Opinie 25 mei 2018

De orde van de dag

Het gebeurt me niet snel. Maar ik heb deze keer iets gemist. De cursus 'problemen negeren, wegwuiven en overgaan tot de orde van de dag'. Na de publicatie van het onderzoek van de NBA Young Profs en Nyenrode zie ik dit massaal gebeuren. Gelukkig maar dat ik deze cursus heb gemist, want ik zie het probleem wel.

Recent zijn de uitkomsten van het onderzoek bekendgemaakt via een artikel in het FD. De uitkomsten en de boodschap hieruit zijn wat mij betreft duidelijk. De jonge generatie accountants ervaart niet alleen een hoge werkdruk, maar ziet hier ook de gevolgen van. Onder meer een negatieve invloed op de kwaliteit van de controle.

In de afgelopen periode zijn binnen de sector al veel maatregelen genomen om de kwaliteit van ons werk te verbeteren. Deze maatregelen bereiken echter niet het volledige effect. Uit het onderzoek volgt onder meer dat hoge werkdruk leidt tot verlies van scherpte, haast en een check the box-mentaliteit. Factoren die de kwaliteit van ons werk niet ten goede komen. Tegelijkertijd is zichtbaar dat de genomen kwaliteitsmaatregelen ook een reden voor veel young professionals zijn om het beroep te verlaten. Vooral het grote aantal mensen dat aangeeft binnen twee jaar het beroep te willen verlaten vind ik een redelijk schokkende uitkomst.

Ik vind het daarbij wel van belang om te benadrukken dat hier sprake is van een wetenschappelijk onderzoek. De wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd staat in  bijlage I van het rapport vermeld. Het is meer dan een peiling van een aantal willekeurige meningen. De 517 mensen die hebben gereageerd op de enquête zijn dan ook ruim voldoende om representatief te zijn voor de hele populatie aan jonge accountants. De hoge werkdruk speelt dus niet bij slechts een klein groepje, het speelt in de gehele breedte van deze groep.

Nog geen dag oud, zijn ook de eerste reacties op de onderzoeksresultaten naar buiten gekomen. Kantoren zeggen het probleem van de werkdruk te herkennen. Maar wat volgt lijkt af en toe een ware reclamespot te zijn. Zo roept een aantal kantoren met het rapport in hun hand om vooral bij hun te komen werken, aangezien daar geen sprake is van een hoge werkdruk. Andere kantoren prijken met hun mooie programma's die zorgen voor een betere werk-privébalans. Kortom: negeren, wegwuiven en overgaan tot de orde van de dag.

Maar ondertussen zijn het wel de medewerkers van diezelfde kantoren die in een FD artikel niet onder eigen naam durven te reageren. Dan vraag ik me toch ook af: als medewerkers in de krant alleen anoniem durven te reageren, vertellen ze dan wel binnen hun kantoor het hele verhaal? Hoe effectief zijn dan al die programma's van kantoren, als ze niet op de volledige waarheid worden gebaseerd?

Het onderzoek maakt duidelijk dat we wel degelijk een probleem hebben. Een probleem dat ook serieuze aandacht vraagt. Het gaat niet alleen om het behoud van mensen, maar ook om het behoud van de kwaliteit van ons werk. En misschien nog wel vooral: het behoud van ons beroep in de toekomst.