Opinie

Strijd om voorzitterschap via publieke opinie: chique of niet?

Een strijd tussen twee voorzitters. En dan ook nog eens via de publieke opinie. Ik kan het niet aanzien. Natuurlijk is het goed dat wij samen het debat voeren, daar is niets mis mee. Maar in een tijdperk waarin verbinding het toverwoord is werkt deze methode niet. Ken je de uitspraak ‘twee honden vechten om een been, een derde gaat er mee heen’? Ik hoop het!

Een leider van buiten.Dat is blijkbaar het toverwoord in onze sector op dit moment. Een leider van buiten, zonder dat die leider ervaring heeft in ons vak. Voor mij is dat het toonbeeld van maximale verdeeldheid binnen de beroepsgroep. En verdeeldheid is de basis van een verdergaand verlies aan onderling vertrouwen.

Bij KPMG is de topbestuurder binnen twee jaar vertrokken en ook daar werd geroepen om 'een leider van buiten'. In het FD van 29 november staat een groot artikel met als titel: 'Het is mogelijk; een leider van buiten voor accountants.'

Maar is dat de oplossing? Ik vind van niet. Hoe kan je als leider onze beroepsgroep vertegenwoordigen zonder dat je ervaring hebt in de uitoefening van het vakmanschap? Ons beroep is een hele uitdaging en je kunt slechts alles tot in het diepst van je vezels voelen als je zelf voor de diverse uitdagingen in het beroep hebt gestaan. Ogenschijnlijk lijken onze beroepsregels helder en klinisch, maar in de praktijk zijn ze weerbarstig en vragen ze om professionele oordeelsvorming. Het is geen wetenschap, maar een professie. En hoe het is om voor die uitdagingen te staan kun je alleen voelen als je dat zelf aan den lijve hebt ondervonden.

Dat we geen goede en eenduidige keuze kunnen maken rondom onze nieuwe leider is wel verontrustend. Hoe kunnen we dan verder?

Ondernemerschap in accountancy

In een periode van schaarste en tegenslag zijn ondernemers zeer waardevol. Zij zijn altijd optimistisch, zien overal kansen, bouwen aan een visie en gaan er gewoon voor. De echte topondernemers zijn in staat om een grote groep mensen om zich heen te verzamelen en alle energie daarop te richten.

Ook ik was te gast tijdens de NBA Accountantsdag afgelopen november. De cfo van Randstad, Robert Jan van de Kraats, hield een inspirerend verhaal over de effecten van verdergaande digitalisering op de uitkomsten van zijn functioneren als cfo binnen Randstad. En de gevolgen daarvan op het ondernemerschap binnen het bedrijf. Prachtig om dat te beluisteren. Het was een verhaal recht uit het hart. Maar hij was ook kritisch over accountants: in de toekomst bestaan wij niet meer, tenzij de accountant in staat is om economic value toe te voegen. Bijvoorbeeld door cijfers te analyseren en zo financiële informatie relevanter te maken. Hij deed ook de oproep om de "klant uit te dagen", door "inspirerend irritant" te zijn.
Hier spreekt in mijn ogen de ondernemer en de financieel specialist. Van de Kraats sprak duidelijk als een accountant in business. Tussen de regels door was goed te beluisteren dat hij zeer kritisch is over accountants en hun functioneren. Desondanks werd tijdens het congres de oproep aan hem gedaan om de voorzittersrol te nemen, onder de toevoeging "uw visie op de toekomst is helder en relevant". De liefde en compassie was duidelijk voelbaar in de zaal en daar werd direct op gereageerd, hoe kritisch hij ook was over accountants.

De nieuwe voorzitter

De nieuwe voorzitter heeft een leuke en uitdagende periode voor de boeg. Nieuwe kansen in de markt zorgen ervoor dat er vele successen zijn te behalen. Dat is een terecht punt van Marco Moling: het goud ligt voor het oprapen, zoals hij dat zelf aangeeft. Maar er is meer nodig om de huidige beroepsgroep door deze periode heen te leiden. Er is een groot bestuurlijk vermogen nodig, om de politieke druk te weerstaan, de beroepsgroep te verenigen en de juiste koers aan te wijzen in tijden van maatschappelijke onrust en wantrouwen. En is Marco Moling daartoe in staat?

