Opinie 08 juni 2018

Samen de volgende stap

Eind april heeft de NBA haar Vernieuwingsagenda openbaar gemaakt en met een groot aantal leden besproken. Als we deze agenda succesvol willen realiseren, moeten we verbinding zoeken met alle NBA-leden en samen werken aan ontwikkeling en vernieuwing; om een beroep te blijven dat er toe doet.

De Vernieuwingsagenda stelt initiatieven voor rond vijf gemeenschappelijk thema's. Die thema's zijn herkenbaar en vragen ook een veranderende houding en gedrag van bestuur, ledengroepen en commissies, NBA, kantoren en eigenlijk alle leden. 

De reacties van de afgelopen weken op de Vernieuwingsagenda hebben ons aan het denken gezet. Veel herkenning, maar ook een duidelijke behoefte aan een nadere duiding en detaillering ten behoeve van het mkb. Dat deel van de sector verdient een eigen, energieke aanpak.

Het is zaak om voor accountants werkzaam in het mkb de onderwerpen vast te stellen die aan de vijf thema's kunnen worden gelabeld. Dat moeten we met zijn allen doen, waarbij de NBA de verschillende partijen met elkaar kan verbinden. Via die verbinding met de leden zet de sector een stap naar voren. Dat vereist durf en openheid van ons allemaal.

Hoe verder? Naar analogie van de Veranderagenda Audit gaan we - Diana Clement, Diane den Dunnen, Adrian Egas, Roland Ogink, Marco van der Vegte, Carel Verdiesen, Steef Visser en John Weerdenburg - de thema's verder uitwerken. Daarna komen we met een concreet actieplan. Geen langetermijnactieplan, maar met elkaar en in korte sprints komen we tot actie en uitvoering. En dat nadrukkelijk in samenwerking met de leden: collega's die het eigenaarschap op zich nemen voor een bepaald thema en met een groep beroepsgenoten bereid zijn tijd en energie te besteden aan de ontwikkeling daarvan. 

Omdat we het belangrijk vinden zo vroeg mogelijk alle leden bij dit proces te betrekken, laten we graag ons brainstormproces zien. Hieronder daarom onze gedachten tot dusver per thema. 

1. Maatschappelijke relevantie

Het eerste thema is de maatschappelijk relevantie, het fundament onder de trots die een accountant kan uitstralen voor zijn beroep. De mkb-sector is de motor van onze maatschappij en de accountant is een onmisbaar onderdeel van die motor. Steun en advies van accountants aan het mkb zorgt ervoor dat duizenden bedrijven blijven bestaan en groeien. Ook het gegeven dat accountants in het mkb veel meer doen, naast samenstellen en controleren, moet meer naar de voorgrond. Goede fiscale advisering, vertrouwenspersoon zijn, hulp bieden bij financiering en overdracht van ondernemingen. Maar ook de Belastingdienst, werknemers, leveranciers en afnemers voorzien van betrouwbare informatie. Zo'n brede expertise is iets om trots op te zijn en die gedachte moet helder en duidelijk centraal komen te staan. We gaan op zoek naar nieuwe manieren om dat te doen.

2. Onomstreden kwaliteit

De kwaliteit van het werk van collega's in het mkb moet nu en in de toekomst onomstreden blijven. Het is zaak dat zij die kwaliteitsstandaard blijvend kunnen uitdragen. We willen de krachten bundelen van de hele beroepsgroep en aan de slag gaan op basis van een reeks vragen:

• Behoeft het begrip kwaliteit nog nadere duiding? Wat kunnen accountants werkzaam in het mkb-segment leren van de Veranderagenda Audit rondom thema's als good practices van een op kwaliteit gerichte cultuur? Hoe hebben grotere kantoren veranderingen doorgevoerd en wat is effectief daarbij? Hoe kunnen we dergelijke ervaringen delen?
• Standaarden in begrijpelijke taal: waaraan is behoefte en wat kunnen we aan het ACB meegeven?
• Wat voor assurance op maat-producten of specifieke adviesproducten kunnen we ontwikkelen?
• Hoe kunnen we zorgen dat accountants in het mkb over de juiste competenties blijven beschikken, zowel qua kennis als vaardigheden?

3. Vernieuwende kracht

Vernieuwing in het mkb-domein vraagt anticiperen op veranderingen die in snel tempo plaatsvinden.

Het komende jaar krijgen nagenoeg alle ondernemingen, en dus ook het mkb en de accountantskantoren werkzaam in het mkb, te maken met de volgende drie belangrijke thema's:

1. robotisering en de transformatie naar digitale businessmodellen;
2. de circulaire economie;
3. de energietransitie.

Voor de accountant in het mkb vraagt dat in eerste instantie het bespreekbaar maken van zulke thema's met de klant, vooral in relatie tot de continuïteit van diens onderneming. Zijn er risico's of biedt het kansen?

Thema 1 wordt inmiddels onder meer aangepakt door de kennisgroep Accounttech, die samen met leden en stakeholders onderzoekt welke nieuwe producten en diensten we kunnen of moeten ontwikkelen, zodat accountants met de juiste producten en diensten klanten kunnen bedienen in de digitale wereld. Voor thema 2 en 3 wordt samengewerkt met de 'Groene Brigade'. De focus van de werkgroep 'Vernieuwende kracht' ligt daarbij vooral op het faciliteren van de accountant bij het vorm en inhoud geven aan zijn rol als adviseur voor mkb-ondernemers, nu en in de toekomst. Ook hier werken we samen met leden en stakeholders.

Voor veel zaken hoeven we het wiel niet opnieuw uit te vinden. Inzichten uit het buitenland kunnen we vertalen naar oplossingen die voor alle accountants relevant zijn, of ze nu werkzaam zijn in de mkb-praktijk, bij de overheid, in de audit of als accountant in business. Zo blijven we relevant en kunnen we ook onze ketenverantwoordelijkheid nemen. 

4. Lerend beroep

Een leven lang leren: bij dit thema staat de vraag centraal hoe we ervoor kunnen zorgen dat young profs in gesprek raken met managers en bestuurders, ten aanzien van de kritiekpunten uit hun rapport rondom de opleiding. Het openbare beroep in brede zin moet zich die kritiekpunten aantrekken.

Daarnaast willen we op zoek naar andere verbeter- en ontwikkelpunten die spelen en op basis daarvan strategieën ontwikkelen waardoor we blijven leren. Een ander relevant punt voor het mkb is het versterken van de regiefunctie van de accountant, door het inzetten van vakkennis, zelfkennis en klantkennis. 

5. Sterk merk

Vertrouwenspersoon zijn van het maatschappelijk verkeer en tegelijk bevorderen dat ondernemers en overheid graag een beroep doen op de accountant werkzaam in het mkb: dat vraagt erom dat we de waardecreatie van de mkb-accountant voor de ondernemer zichtbaar maken. De vragen die wij gaan stellen: hoe doen we dat, welke rol kan de NBA hierin spelen en wat kan de accountant daarin zelf doen?

Met elkaar

Dit zijn voorbeelden van vragen waarmee we op projectbasis vanuit een Veranderagenda voor het mkb aan de slag gaan, samen met een groep enthousiaste collega's. De weg er naar toe is nog niet honderd procent duidelijk en uitgewerkt. Maar zeker is wel dat we met elkaar willen werken langs deze kernthema's. Niet alleen voor de dag van vandaag, maar juist ook om opgewassen te zijn tegen de uitdagingen en kansen van morgen. 

Graag horen wij van leden die zich hierbij willen aansluiten.