Lex van Almelo

Belangrijkste feiten

Twee directeuren-grootaandeelhouders van een houdster- en een werk-bv werken samen met een andere bv. Volgens een mondeling ‘herenakkoord' gaat 66% van de kosten en opbrengsten naar de werk-bv van de twee en 33% naar de samenwerkingspartner. Over het lot van de resterende 1% is niets bekend.

De twee dga's krijgen een conflict, dat via een kortgeding uitmondt in een mediation. Daarin wordt afgesproken dat de een de ander zal uitkopen en diens aandelen zal overnemen tegen een op 31 augustus 2009 te peilen waarde. Op die datum moet de dga van de samenwerkingspartner akkoord gaan met de aangepaste uitwerking van het herenakkoord.

Een AA stelt vanaf juli 2009 de jaarrekening samen van de samenwerkingspartner en doet onder meer de fiscale aangifte voor deze vennootschap en haar dga.

Vanaf september 2009 doet deze accountant hetzelfde voor een nieuwe onderneming van de uitkopende dga.

Begin 2010 verstuurt de accountant meerdere e-mailberichten aan de belastingadviseur van de genoemde houdster- en werk-bv. Daarin laat de accountant zich kritisch uit over de manier waarop de uitkoop wordt gefinancierd. De vennootschappen zullen namelijk een lening verschaffen aan de uitkopende dga. De accountant vraagt zich af of dit in overeenstemming is met artikel 2:207c van het Burgerlijk Wetboek. Dat bepaalt dat een vennootschap een reserve moeten aanhouden ter grootte van het uitgeleende bedrag.

In maart wordt afgesproken de informele samenwerking van de vennootschappen met de derde bv te ontbinden.

De accountant stelt de jaarrekeningen samen van de houdster-bv en de werk-bv. Hij concludeert nu dat het financieren van de uitkoop van de dga geen probleem zal zijn.

Op 10 augustus 2010 schrijft de accountant aan de uitkoper dat de vennootschappen hem gezien de geringe reserves niet het benodigde bedrag kunnen lenen. De accountant schrijft dit ook in een brief aan de advocaat van de uitkoper. Daarin schrijft de accountant verder dat de omzet in de eerste vijf maanden van het jaar ‘dramatisch' is gedaald, terwijl vele bedrijfskosten zijn gestegen zonder dat deze direct bijdragen aan een goed perspectief voor de onderneming. ‘...voor de toekomst van de organisatie moet worden gevreesd.'

In deze brief typeert de accountant op grond van een bijgewoonde mediationbijeenkomst de belangenconflicten tussen de dga's.

In dezelfde maandspant de advocaat van de uitkopende dga vergeefs een kortgeding aan om de andere dga te dwingen zijn afspraken na te komen en terug te treden.

In september staakt de accountant zijn werkzaamheden voor de uitkopende dga en zijn vennootschappen omdat deze hem niet (meer) betaalt.

In oktober sluiten de twee ruziënde dga's een compromis: de een zal nu alleen de aandelen overnemen in de houdstermaatschappij, waarna de ander zal terugtreden als bestuurder uit deze vennootschap.

Een paar maanden later dient de uitgekochte dga een klacht in tegen de accountant.

Klacht

De accountant heeft:

• zijn geheimhoudingsplicht geschonden met zijn brief van 10 augustus 2010
• met diezelfde brief de rechtsgang beïnvloed omdat die onjuistheden bevat en onvolledig is
• zich bezondigd aan belangenverstrengeling
• de belangen van de klager althans van diens vennootschappen achtergesteld ten opzichte van die van de andere dga en die van de accountant zelf
• zijn onderzoeksplicht verzaakt bij het uitbrengen van de (concept)rapportages van 31 december 2009 en de tussentijdse cijfers van 31 mei 2010
• obstructie gepleegd door de klager geen toegang te geven tot de financiële informatie van zijn vennootschappen

Oordeel

Op één onderdeel na is de klacht ongegrond.

De accountant heeft zijn geheimhoudingsplicht niet geschonden door zijn observaties over de belangentegenstellingen aan anderen te schrijven. De klager heeft niet duidelijk gemaakt wat voor vertrouwelijks de accountant precies naar buiten heeft gebracht.

De accountant heeft niet de rechtsgang beïnvloed en de waarheidsvinding belemmerd met de brief en zijn e-mails aan de advocaat. Wel had de accountant er rekening mee moeten houden dat deze correspondentie gebruikt zou worden in de juridische procedure. Hij had zijn conclusies over de financiering van de uitkoop daarom minder stellig moeten formuleren en beter moeten onderbouwen. Door dat niet te doen heeft hij onvoldoende zorgvuldig en deskundig gehandeld.

De klacht over de belangenverstrengeling is ongegrond. In het algemeen is onafhankelijkheid geen directe eis bij non-assurance opdrachten of adviezen. Maar bij non-assurance-dienstverlening kan een zekere vertrouwdheid van een accountant met de verschillende partijen ertoe leiden dat zijn objectiviteit tegenover die partijen in het gedrang komt als deze naderhand ruzie krijgen. Omdat hij gebruik kan maken van de informatie die verschillende partijen leveren, kan bovendien de geheimhouding worden bedreigd. Maar in dit geval ziet de Accountantskamer geen belangenconflicten, terwijl de accountant evenmin de belangen van de klager heeft achtergesteld bij die van de andere dga of hem zelf.

Bij de (concept)rapportages is de accountant voldoende zorgvuldig te werk gegaan en heeft hij geen ondeugdelijke informatie verstrekt.

Van obstructie is geen sprake omdat de accountant de dga de gelegenheid heeft geboden de informatie op zijn kantoor te komen bekijken. De klager heeft van dat aanbod echter geen gebruikgemaakt.

Maatregel

De onzorgvuldige en ondeskundige correspondentie over met name de uitkoop levert de accountant een waarschuwing op.