstel dan wel een vrijstelling, omdat:

• het accountantskantoor tijdelijk de boekhoudkundige werkzaamheden van een cliënt heeft overgenomen, wat meer tijd heeft gevergd dan voorzien;
• de implementatie van de software voor het genereren van de jaarrekeningen en de software voor de werkprogramma’s problematisch is verlopen;
• de accountant zijn praktijk wellicht zal overdragen.

Het verzoek wordt afgewezen en de toetsers komen in oktober 2013 opnieuw langs. De toetsers stellen voor het eindoordeel ‘voldoet op belangrijke onderdelen niet’ te geven. De Raad voor Toezicht vindt dit oordeel te mild vanwege de toetsingshistorie en omdat de toetsers relatief veel structurele en ernstige tekortkomingen hebben geconstateerd.

Het toetsingsteam zegt dat weliswaar in alle onderzochte dossiers vastleggingen van de werkzaamheden en belangrijke afwegingen ontbreken. De accountant heeft echter steeds mondeling toegelicht dat hij die werkzaamheden en evaluaties wel heeft uitgevoerd. Dit heeft het team zwaar laten meewegen in het voorgestelde eindoordeel. Verder speelde mee dat:

• de accountant uitsluitend samenstellingsopdrachten uitvoert;
• de praktijk een zeer kleinschalig karakter heeft;
• het voorgestelde eindoordeel was gebaseerd op een eerste reguliere toetsing, omdat de toetsers niet wisten dat er al eerder onvoldoende eindoordelen waren gegeven.

In augustus 2014 stuurt de Raad voor de Toezicht aan de accountant het eindoordeel ‘voldoet niet’. De accountant vraagt het NBA-bestuur te wachten met een tuchtklacht en hem een extra kans te gunnen. Het NBA-bestuur toont geen mededogen en dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

Het kwaliteitsbeheersingsstelsel voldoet niet aan de normen vanwege tekortkomingen in vier samenstellingsdossiers bij de:

• aanvaarding en continuering van opdrachten;
• uitvoering en documentatie van de werkzaamheden;
• afwerking en rapportering.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Het toetsingsteam heeft in alle vier samenstellingsopdrachten tekortkomingen geconstateerd in de uitvoering en documentatie van de werkzaamheden.

Bij samenstellingsopdracht 1:

• was het werkprogramma grotendeels niet afgetekend;
• was de cijferbeoordeling mager vastgelegd;
• had de accountant geen afweging gemaakt over de continuïteit van het bedrijf, terwijl de financiële positie van het bedrijf kwetsbaar was;
• was het dossier niet erg toegankelijk;
• ontbrak een memorandum met aantekeningen.

Bij samenstellingsopdracht 2:

• bevond zich geen beschrijving van de bedrijfsactiviteiten in het dossier;
• was de jaarrekening niet geconsolideerd, terwijl geen beroep op een consolidatievrijstelling was gedaan.

Bij samenstellingsopdracht 3:

• bevond zich geen beschrijving van de bedrijfsactiviteiten in het dossier;
• was het jaarverslag niet ondertekend door het bestuur;
• waren grote fluctuaties in belangrijke jaarrekeningposten niet voldoende verklaard;
• ontbraken bespreekverslagen.

Bij samenstellingsopdracht 4:

• was de cijferbeoordeling mager vastgelegd;
• waren gebeurtenissen na de balansdatum niet beoordeeld;
• ontbraken data, initialen en conclusies op de dossierstukken;

De accountant heeft de toetsers weliswaar verteld dat hij de werkzaamheden wel heeft uitgevoerd en de afwegingen wel heeft gemaakt. Volgens de Accountantskamer heeft de accountant daarmee echter nog niet voldaan aan de eisen van NVCOS 4410. Daarin staat immers dat de accountant zulke aangelegenheden moet vastleggen. Want alleen dan kan hij aantonen dat de opdracht is verricht volgens de NVCOS en de voorwaarden van de opdracht.

En nu hebben we nog niet eens alles gehad, want:

• in drie van de vier getoetste dossiers zijn tekortkomingen in de afwerking en rapportering geconstateerd;
• in de dossiers 1 en 2 is geen bevestiging aangetroffen dat de leiding van het bedrijf verantwoordelijk is voor de toereikende presentatie van het financieel overzicht en voor de goedkeuring van het financieel overzicht;
• in dossier 3 is geen ondertekening van de samenstellingsverklaring gevonden.

De accountant heeft geen van de constateringen bestreden.

Maatregel

Doorhaling, waarbij de accountant zich niet binnen achttien maanden opnieuw mag inschrijven.

De accountantspraktijk beschikt niet over een voldoende stelsel van kwaliteitsbeheersing. In tegenstelling tot de toetsers ziet de Accountantskamer geen reden om minder zwaar te tillen aan de eis dat uitgevoerde werkzaamheden, bevindingen, afwegingen en conclusies kenbaar worden vastgelegd.

De accountant heeft de beginselen van ‘deskundigheid en zorgvuldigheid’ respectievelijk van ‘professioneel gedrag’ geschonden. Hem wordt in het bijzonder aangerekend dat hij bijna vier jaar na de eerste toetsing nog steeds het stelsel van kwaliteitsbeheersing niet op orde had. De accountant heeft ook niet de moeite genomen om te reageren op het klaagschrift en is niet verschenen op de zitting. Daarom neemt de Accountantskamer aan dat het stelsel ook nu niet op orde is. De accountant lijkt zich niet bewust van het belang van zo’n stelsel en daadwerkelijke aandacht daarvoor.

De Accountantskamer gaat ervan uit dat de NBA zich ervan zal vergewissen dat het stelsel wel voldoet aan de eisen alvorens een verzoek tot herinschrijving van de accountant te honoreren.