De big four hebben zo hun eigen problemen en hebben de sector lange jaren gedomineerd. Hoe groot het draagvlak ook is bij de achterban van de big four, maakt dat de komst van Marco van der Vegte als nieuwe voorzitter geloofwaardig?

Er is ondernemerschap nodig. Er is bestuurlijk evenwicht nodig. Nieuwe visie, nieuwe energie. Misschien een accountant in business? Ik hoop het! Kortom, als er twee honden vechten om een been… wie oh wie gaat er mee heen?

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Antoinette Dijkhuizen RA is oprichtster van 4you accountancy. Daarvoor werkte ze bij verschillende grote accountantskantoren, waaronder KPMG en Ernst & Young. Zij is ook lid van het Ledengroepbestuur Openbaar Accountants (LOA).

Gerelateerd

8 reacties

Antje Kuilboer-Noorman

Beste Antoinnete,

In een eigen reactie op de reacties bij mijn opinie ‘Red de goede accountant’ begin november vergeleek ik de Griekse Tragedie van de Accountants met de Tragedie omtrent de Constitutie van de Atheners. Ook zij waren in hun tijd druk met stadsbestuur én bestaansrecht en hoe dat op de juiste wijze in te richten en te behouden. Ook daar vlogen de stellingen der Aristocraten en Democraten over elkaar heen. Ook zij kwamen daar niet uit met één ware, eenduidige panklare oplossing. Hoewel de Atheense volksvertegenwoordiging, in deze oudheid ontwikkeld en gesticht en van grote betekenis voor ons huidig democratisch denken, doet vermoeden dat de democratische variant de voorkeur geniet boven de aristocratische in ons maatschappelijk denken.

Dat het niet om aan te zien is, kan ik me zeker voorstellen. Soms lees ik stukken waar ik zelfs als niet-accountant last krijg van plaatsvervangende schaamte.
Ik citeer mijn slotalinea’s van voornoemde reactie:

‘Als buitenstaander, met alle professionele respect uiteraard, mag ik wel zeggen dat de buitelingen die er worden gemaakt, van een tribunaal voor het NBA bestuur voor de tuchtrechter, de openlijke voorzittersstrijd over wie er op de bok van de NBA moet komen, ongenoegen over macht en invloed van de Big4 kantoren en alle andere strijd en ongenoegen die er woedt onder en over de accountancy, enorm vermakelijk zijn.

Echter, er schuilt ook echt gevaar in de ‘grappige’ toestanden. De standing en het belang van de accountant glijdt hierdoor voor de buitenwereld wel steeds verder af. En dat is niet goed! Om het respect van buiten te behouden is het van wezenlijk belang elkaar van binnen ook te blijven respecteren en waarderen, alleen samen kom je verder.’

Met de reactie van Jan Bouwens, welke ik uiteraard onderschrijf:
‘Nu er twee kandidaten zijn uit twee achtergronden zitten we straks met de situatie dat de achterban wiens voorzitterkandidaat niet werd gekozen zich niet vertegenwoordigt voelt (waar of niet maar het is de perceptie die hier telt) door de gekozen voorzitter. Dat is zeer onwenselijk in een landschap waar heel Nederland kijkt naar hoe de accountant zich ontwikkelt. Zeer jammer, ontijdig en onnodig.’

Vraag ik mij het volgende serieus af: Is dan niet beter om 19 december ter vergadering voor te leggen dat niet alleen het NBA bestuur met 1 positie meer kan worden uitgebreid, maar met 2 en dan ook voor te stellen dat het voorzitterschap van de NBA door twee bestuurders kan worden vervuld? Immers 2 x parttime is dan fulltime, in deze roerige tijd voor het beroep niet ongunstig, en alle partijen zien zich goed vertegenwoordigd. Het vergt een goede en respectvolle samenwerking van de bestuurders, maar is niet onmogelijk. Sterker nog, zou goed passen in huidige tijd, een toonbeeld van samenwerken, inclusiviteit en verbinding!

Nieuwe visie op de bestuurdersstrijd, namelijk einde aan de (publiekelijke) strijd, een gedeelde eerste plaats, even goed, even belangrijk en even sterk, ongeacht de meetverschillen of meetmethode.

