Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een AA heeft zijn praktijk bij de eerste toetsing niet op orde. Na vergeefs protest tegen de bevindingen van de toetsers dient de AA een plan in om het stelsel van interne kwaliteitsbeheersing te verbeteren. Zo'n twee jaar later wordt de praktijk opnieuw getoetst. En weer zijn de bevindingen negatief. Net als het eindoordeel, nadat het bezwaar van de AA tegen de toetsmethode en de inhoud van het toetsrapport is afgewezen.

De voorzitter van de NOvAA dient een klacht in bij de Accountantskamer.

Klacht

De accountant beschikt niet over een voldoende stelsel van interne kwaliteitsbeheersing gezien de geconstateerde tekortkomingen in:

a. de acceptatie en continering van opdrachten;

b. de planning, uitvoering en documentatie van werkzaamheden;

c. de rapportering.

Oordeel

De klacht is op alle onderdelen gegrond.

De Accountantskamer geeft uitvoerig de eisen weer waaraan het kwaliteitsstelsel moet voldoen. De vier dossiers die de hertoetsers hebben onderzocht - drie samenstellingsopdrachten en een beoordelingsopdracht - vertonen alle vier gebreken. In drie dossiers blijkt niet dat de accountant een afweging heeft gemaakt bij de continuering van de opdracht. En in één van de samensteldossiers bleek de objectiviteit onvoldoende gewaarborgd: via deze relatief grote cliënt had de accountant een verzekering afgesloten. De accountant heeft ook verzuimd de mogelijke bedreigingen voor de onafhankelijkheid te beoordelen bij de assurance-opdracht. Met een in algemene termen geformuleerde onafhankelijkheidsverklaring kan een accountant niet volstaan. Bovendien ontbreekt ten onrechte een getekende opdrachtbevestiging in het beoordelingsdossier.

De klacht over de tekortkoming in de planning, uitvoering en documentatie van werkzaamheden is ook gegrond. Zo blijkt uit het beoordelingsdossier niet dat de accountant betrokken is geweest bij de opzet van de beoordelingswerkzaamheden, terwijl evenmin uit het dossier blijkt dat de accountant die werkzaamheden heeft gecontroleerd. Wel is gebleken dat de AA de materialiteit niet heeft gecontroleerd, geen enkele cijferbeoordeling heeft toegepast en zijn conclusies niet heeft onderbouwd met nader onderzoek. Verder heeft de accountant bij deze opdracht te weinig gedaan om een idee te krijgen van de volledigheid van de omzet. De resterende - soms ernstige  omissies - blijven in deze samenvatting ongenoemd. De accountant heeft het merendeel van de geconstateerde tekortkomingen niet weersproken. Volgens de Accountantskamer gaat het hier om "ernstige tekortkomingen, die het vertrouwen in de rol van AA's ernstig" kunnen schaden.

De rapportering deugt ook niet. Zo heeft de accountant in alle dossiers verklaringen afgegeven met een concept-rapport, zonder definitief rapport. Volgens de Accountantskamer raken deze tekortkoningen de kern van het werk van de accountant, "te weten het controleren van jaarrekeningen en het uitbrengen van verklaringen waar door derden in het maatschappelijk verkeer waarde aan wordt gehecht". Dat de AA de documenten heeft voorzien van een watermerk met "concept" en geen  samenstellingsverklaring heeft afgegeven, pleit hem niet vrij bij de beoordelingsverklaring. Bovendien verdient het bij het opmaken van conceptstukken "in alle gevallen de voorkeur (...) de bijbehorende verklaring geheel achterwege te laten teneinde verwarring over de bemoeienis van de accountant te voorkomen".

Al met al is het stelsel van kwaliteitsbeheersing onvoldoende.

Maatregel

Omdat de accountant ruim twee jaar en twee maanden de tijd heeft gehad om de fouten te herstellen en omdat hij er geen blijk van geeft zich bewust te zijn van zijn fouten, vindt de Accountantskamer een doorhaling van zes maanden passend en geboden.