Opinie 05 maart 2018

LATten

We moesten even bijkomen van de zinderende verkiezingscampagne rond de nieuwe voorzitter van de NBA.

Een derde van de stemmen van de leden werd op mij uitgebracht. Daarmee kwam massale steun vanuit de ‘vertrouwde’ achterban van mkb-accountants, maar is het mij onvoldoende gelukt om een breder mandaat te verwerven. De leden hebben nu een andere kandidaat-voorzitter gekozen. Dat respecteer ik, maar we doen er goed aan om niet over te gaan tot de orde van de dag. 

Het was spannend maar ook reuze gezellig in het goed gevulde Spant-theater in december jl. Toch waren de meeste stemmers niet eens fysiek aanwezig. Voor beide kandidaten waren veel machtigingen afgegeven. Vooral het grote aantal jonge opgetrommelde professionals van Deloitte en EY viel op; volgens de wandelgangen goed voor een kleine zevenhonderd van het totale aantal aanwezige en gemachtigde stemmen.

Het stemmen per volmacht behoort tot de democratische spelregels en ook in Novak-kring is actief geworven om zoveel mogelijk machtigingen naar Bussum mee te kunnen nemen. Alleen weerspiegelde dat aantal ongeveer het aandeel van de mkb-accountants binnen de NBA. Het mobiliserend vermogen van twee grote kantoren heeft nu een doorslaggevende rol gespeeld en zij vertegenwoordigen slechts enkele procenten van het ledenbestand. Goed om daar nog eens naar te kijken en meer representatieve alternatieven te verkennen. 

In de aanloop naar de verkiezingen is mij nogal eens verweten dat ik voor verdeeldheid zou zorgen. Ik geef toe dat ik had gehoopt om meer steun te krijgen bij anderen dan de vertrouwde mkb-accountants. Leden die net als ik vragen hadden bij het automatisme om het voorzitterschap onder de grote vier kantoren te verdelen. Die vragen zijn er zeker gekomen. Maar er waren ook aarzelingen om over te stappen naar iemand die al jarenlang als vaandeldrager voor de mkb-accountants opereert en zelfs kritisch was over de plaats van ‘accountants in business’ binnen de NBA. Ook tijdens de ALV werd ik daarop stevig en terecht bevraagd. Met voor mij als conclusie dat ik de afgelopen jaren onvoldoende heb geïnvesteerd in andere ledengroepen dan mijn ‘natuurlijke’ achterban, om daarmee ook geloofwaardiger als ‘hun’ voorzitter aan te kunnen treden. Het is overigens maar de vraag of dat het verschil wél had gemaakt om als kandidaat-voorzitter te worden gekozen. 

Ik denk niet zozeer dat de verkiezing voor verdeeldheid heeft gezorgd, maar de verdeeldheid die al sinds jaar en dag binnen de NBA bestaat weer heeft blootgelegd. Een derde van de NBA-leden kon en kan zich niet vinden in de door het bestuur voorgedragen kandidaat. Dat is een pijnlijk signaal voor het bestuur. Ondanks alle pogingen om de kritiek van Novak over het gebrek aan aandacht voor de mkb-accountant te weerleggen, vindt een overgroot deel van de leden met een mkb-achtergrond dat het echt anders moet. Geen eenheidsworst, maar maatwerk met oog voor de terechte verschillen die er binnen de NBA bestaan; ook in de behoeften en verwachtingen rond de dienstverlening van de beroepsorganisatie. De dissidente leden hebben hun vrees uitgesproken dat de andere Marco meer van hetzelfde zou bieden. Die zorg deel ik.  

Het is volgens mij onmiskenbaar dat vooral onder voormalige NOvAA-leden veel onmin bestaat over de ontwikkelingen sinds de fusie met het NIVRA. Die fusie terugdraaien is misschien een brug te ver, maar daar moeten we wel iets mee. Ik weet dat sommigen vinden dat het spreken over bloedgroepen misplaatst is, maar de verkiezingen maken duidelijk dat binnen de NBA een duidelijke groep zich niet thuis voelt. ‘De meeste stemmen tellen’ zou dan geen recht doen aan de legitieme belangen van deze groep om meer gehoor te vinden op de vragen en verwachtingen die bij hen leven. 

De grote winst van deze verkiezingen is dat de NBA, maar ook de kandidaat-voorzitter, nu naar het door Novak bepleitte federatieve model lijken op te schuiven. Ik kijk uit naar de definitieve bekering. Die belofte moet wel worden ingelost. Novak heeft daarom in het kader van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) gevraagd om alle relevante vergaderstukken rondom de fusie van NIVRA en NOvAA. Zo kunnen we zien welke afspraken er zijn gemaakt, onder meer over de bestuurlijke verdeling, het rouleren van het voorzitterschap, de beschikbare beleidsruimte en budgetten voor beide achterbannen, de personele inrichting van het bureau en andere zaken die mogelijk van belang kunnen zijn bij de inrichting van het federatieve huis van de toekomst. Wij verwachten die stukken binnenkort te ontvangen. 

Nederland heeft een lange traditie om met meerdere minderheden samen een eenheid te vormen. Daarom weten wij als geen ander wat een ‘pluriforme democratie’ nodig heeft, ook door minderheden de ruimte te geven. Bijvoorbeeld door ‘soevereiniteit in eigen kring’ en het subsidiariteitsbeginsel, met decentrale besluitvorming waar mogelijk en centrale regie als het nodig is.

Ook de NBA is een pluriforme organisatie, waarin geen enkele ledengroep een vanzelfsprekende meerderheid heeft. Soms is het onvermijdelijk om, bij zaken die echt de beroepsorganisatie als geheel raken, gewoon de stemmen te tellen. Maar bij alle onderwerpen die specifiek thuishoren bij een bepaalde ‘bloedgroep’ zou iedereen zoveel mogelijk het eigen huis op orde moeten kunnen houden. Dat verdient elke ledengroep. Als dat eigen huis nu adequaat wordt ingericht, is Novak van harte bereid om in te komen wonen. En anders blijven we gewoon LATten.