Marius Gerrits

Beste Antoinette,

je gaat voorbij aan een aantal feiten:

1) er was afgesproken met de leden van de NOvAA dat de voorzitter bij toerbeurt uit de ledengroepen zou worden gekozen. Toen ik vroeg waarom de tweede voorzittet toch weer uit de NIVRA kring kwam werd er verteld dat de statuten dit toestonden.
Volgens mij moet een bestuur zich aan afspraken met haar leden houden, dat heet 'integer handelen' als ik mij niet vergis.
Als je er een opmerking over maakt dan heet dat het 'calimero effect' (had je nog bewijs nodig van arrogantie?), of 'voor-fusie denken'

2) Het democratisch gehalte van de NBA kan vergeleken worden met dat van China of Noord-Korea. Het bestuur stelt de kandidaat voor. Desgevraagd werd mij uitgelegd dat politieke partijen ook zo werken. Ja, maar dan heeft de kiezer wel keus uit meerdere partijen.

Het is dus een goede zaak dat de leden zelf het heft in handen nemen.

Overigens wordt niet gekozen voor een nieuwe voorzitter, maar voor een lid van het bestuur. Wedden dat als Marco Moling gekozen wordt er toch een andere voorzitter komt? Watch that space....

San Croonenberg

@ Jan - Willem,
Geen zorgen. Ik ben echt wel op de hoogte van het feit dat beide heren veel hogere verdiensten hebben in hun huidige baan. CEO zijn van een internationale onderneming en voorzitter van het bestuur van de NBA zijn in mijn ogen niet te vergelijken. Het genoemde bedrag is niet als een subsituut bedoeld. Ik ben van mening dat EUR 72K een mooie vergoeding is voor een parttime baan voor de voorzitter van de NBA.

Jan-Willem Wits

@San

Misschien toch goed om je voortaan eerst even in de financiële positie te verdiepen van de mensen die je zo enthousiast benadert met de vraag om NBA-voorzitter te worden. Robert Jan van der Kraats verdiende in 2016 2,2 miljoen euro bij Randstad (bron: Jaarverslag). Jos Nijhuis neemt in 2017 genoegen met een kleine 5 ton, waarmee hij grommend fors inleverde op de 8 ton die hij de jaren daarvoor bij Schiphol verdiende. Of de 'betaalde baan' van het NBA-voorzitterschap met 72K salaris voor drie dagen ook door hen als "helemaal niet verkeerd" wordt beschouwd, lijkt mij enigszins de vraag...

San Croonenberg

Beste Antoinette,

Wat een prachtig bijdrage. Mijn complimenten! Graag licht ik mijn vraag aan Robert Jan van de Kraats toe:

In het FD werd geopperd dat ik de vraag met een knipoog stelde, maar niets is minder waar. Na de bekendmaking van de voordracht van Marco van der Vegte, sprak ik hierover met een bestuurslid. Ik vroeg hem: Waarom is - gezien de competitie (thans zo ervaar ik het) tussen de Big4 en de MKB-kantoren - wederom gekozen voor een kandidaat die van de Big4 afkomt? Versterkt dit niet de polarisatie? Is er nu echt geen competente accountant in business (aib), intern of overheidsaccountant te vinden voor de rol van voorzitter én misschien wel een leuke vrouw die de scepter kan overnemen? Dat zou mooi zijn in het kader van de beoogde diversiteit van de NBA.
Het antwoord luidde dat het bestuur wel op zoek is geweest naar andere kandidaten, maar dat die kandidaten geen toestemming kregen van hun werkgever. Is het echt zo lastig, vroeg ik. Volgens mij hebben bijvoorbeeld Robert Jan van de Kraats en Jos Nijhuis binnenkort veel tijd als ik de kranten goed gelezen heb. Bovendien is de voorzittersrol, waarvoor 3 dagen per week beschikbaarheid wordt gevraagd, gewoon een betaalde baan. In het jaarrapport 2016 wordt een bedrag van EUR 72K genoemd. Helemaal niet verkeerd zou ik zo denken.
Aldus trok ik de stoute schoenen aan en stelde Robert Jan de vraag of hij geen voorzitter wilde worden. Ook Jos Nijhuis was op de Accountantsdag, maar helaas is het er niet van gekomen hem dezelfde vraag te stellen. Ik ben het volledig met je eens dat accountants in business, die ons beroep met een andere bril bekijken en na een aantal jaren aan de overzijde van de tafel te hebben gezeten, prima kandidaten zijn voor de rol van voorzitter.

