Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een mechanisch en een hydraulisch baggeraar houden ieder de helft van de aandelen in de holding van een baggerbedrijf. De onderneming van de mechanisch baggeraar stuurt rekeningen voor werkzaamheden naar de werkmaatschappij van de hydraulisch baggeraar. Uit een steekproef van de huisaccountant komt naar voren dat de mechanisch baggeraar van 2006 tot en met 2011 bij 29 projecten bijna 2,6 ton te veel in rekening heeft gebracht.

Een registeraccountant van een onafhankelijk kantoor voert een volledig boekenonderzoek uit vanaf boekjaar 2004 tot en met de eerste helft van 2012. Daaruit blijkt dat de mechanisch baggeraar in de eerste helft van 2012 in ieder geval 33 mille te veel heeft gedeclareerd en wellicht 85 mille.

De accountant van de mechanisch baggeraar - een AA - vindt de RA niet onafhankelijk en hekelt diens kwalificaties over bijvoorbeeld de AO/IC in het rapport van bevindingen. De advocaat van de mechanisch baggeraar verzoekt de RA zijn opdracht terug te geven, maar deze weigert dat.

De mechanisch baggeraar dient een klacht in tegen de registeraccountant.

Klacht

De registeraccountant heeft:

I. voor het aanvaarden van de opdracht de bedreigingen van zijn objectiviteit niet tot een aanvaardbaar niveau teruggebracht;

II. bij het aanvaarden van de opdracht gehandeld in strijd met het fundamentele beginsel 'objectiviteit';

III. misslagen en omissies begaan bij het formuleren en versturen van de opdrachtbevestiging en dus niet objectief, niet deskundig en niet zorgvuldig gehandeld;

IV. in zijn rapport het fundamentele beginsel van 'geheimhouding' geschonden;

V. met het verzenden van zijn brief van 13 december 2012 aan de accountant van de klager inbreuk gemaakt op de vereiste 'integriteit', 'objectiviteit', 'deskundigheid en zorgvuldigheid' en geen gepaste maatregelen getroffen om de belangentegenstelling het hoofd te bieden;

VI. met het verzenden van zijn brief van 18 december 2012 aan de accountant van de klager inbreuk gemaakt op de fundamentele beginselen 'integriteit' en 'professioneel gedrag'.

Oordeel

De klachtonderdelen II, III en IV zijn deels gegrond, voor de rest is de klacht ongegrond.

Ad I

Volgens de Accountantskamer had het weliswaar de voorkeur verdiend dat de RA vooraf aan de klager had gemeld dat hij de problematiek had besproken met de accountant van de mechanisch baggeraar (de AA). Maar omdat het hier gaat om het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden met betrekking tot financiële informatie (zoals bedoeld in NVCOS 4400) is het enkele achterwege blijven van die melding niet tuchtrechtelijk verwijtbaar.

Ad II

Volgens de Accountantskamer heeft de RA niet voldaan aan paragraaf negen van NVCOS 4400. Die bepaalt dat een accountant er zeker van moet zijn dat er duidelijk overeenstemming bestaat over de overeengekomen werkzaamheden en de voorwaarden van de opdracht met de belanghebbenden die een exemplaar zullen ontvangen van het rapport met feitelijke bevindingen, dus ook de vertegenwoordigers van de te onderzoeken entiteit. De RA heeft erkend dat hij nooit heeft gesproken met de vertegenwoordiger van de mechanische baggeraar. De Accountantskamer vindt dit ondeskundig en onzorgvuldig.

Ad III

De RA heeft in een e-mail over de concept-opdrachtbevestiging geschreven dat het volgens hem goed zou zijn het concept ook voor te leggen aan de mechanisch baggeraar. De mechanisch baggeraar heeft niet aangetoond dat hier géén sprake was van een concept, ook al is de uiteindelijke opdrachtbevestiging precies hetzelfde. Het was zonder meer beter geweest als de RA naar beide opdrachtgevers tegelijkertijd en afzonderlijk een concept van de opdrachtbevestiging had gestuurd. Maar nu de klager dit klachtonderdeel niet nader heeft toegelicht, kan de Accountantskamer niet zeggen dat de RA het fundamentele beginsel ‘objectiviteit' heeft geschonden.

