Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een accountant-administratieconsulent trekt sinds 2003 ieder jaar partneralimentatie af in zijn aangiften inkomstenbelasting. Als de Belastingdienst hem hierover in 2007 vragen stelt, stuurt hij een kopie van een echtscheidingsconvenant.

De ex-echtgenote vermeldt de partneralimentatie niet één keer in haar belastingaangiften. In 2012 krijgt zij hiervoor alsnog een aanslag. Zij maakt bezwaar en stuurt een fotokopie van het echtscheidingsconvenant aan de Belastingdienst. In de kopie wordt alleen gesproken van kinderalimentatie.

Daarna krijgt de accountant een navorderingsaanslag over de jaren 2007 tot en met 2009. Als hij daartegen bezwaar maakt, stelt de Belastingdienst een boekenonderzoek in. De accountant stuurt de Belastingdienst daarop onder meer:

• een kopie van het echtscheidingsconvenant met zijn vorige partner, inclusief een bepaling over partneralimentatie;
• een kopie van het echtscheidingsconvenant met zijn huidige partner en haar voormalige echtgenoot met een bepaling over kinderalimentatie;
• bankafschriften, waaruit maandelijkse betalingen voor partner- respectievelijk kinderalimentatie zouden blijken;
• twee leningovereenkomsten, waaruit zou blijken dat de accountant in totaal anderhalve ton van zijn ouders en schoonouders zou hebben geleend en daarover rente betaalde.

Begin 2013 blijkt uit het boekenonderzoek dat de accountant bovengenoemde documenten heeft vervalst. Na bespreking door het Tripartiete Overleg wordt een opsporingsonderzoek ingesteld. Als de accountant als verdachte wordt gehoord, geeft hij toe dat hij zich heeft schuldig gemaakt aan het afwassen van de documenten.

Het Openbaar Ministerie (OM) dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

1. in respectievelijk maart 2008, februari 2009 en februari 2010 opzettelijk onjuiste aangiften inkomstenbelasting over 2007 tot en met 2009 ingediend;
2. op of omstreeks 21 juni 2012 vervalste documenten aan de Belastingdienst gegeven, terwijl hij wist dat deze documenten niet conform de waarheid waren.

Oordeel

Voor zover de klacht ontvankelijk is, is deze gegrond.

De Accountantskamer stelt om te beginnen aan de hand van de wetsgeschiedenis en de vaste tuchtrechtspraak vast dat privé-handelen van accountants in de periode tussen de invoering van de Wet tuchtrechtspraak accountants en de invoering van de Wet op het accountantsberoep niet tuchtrechtelijk kan worden getoetst. De klacht is dus niet-ontvankelijk voor zover het gaat om handelingen tussen 1 mei 2009 en 1 januari 2013.

Dat het OM te laat was met het indienen van de rest van de klacht wuift de Accountantskamer weg. Het OM kun je niet vereenzelvigen met de Belastingdienst. Het OM raakte pas tijdens het tripartiete overleg op 26 juni 2013 op de hoogte van de belastingfraude en heeft de klacht dus ruimschoots binnen de verjaringstermijn van drie jaar ingediend. De klacht is dus ontvankelijk voor zover die de IB-aangiften 2007 en 2008 betreft.

Volgens vaste jurisprudentie moet de tuchtrechter terughoudendheid betrachten als hij het privé-handelen van een accountant beoordeelt. Hij kan alleen tuchtrechtelijk ingrijpen in uitzonderlijke gevallen. De Accountantskamer vindt dit een bijzonder geval.

De accountant heeft op de zitting weliswaar gezegd dat zijn handelingen niet waren gericht op het maatschappelijk verkeer, dat hij veeleer heeft gehandeld uit rancune tegenover zijn ex-echtgenote en dat zijn handelingen dus niet in strijd zijn geweest met het belang van een goede uitoefening van het accountantsberoep.

Maar volgens de Accountantskamer zal een redelijke en goed geïnformeerde derde, die over alle relevante informatie beschikt, die handelingen wel degelijk opvatten als schadelijk voor de goede naam van het accountantsberoep. Financiële integriteit is immers een kernwaarde van het beroep.

Maatregel

De accountant heeft het vertrouwen in de beroepsgroep geschaad. Normaal gesproken is een doorhaling dan gepast. De Accountantskamer houdt echter rekening met de bijzondere persoonlijke omstandigheden c.q. gezondheidsaspecten van de accountant en legt daarom een tijdelijke doorhaling op voor twee maanden.