Een accountant in business als voorzitter voor de periode 2018 - 2020 lijkt echter geen reële optie meer. De tijd tot 19 december a.s. is te kort voor een voordracht aan het bestuur door de ledengroep accountants in business dan wel een groep van 50 leden. Alleen een niet chique manier kan roet in het eten gooien. Namelijk door en masse tegen een uitbreiding van het huidige bestuur te stemmen, waardoor de voorzitter niet kan verder gaan met de verkiezingen in dezelfde vergadering. Voorts moet er dan wel een nieuwe algemene vergadering worden gepland en in die periode kan uiteraard een nieuwe voordracht opgesteld worden, maar dan moet je wel een geschikte air als kandidaat hebben. Dat lijkt niet opportuun.
Het lijkt me veel beter om met een groep vrijwilligers een afspraak te maken met Gert Nijland, de voorzitter van de ledengroep accountants in business, en samen met hem een plan de campagne te maken om een excellente aib te vinden en voor te dragen voor de periode 2020 - 2022. Ik sprak Gert laatst en ik denk dat hij ervoor in is. I’m in too! Laten we afspreken bij de ALV op 19 december a.s. om mooi plannen te breien. Tot dan, San

Endymion Struijs

Interessant is dat de beroepsorganisatie in haar (leden) organisatie veronderstelt dat de ledengroepen (openbaar-LOA, intern/overheid, in business) onderling sterk verschillend zijn. En specifiek binnen LOA de wereld kennelijk verdeeld wordt in MKB en OOB-kantoren zoals het M&M duel om het voorzitterschap NBA mede expliceert.

Ik vind dat we op zoek zouden moeten naar de cohesie binnen de gehele beroepsgroep; vanuit een offensieve in plaats van defensieve uitgangspositie. En een infrastructuur moeten nastreven die de souplesse / "agility" heeft om alle genuanceerde verschijningsvormen van accountants te stimuleren vanuit sterke gedeelde waarden.

Voorbeelden van beperkte representatie binnen de beroepsorganisatie zijn de branche gespecialiseerde niche / boutique accountantsorganisaties (die noch MKB noch OOB zijn geprofileerd) en openbare accountants die niet verbonden zijn aan een accountantsorganisatie, maar freelancen.

De huidige in mijn ogen licht verzuilde en materieel op coöptatie gestoelde organisatie noodzaakt dat discussie over herziening ervan wordt geëntameerd; niet zozeer revolutie maar evolutie van kleine sprintjes op onderdelen .

Ik zal als beoogd lid van het bestuur LOA me inzetten daar prioriteit op haar agenda voor te realiseren!

M&M, Chique of niet? the proof of the pudding is in the eating...laten we vooral kritisch zijn op het NBA bestuur als het gaat om haar "tone of cohesion and agility"!

Graag tot 19 december a.s. allemaal!

Jan Bouwens

Ik vraag me sterk af of interne strijd om het voorzitterschap van NBA een goede zaak is.

We lijken in een tijd te leven waarin leiders hun mandaat ontlenen aan de mate waarin men zich kan afzetten tegen de anderen. Binnen de PvdA werd dit spelletje doorzien en genadeloos afgestraft door de kiezer. Immers strijdende voorzitters duidt op verdeeldheid binnen de gelederen en dat is lastig als je meent bij een club te horen. In geval van de PvdA betrof het de kiezer die meestal geen lid is van de partij.
Maar binnen de NBA is dat anders. Daar bestaat het electoraat uit de leden van de NBA.

Binnen de NBA zijn er twee kandidaten die de professie vooruit willen helpen. Ze komen uit verschillende achtergronden en dat werd naar voren gebracht in de discussies. Het was nu de beurt aan....Mijn conclusie op bais van dit verwijt: de ene groep voelt zich niet vertegenwoordigd door de leden die horen bij de andere groep. De NBA als splijtzwam.

