Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant controleert de jaarrekening 2010 van een medisch behandelcentrum, dat zijn omzet voornamelijk haalt uit de tweedelijns zorgverlening op het gebied van obesitas. In mei 2011 geeft de accountant een goedkeurende verklaring af met een beperking: omdat controle-informatie ontbreekt, was het niet mogelijk de "nog te declareren 2e lijn" per 31 december 2009 te verifiëren.

Omdat de declaraties van het centrum volgens de overheidsrichtlijnen pas een jaar na het begin van een behandeling kunnen worden ingediend bij de zorgverzekeraars, zijn veel behandelingen op de balansdatum nog niet gedeclareerd. Daarom staat ook op de balans van boekjaar 2010 een post "nog te declareren 2e lijn".

In 2010 laat het centrum een extern bureau een meerjarig businessplan ontwikkelen. Dit bureau wijst erop dat bij de jaarrekening 2009 de zekerheid over de juistheid en rechtmatigheid van de declaraties ontbrak, zodat niet kon worden uitgesloten dat er geld moet worden terugbetaald. Het centrum laat vervolgens een andere registeraccountant het declaratieproces onderzoeken.

Deze accountant stelt vast dat er bij het centrum geen interne controle is uitgevoerd op de naleving van de declaratievoorwaarden. Omdat de contractvoorwaarden bij de inschakeling van hulppersoneel niet zijn nageleefd, acht deze accountant het risico groot dat er niet wordt voldaan aan de declaratievoorwaarden.

Het centrum dient een klacht in tegen de accountant die een goedkeurende verklaring met beperking over 2010 afgaf.

Klacht

De accountant heeft:

I. in de jaarrekening 2010 zonder nadere toelichting een andere grondslag toegepast bij de waardering van het onderhanden werk, met als gevolg dat geen helder en een veel te rooskleurig beeld is gecreëerd van de financiële situatie van de vennootschap;

II. geen onderzoek gedaan naar de juistheid en de rechtmatigheid van de declaraties die de vennootschap had ingediend bij een aantal zorgverzekeraars, terwijl er al twijfels bestonden aan de rechtmatigheid van die declaraties.

Oordeel

Het tweede deel van de klacht is gegrond.

De accountant weet de Accountantskamer ervan te overtuigen dat hij de berekeningsgrondslag niet heeft gewijzigd. Wel heeft hij een andere schattingsmethode gevolgd om de hoogte van de post te bepalen. Daar heeft de toenmalige directie, die door het centrum was aangesteld, zelf toe besloten. Bovendien heeft de accountant de aanpassing nog toegelicht op de algemene aandeelhoudersvergadering. Omdat de klager dit verweer van de accountant onvoldoende weerspreekt, is klachtonderdeel I ongegrond.

De Accountantskamer vindt daarentegen dat de accountant de juistheid en rechtmatigheid van de declaraties inderdaad onvoldoende heeft onderzocht. Volgens standaard 315 van de NVCOS moet de controlerend accountant de risico's van een afwijking van materieel belang inschatten door voldoende kennis te verwerven van de controlecliënt en haar interne beheersing. Ook zonder uitdrukkelijke opdracht voor een rechtmatigheidsonderzoek (zoals de betrokken accountant dat zelf noemt) hoort hij bij uitstek kennis te nemen van de contractvoorwaarden van de zorgverzekeraars. En moet hij voldoende informatie verzamelen om te kunnen schatten of de interne beheersing van de controlecliënt voldoende waarborgen bevat om zeker te zijn dat de ingediende declaraties aan die voorwaarden voldoen en hoe groot de kans is dat de uitbetaalde declaraties moeten worden terugbetaald. Dat het centrum het indienen van declaraties had uitbesteed en de verzekeraars deze uitbetalen, vrijwaart de accountant niet van deze verplichting.

Hoewel hij in zijn accountantsverslag aangeeft dat de administratieve organisatie en interne beheersing "verdere optimalisatie" verdienen, blijkt uit de toelichting op de uitgevoerde controle dat hij voor de controle van de AO/IB geen werkzaamheden heeft verricht. Mede omdat het hier gaat om de enige post van wezenlijk belang in de jaarrekening van het medisch centrum is hij tekortgeschoten bij het inschatten van de risico's van een afwijking van materieel belang. Daardoor was er onvoldoende grondslag voor de verklaring die hij heeft afgegeven.

Maatregel

Nu het verzuim zich heeft voorgedaan bij de controle op de hoofdinkomsten van de controlecliënt en de accountant (tevens) ondeskundig en onzorgvuldig heeft gehandeld, vindt de Accountantskamer een berisping passend en geboden.

Annotatie Jan Achten

De accountant had lichtzinnig gesteund op de betrokkenheid van professionele partijen die goed wisten wat wel of niet rechtmatig was. Er is een zekere analogie met het inschakelen van externe deskundigen. De beperkingen die COS 620 ter zake stelt, hadden hier gevolgd kunnen worden.