Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een man heeft een handelsbedrijf in machines en gereedschappen. Hij houdt de aandelen in het handelsbedrijf via zijn beheer-bv. In deze bv is het bedrijfspand ondergebracht alsmede de pensioenvoorziening van de man. De man en zijn vrouw hebben ieder de helft van de aandelen in de beheer-bv.

De man legateert de aandelen in het handelsbedrijf aan zijn zoon onder de voorwaarde dat die daarvoor een vergoeding betaalt aan diens twee zussen. Broer en zussen moeten de waarde van de aandelen in onderling overleg vaststellen.

In 1994 verwerft de zoon met zijn eigen bv het handelsbedrijf door een activa/passiva-transactie. De zoon krijgt een volmacht om het privévermogen van zijn ouders en het vermogen in de beheer-bv te beheren. Vader en moeder blijven wel aandeelhouder van het handelsbedrijf.

De moeder overlijdt op 29 december 2010. Op grond van haar testament is haar echtgenoot de executeur van de nalatenschap. Als hij er niet (meer) zou zijn, zou de zoon deze taak op zich nemen. De twee zussen plaatsen vraagtekens bij de verkoop van de activa en passiva van het handelsbedrijf aan hun broer. Ook willen zij de verkoop van de aandelen van de beheer-bv aan het bedrijf van hun broer bekijken. (Kennelijk hebben de ouders deze aandelen of een deel daarvan verkocht aan hun zoon; de uitspraak is hier niet duidelijk over). Op voorstel van de notaris die de boedel afwikkelt gaat een registeraccountant de aandelen waarderen.

De registeraccountant vraagt de zoon om originele bankafschriften, overeenkomsten en een bewijs dat hij de aandelen heeft betaald. De accountant herinnert de zoon eraan dat zijn vader meent dat de zussen recht hebben op inzicht in het verloop van zijn vermogen. De zoon komt echter niet over de brug met de stukken. Begin september 2011 geeft de registeraccountant zijn opdracht terug.

Ondertussen is de zoon een proces begonnen om zijn vader onder bewind te stellen. Eén van de zussen voert daartegen verweer. Vader trekt de volmachten aan zijn zoon in en geeft de ene dochter een volmacht, terwijl hij de andere benoemt tot executeur-testamentair. Kort daarna overlijdt hij.

De dochter schakelt als executeur een andere boedelnotaris in en legt het plan voor om de accountant weer in te huren bij de executie van de nalatenschap en de accountant daarbij een volmacht te verlenen. De accountant moet de boedel in kaart brengen en overeenstemming zien te bereiken over de verdeling van de nalatenschap. De erfgenamen stemmen hiermee in. Zij worden het echter niet eens over het voorstel van de accountant. De erfgenamen bakkeleien daarover verder in een civiele procedure, die nog loopt.

De zoon dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

I. bewust foutief gefactureerd aan de vader en de boedel van de vader in plaats van aan de zussen;

II. de zussen op ondeugdelijke gronden geadviseerd zich door de vader te laten machtigen, terwijl er al een procedure liep om de vader onder bewind te stellen;

III. bij de uitvoering van de eerste opdracht ten onrechte namens de vader gerapporteerd en gesproken, terwijl hij de vader nooit heeft gesproken en daar in het kader van het onderzoek wel aanleiding toe was;

IV. ten onrechte gefactureerd aan het handelsbedrijf;

V. verzoeken om informatie over de vergoeding van zijn werkzaamheden zonder reden naast zich neergelegd;

VI. onnodig veel overleg gevoerd, slecht gerapporteerd en slordig geformuleerd om te zorgen dat nieuwe overleggen nodig waren die hij vervolgens weer kon factureren, terwijl het niet duidelijk was of hij handelde als accountant of als adviseur van de zussen.

Oordeel

De klacht is deels gegrond.

De zoon heeft het merendeel van de verweten gedragingen niet aannemelijk gemaakt. Klachtonderdeel IV is ongegrond, omdat de accountant er niet aan hoefde te twijfelen dat de dochter bevoegd was om op te treden namens het handelsbedrijf. Dat zij onder 'dubieuze omstandigheden' gemachtigd zou zijn, heeft de zoon niet aannemelijk gemaakt. De klacht over de genegeerde verzoeken om informatie (V) is ongegrond, omdat de zoon zich had moeten wenden tot de formele executeur, zijnde één van zijn zussen.

De klacht dat de accountant op verzoek van de notaris en via de dochters een opdracht van de vader heeft aanvaard  (III) is gegrond. De accountant heeft niet betwist dat hij de vader hierover nooit heeft gesproken. Nu de accountant wist dat de kinderen tegengestelde belangen hadden, heeft hij volgens de Accountantskamer verzuimd om (overeenkomstig NVCOS 4400 onder 9) bij de vader te verifiëren dat er duidelijk overeenstemming bestond over de overeengekomen werkzaamheden en de voorwaarden van de opdracht. Dit had gemoeten omdat de vader één van de belangrijkste belanghebbenden was die een exemplaar van zijn rapport met feitelijke bevindingen zouden ontvangen.

Hoewel de zoon niet specifiek heeft geklaagd over het ontbreken van een schriftelijke opdrachtbevestiging, vindt de Accountantskamer wel dat die in dit geval voor de vereiste duidelijkheid had kunnen zorgen.

In een brief aan de zoon heeft de accountant onder meer geschreven: "Namens uw vader ..." en "Uw vader deelde mede ..." en "Naar de mening van uw vader ..." Daarmee heeft de accountant onmiskenbaar de suggestie gewekt dat hij over bepaalde zaken persoonlijk had overlegd met de vader, terwijl dat niet het geval was. De Accountantskamer vindt ook dit onzorgvuldig.

Maatregel

Geen.