Nu er twee kandidaten zijn uit twee achtergronden zitten we straks met de situatie dat de achterban wiens voorzitterkandidaat niet werd gekozen zich niet vertegenwoordigt voelt (waar of niet maar het is de perceptie die hier telt) door de gekozen voorzitter. Dat is zeer onwenselijk in een landschap waar heel Nederland kijkt naar hoe de accountant zich ontwikkelt. Zeer jammer, ontijdig en onnodig.

Marco Moling

Beste Antoinette,

Dank voor je prikkelende bijdrage!

Ik vond het wel grappig maar was ook wat verbaasd omdat je opinie begint dat je het niet kan aanzien dat er nu een openlijke competitie is met twee kandidaten, om vervolgens te concluderen dat jij het liefste nog een derde kandidaat op het toneel zou zien verschijnen. Nog wel met weer een andere ‘kleur’; een accountant in business. Dat zou de verdeeldheid die jou zo tegenstaat toch alleen maar groter maken?!

Ik ben het helemaal met je eens dat het vervelend is dat het beeld nu bestaat dat er een soort strijd tussen de grote en kleine kantoren is. Dat is helaas deels onvermijdelijk. Marco van der Vegte is nu eenmaal een ‘big four’-man en ik iemand die iedereen kent als vertegenwoordiger van de MKB accountants. Hetzelfde zou gelden voor een AIB-kandidaat of iemand met een achtergrond als overheidsaccountant. Tegelijkertijd vind ik het helemaal niet zo erg dat er nu wat te kiezen valt. Het oude, Noord-Koreaanse recept dat alle leden beleefd applaudisseerden voor de ene kandidaat die het bestuur naar voren schoof, is ook niet meer van deze tijd. Binnen bijna alle politieke partijen vinden verkiezingen plaats rond allerlei functies, inclusief het voorzitterschap, met meerdere kandidaten. Dat kan er soms fel aan toe gaan, maar als de stemmen zijn geteld, sluiten de gelederen zich weer. Zo hoort dat bij een volwassen democratische organisatie. Ik kan het met Marco van der Vegte persoonlijk ook uitstekend vinden. En allebei kunnen we het met alleen de steun van onze ‘natuurlijke’ achterban niet winnen en moeten we ook met anderen verbinding maken.

Ik ben het ook met je eens dat een voorzitter van buiten niet per se zaligmakend is. KPMG gaat dat nu voor de derde keer proberen. De eerste keer beviel dat goed, de tweede keer wat minder. Het hangt dus altijd (ook) van de persoon af. Volgens mij moet je beginnen met een andere organisatievorm van de NBA, het federatieve model. Iedere ledengroep krijgt dan een eigen ruimte voor beleid, inclusief budget en bestuur. Decentraal waar het kan, centraal waar het moet – het aloude Nederlandse ‘subsidiariteitsbeginsel’. Binnen het dagelijks bestuur zijn alle vier voorzitters van deze ledengroepen dan vertegenwoordigd. Dan kan een voorzitter van buiten heel erg handig zijn. De professionele expertise wordt door de andere bestuursleden geleverd. En zij of hij kan wat meer op afstand een min of meer onafhankelijke voorzitter zijn die waar nodig knopen kan doorhakken. Je ziet ook steeds meer brancheorganisaties op dit model overstappen. Ik zou graag naar dit model toewerken onder mijn voorzitterschap.

Nog belangrijker dan ideeën over de governance van de NBA is de wijze waarop de beide kandidaten denken over de toekomst van het beroep. Ik heb geen vertrouwen dat het visietraject dat tot nu toe is bewandeld tot een goede uitkomst leidt. Het nu voorliggende visiedocument moet anders, waarbij we veel meer aandacht moeten besteden aan de behoeften van de stakeholders en nadenken hoe we in kunnen spelen op de maatschappelijke roep om vertrouwen, zekerheid en integriteit. Je kunt hier meer over lezen op marcomoling.nl.

Dat er ondernemerschap, bestuurlijk evenwicht, nieuwe visie en nieuwe energie nodig is, onderschrijf ik volledig. Ik denk dat ik dat als voorzitter kan brengen. Maar deze verkiezing gaat niet alleen over poppetjes en/ of bloedgroepen. Het gaat wel degelijk om de inhoud en de keuzes die beide kandidaten daarbij maken.

Natuurlijk kan je mij altijd bellen of op een andere manier het gesprek aangaan.



Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.