Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Een registeraccountant brengt een bindend advies uit aan twee geregistreerde partners die uit elkaar gaan. De rechtbank heeft gezegd hoe de twee hun boedel moeten verdelen, maar over de financiële consequenties van de uitspraak verschillen de meningen. De accountant moet de knoop doorhakken.

In het eerste conceptrapport staat dat de vrouw de man nog 42.591,49 euro verschuldigd is. Naar aanleiding van de reacties schrijft de accountant in het tweede conceptrapport dat de vrouw de man nog 43.614,85 euro moet betalen. Ook hierop komt commentaar. In het eindrapport, het bindend advies, heeft de vrouw nog 18.451,47 euro tegoed van de man. Het verschil hangt samen met de resterende hypotheekschuld en belastingaanslagen.

De advocaat van de man laat de accountant weten dat hij het niet eens is met het bindend advies, omdat er een dubbeltelling in de berekening zit. Als de man naar de rechter stapt, past de rechtbank het bedrag aan: de vrouw moet de man 36.343,76 euro betalen. De man dient een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

• het bindend advies vier maanden later uitgebracht dan toegezegd;
• het beginsel van hoor en wederhoor geschonden;
• het bindend advies onvoldoende gemotiveerd.

Oordeel

De klacht is deels gegrond.

De Accountantskamer leest in de opdrachtbevestiging dat de accountant zich zal inspannen om het advies uit te brengen op 1 december 2007. Daarbij heeft hij een voorbehoud gemaakt voor vertraging als gevolg van omstandigheden die buiten zijn controle liggen. Dat hij het advies pas op 18 maart 2008 uitbracht, betekent niet dat hij een beroeps- of gedragsregel heeft geschonden.

Uit de twee conceptrapporten leidt de Accountantskamer af dat de accountant - zonder dat hij daarvoor een bewijsstuk had - heeft aangenomen dat de vrouw door het overmaken van 15.000 euro geen restschuld meer had bij de hypotheekverstrekker. Volgens de Accountantskamer had het voor de hand gelegen dat de accountant had toegelicht waarom hij in het eindrapport afwijkt van de overzichten uit de conceptrapporten. Maar de accountant heeft  zich niet gebaseerd op gegevens die de klager niet kende. Dus is er geen sprake van gebrek aan hoor en wederhoor.

Bij de belastingaanslagen, die ertoe hebben geleid dat de man veel minder van de vrouw tegoed had, is daarentegen wel sprake van gebrek aan hoor en wederhoor. Volgens de Accountantskamer moet een bindend adviseur verrassingen voorkomen door ervoor te zorgen dat de betrokken partijen op gelijke wijze toegang hebben tot alle feitelijke informatie die wezenlijk is voor het advies. De accountant had de belastingaanslagen dus eerst ter kennis moeten brengen van de man, voordat hij die verwerkte in het verdelingsoverzicht. Temeer omdat de aanslagen resulteerden "in een niet onaanzienlijke verlaging van het uiteindelijke aan de klager toekomende bedrag". Op dit punt is de klacht gegrond.

De klachten over de gebrekkige motivering van het advies spitst zich toe op de juridische kosten die moeten worden gemaakt om te voorkomen dat de gezamenlijke woning, waarop beslag was gelegd, gedwongen zou worden verkocht. De accountant heeft pas in het eindrapport voor het eerst melding gemaakt van de 8.000 euro die hiermee gemoeid was. Bovendien heeft hij het totale bedrag ten laste gebracht van de man, terwijl de rechtbank er vanuit ging dat beide partijen deze kosten zouden dragen. Op dit punt heeft de accountant zijn advies inderdaad onvoldoende onderbouwd.

Ook een ander deel van het advies is onvoldoende onderbouwd. De accountant heeft van de vrouw aangenomen dat de man een forse betalingsachterstand had op de hypotheekschuld. De accountant heeft dit echter pas gemeld in het eindrapport. Volgens de Accountantskamer had de accountant de man hiermee (net als bij de belastingaanslagen) niet onverhoeds mogen confronteren. Daar komt bij dat de beschikking van de rechtbank geen enkel aanknopingspunt biedt om deze betalingen bij de advisering te betrekken. Uit een bijlage bij het bindend advies blijkt namelijk dat dit bedrag is opgenomen in een post die volgens de rechtbank voor de helft betaald moet worden door de vrouw. Daarom berust dit onderdeel van het advies niet op een interpretatie van de beschikking van de rechtbank.

Ook de vergoeding voor het gebruik van de gezamenlijke woning is niet goed verwerkt. (De accountant heeft dat in een brief aan de advocaat ook erkend.) Het bindend advies is op deze punten inderdaad niet goed onderbouwd, zodat de klachten over de gebrekkige motivering gegrond is.

Maatregel

Een waarschuwing is op zijn plaats omdat de accountant met zijn verrassingen en ondeugdelijke motivering meermaals heeft gehandeld in strijd met het beginsel van deskundigheid en zorgvuldigheid. De Accountskamer houdt er wel rekening mee dat de klager de accountant herhaaldelijk tot spoed heeft aangezet. Ook weegt de Accountantskamer mee dat de accountant de klager door zijn verzuimen niet opzettelijk heeft benadeeld en dat hij nooit eerder tuchtrechtelijk is veroordeeld.

Annotatie Hans Blokdijk

De gedachte om in een eindrapport de afwijkingen ten opzichte van een conceptrapport toe te lichten is al eens eerder geopperd, in JT 2002-39. Nu wordt een conceptrapport juist uitgebracht in het besef dat het nog niet volmaakt zou kunnen zijn, als een vorm van wederhoor. Maar een eindrapport is meestal bedoeld om ook aan anderen dan de gehoorde personen ter beschikking gesteld te worden; daarvoor is die toelichting zeker niet zinvol. Indien op zichzelf al zinvol, lijkt het meer gepast om die toelichting op te nemen in het begeleidend schrijven waarin het rapport aan opdrachtgevers wordt aangeboden.