Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

De praktijk van een AA blijkt bij de reguliere toetsing in 2004 onvoldoende. In 2008 wordt de hertoetsing aangekondigd. De praktijk voldoet nog altijd niet aan de normen. Omdat de accountant na de eerste reguliere toetsing niet verplicht was met een verbeterplan te komen, krijgt zij bij wijze van uitzondering de kans om dat binnen zes weken alsnog te doen. In het plan moet staan op welke termijn de accountant het interne kwaliteitsstelsel op orde denkt te hebben. Daarvoor krijgt zij maximaal zes maanden.

Na één aankondiging en twee herinneringen deelt de accountant mee dat zij zal meewerken aan de aanvullende hertoetsing. Het verbeterplan is echter nog niet in orde. De accountant vraagt om uitstel om het plan te verbeteren, maar blijft vervolgens in gebreke. Nadat de Raad van Toezicht Beroepsuitoefening AA's dreigt met een tuchtklacht komt het verbeterplan dan eindelijk.

Het plan wordt onder voorwaarden goedgekeurd. Binnen twee jaar moet het kwaliteitsstelsel op orde zijn. Ook moet de accountant nog een vragenlijst invullen. Daarvoor vraagt zij uitstel. De aanvullende hertoetsing wordt uitgesteld tot 1 november 2010.

Op die bewuste dag belt de accountant naar het secretariaat van de raad om te zeggen dat zij er vanuit ging dat de toetsing niet zou doorgaan, omdat zij al langere tijd niets meer had vernomen van de raad. De accountant voelt zich overrompeld door de aanvullende hertoetsing.

In maart 2011 laat de raad de accountant weten dat het eindoordeel negatief is uitgevallen. De raad neemt de aanwijzingen en aanbevelingen van de toetsers over. Verder wijst de raad op de mogelijkheid van een klacht bij de tuchtrechter.

Vier weken later meldt de accountant dat zij het Fiscount Kwaliteitssysteem 'per direct' zal implementeren in haar praktijk. Zij gaat er vanuit dat de raad de tuchtklacht achterwege laat. De raad pakt echter door.

Klacht

De accountant heeft:

• onvoldoende PE-activiteiten verricht;
• een intern stelsel van kwaliteitsbeheersing dat niet voldoet aan de gestelde normen.

Oordeel

De klacht is gegrond.

Anders dan de accountant meent, is de klacht van de raad wel degelijk ontvankelijk. Volgens de accountant zou de klacht niet-ontvankelijk verklaard moeten worden omdat:

• niet is aangetoond dat de uitgangspunten uit de toetsingsnormen zijn gehanteerd;
• de termijn om te klagen over de bevindingen inmiddels is verstreken;
• de accountant zich overrompeld voelde op 1 november 2010;
• het onzorgvuldig is aan de tuchtrechter voor te leggen wat de toetsers aanmerken als voldoende.

Volgens de Accountantskamer hebben de toetsers zich gehouden aan de uitgangspunten en de Nadere voorschriften accountantskantoren ter zake van aan assurance verwante opdrachten.

Dat de toetsing op 1 november is doorgegaan en de accountant die datum vergeten was, kan de toetsers niet worden aangewreven. Uit niets blijkt dat de overrompeling de bevindingen heeft beïnvloed, terwijl vaststaat dat de accountant de gelegenheid heeft gekregen om op het toetsingsverslag te reageren.

Voor 2009 heeft de accountant voor 24,5 uur aan PE-punten behaald. Zeven daarvan zijn besteed aan een cursus AccountView en 17,5 uur aan vaktechnisch overleg met een collega. Omdat verslagen van het vaktechnisch overleg ontbreken, valt niet te controleren in hoeverre dit overleg heeft bijgedragen aan deskundigheidsbevordering. Dat de cursus AccountView niet in aanmerking komt voor PE-punten heeft de accountant onvoldoende betwist.

Het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing voldoet niet omdat de uitvoering en documentatie van werkzaamheden tekortschieten. Ook zijn er in verschillende dossiers tekortkomingen geconstateerd. Het verweer dat de accountant rekening heeft gehouden met het declaratieniveau of het budget van de cliënt vindt in de ogen van de Accountantskamer geen genade. Budgettaire overwegingen mogen "er uiteraard niet toe leiden dat de opdracht niet kan worden uitgevoerd in overeenstemming met de van toepassing zijnde vaktechnische en overige beroepsvoorschriften". De materiële tekortkomingen in de dossiers zijn niet te rijmen met het groot maatschappelijk belang dat de accountant zijn werkzaamheden zorgvuldig uitvoert. Ook in de uitgebrachte samenstellingsverklaringen zijn tekortkomingen geconstateerd.

Dat de accountant in 2009 niet het minimum van 20 PE-punten heeft behaald, rekent de Accountantskamer haar niet aan, omdat zij van 2007 tot en met 2009 in totaal 480 PE-punten heeft behaald. Daarmee heeft de accountant er blijk van gegeven dat zij voldoende beseft hoe belangrijk het beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid is voor een adequate beroepsuitoefening en voor het publieke vertrouwen in een goede uitoefening van het accountantsberoep.

Dat het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing bij de aanvullende hertoetsing nog steeds niet voldeed aan de vereisten rekent de Accountantskamer de accountant wel aan. Zij heeft immers jarenlang de gelegenheid gehad om het stelsel op het vereiste niveau te brengen. In 2005 heeft de accountant dat al erkend. Maar sindsdien heeft zij onvoldoende actie ondernomen om de gebreken te herstellen "en zich veeleer ingespannen om (telkens) uitstel te verkrijgen".

Maatregel

Gezien het overschot aan behaalde PE-punten in de jaren ervoor vindt de Accountantskamer een boete voor het tekort in 2009 niet nodig. Voor de tekortkomingen in het kwaliteitsstelsel legt de Accountantskamer een doorhaling van drie maanden op.