De klager heeft evenmin aangetoond dat de RA heeft verzuimd te beoordelen of hij de opdracht wel kon aanvaarden gezien het belangenconflict. De RA was in ieder geval niet verplicht de resultaten van zo'n  beoordeling te vermelden in de opdrachtbevestiging.

In de opdrachtbevestiging van 18 september 2012 staat dat het honorarium zal zijn gebaseerd op de nodige tijdsbesteding en uurtarief van 160 euro voor de accountant respectievelijk 90 euro voor assistent-accountants. Met die opdrachtbevestiging is iedereen akkoord gegaan. Maar op 17 oktober 2012 zegt de RA bij de bespreking van de eerste twaalf onderzochte projecten dat het 'monnikenwerk' en dus duur is om alle projecten na te gaan. De Accountantskamer vindt dat de RA dit  al in de opdrachtbevestiging had moeten zetten. Want in paragraaf 9 van NVCOS 4400 staat bij de vierde bullet dat bij het vaststellen van de opdrachtvoorwaarden (ook) de omvang van de uit te voeren specifieke werkzaamheden als onderwerp aan de orde moeten komen. Door dit na te laten heeft de RA ondeskundig en onzorgvuldig gehandeld.

Ad IV

De bevindingen en oordelen die de RA in zijn rapport heeft genoteerd over de AO/IC van de mechanische baggeraar gaan ver buiten de opdracht. De RA heeft zijn geheimhoudingsplicht geschonden door de beroepshalve verkregen informatie over de mechanisch baggeraar te verstrekken aan een derde zonder specifieke machtiging van de hydraulisch baggeraar. (De hydraulisch baggeraar geldt in dit verband als derde.)

Ad V en VI

Toen de bestuurder van de holding de RA verzocht om te reageren op het verzoek van de AA om te stoppen met het onderzoek had de RA zich moeten realiseren dat er een (belangen)conflict was of dreigde te ontstaan tussen zijn beide opdrachtgevers. Hij had zich moeten afvragen of hij er verstandig aan deed om in contact te treden met een vertegenwoordiger van één der opdrachtgevers. Het is tuchtrechtelijk echter niet verwijtbaar dat hij die afweging niet heeft gemaakt voordat hij de brieven 13 december 2012 en 18 december 2012 verstuurde, omdat de accountant van beide brieven een afschrift aan beide baggeraars heeft verstrekt. 

Daarentegen voldoen de brieven inhoudelijk niet aan de deskundigheids- en zorgvuldigheidseisen. De accountant maakt bijvoorbeeld zonder enige motivering melding van "geconstateerde onregelmatigheden" waarvoor de verantwoordelijkheid zou liggen bij de AA. Diens reactie op het rapport van bevindingen kwalificeert de RA als "niet integer" en "onbehoorlijk bestuur". Deze kwalificaties vinden volgens de Accountantskamer geen enkele steun in het rapport.

Voorts heeft de RA de AA in die brief op aanmatigende toon laten weten dat hij zich niet aan de indruk kan onttrekken dat de AA de ernst van de situatie onvoldoende besefte en onvoldoende kennis had van de van toepassing zijnde regelgeving. Het zou volgens de RA in het belang van de AA zijn als hij zich liet bijstaan door deskundigen op zowel juridisch als accountantsgebied. In zijn brief van 18 december 2012, volhardt de RA op even aanmatigende toon bij in wat hij eerder schreef.

Dit handelen van de RA zal door een redelijke en goed geïnformeerde derde, die over alle relevante informatie beschikt, worden opgevat als schadelijk voor de goede naam van het accountantsberoep en is strijdig met het fundamentele beginsel ‘professioneel gedrag'.

Maatregel

Berisping. Bij de keuze voor deze maatregel laat de Accountantskamer in het bijzonder meewegen dat de RA zich juist presenteert als deskundige op het gebied van vaktechniek en dat hij op de zitting niet heeft laten blijken dat hij het afkeurenswaardige van zijn handelen inziet.