Opinie 15 maart 2019

Klimaatdrammer

In de aanloop naar de publicatie van de doorrekening van de klimaattafels liepen de gemoederen rondom duurzaamheid hoog op.

Er ging geen dag voorbij of er verscheen wel een onderzoek dat de voor- en tegenstanders konden gebruiken om hun gelijk te halen. Er worden grote bedragen genoemd en schitterende grafieken getoond, om vooral dat gelijk aan te tonen. Ironisch genoeg kwam precies ook in deze periode het heel leuke boekje 'Spookcijfers' uit. Met dat boekje in de hand kun je al die rapporten en berekeningen mooi nuanceren. En terecht maakte premier Rutte zich recent zorgen over het feit dat iedereen de cijfers die nu verschijnen op zijn eigen wijze gaat wegen en interpreteren. Kortom, bereid u maar vast voor op een stortvloed aan artikelen waarin alle stakeholders weer hun gelijk proberen te halen.

Ik probeer zelf een beetje nuchter in deze discussie te staan. Ja, ik geloof dat we als mensen invloed hebben op het klimaat en we zullen er dus met ons allen iets aan moeten doen. Wat dat betreft vind ik de uitspraak van Robbert Dijkgraaf wel relevant: "Klimaatdebat, je debatteert toch ook niet over de zwaartekracht?"

Ik ben geen klimaatdrammer; ik zie het als een transitie die wel een of twee decennia zal duren. Ik geloof dus ook niet allerlei berichten die melden dat we morgen massaal over moeten op warmtepompen. Dat is niet realistisch en eerst goed isoleren is dan toch echt verstandiger. En ik geloof ook niet in de one trick pony die ik soms nog wel voorbij zie komen. Waterstof als oplossing voor alles, iedereen een Tesla, thorium; klinkt allemaal leuk, maar de uitdaging waar we voor staan is best ingewikkeld. Daarvoor hebben we een gezonde mix nodig van bewezen en innovatieve maatregelen en helaas er is geen magische oplossing.

En ja, wat is onze rol als accountant dan? Ik denk dan aan nuchterheid, maar misschien moeten we dat vaktechnisch eerder objectiviteit noemen. Wat gaat de totale energietransitie de komende jaren betekenen voor ondernemers? Dat is wel iets wat je als accountant, denk ik, moet bespreken vanuit het oogpunt van risico en continuïteit. Een C0₂-belasting van vijftig euro zorgt ervoor dat het businessmodel van Tata Steel niet meer haalbaar is; dat is best wel spannend. Hoe moet het met de exploitant van het benzinestation als er over tien jaar geen brandstofauto's verkocht worden? Hoe schakelt de autodealer om? Maar er zijn ook kansen. Installatiebedrijven die de afgelopen jaren hebben gefocust op zonnepanelen en laadpalen, zijn zeer succesvol geweest. De vooruitzichten voor de bouw- en installatiebranche zijn sowieso zonnig als we Nederland verder moeten gaan verduurzamen. Kortom, er zijn niet alleen bedreigingen, maar ook veel kansen - voor ondernemers die dat zien.

Als accountantsberoep moeten we dus beslist niet onze kop in het zand steken bij deze nieuwe ontwikkelingen. Zeker als objectief/onafhankelijk adviseur kunnen we het verschil maken met realistische adviezen. In dat kader wijs ik u ook op de informatieverplichting energiebesparing, heeft u uw cliënten daar al over geïnformeerd? Nee? Denk dan even aan uw zorgplicht. Daarvoor is het belangrijk dat we ons bekwamen op dit gebied. Gelukkig zie ik dat verschillende opleidingsinstituten dit nu oppakken en met mooie opleidingen komen, maar enkele instituten zien het ook nog helemaal niet. Ik denk dat dat een gemiste kans is.
De doorrekening van de planbureaus over het klimaatakkoord wordt natuurlijk samengevat in de nieuwsmedia, maar ik raad u toch aan om die gewoon eens door te lezen op uw vaktechnische leesavond. En denkt u dan eens aan de mogelijke gevolgen voor uw cliënten en bespreek dat gewoon. Misschien verwacht uw cliënt dat niet, maar dan bent u eens de proactieve, verrassende accountant. En daar is niets mis mee.

Deze bijdrage is ook opgenomen op AccountancyVanmorgen.nl en geschreven op persoonlijke titel.