Opinie 27 december 2017

E pluribus unum

Begin december bezocht ik het Capitool in Washington DC. Het bezoek was mijn einddoel van een reis door de vijftig staten van Amerika. DC staat voor District of Columbia - dus geen staat op zichzelf zoals de andere vijftig - en is in het leven geroepen toen men na de burgeroorlog maar niet kon besluiten welke stad de hoofdstad van de Verenigde Staten zou worden. DC werd gevestigd op neutraal terrein. In de rotunda van het Capitool staat hoog op het plafond geschilderd 'E pluribus unum' oftewel 'Uit allen één'. Ooit het officieuze motto van de Verenigde Staten, later vervangen door 'In God we trust'.

In de recente ledenvergadering van de NBA is het helaas niet gelukt een kandidaat te kiezen die, met dit motto in het vooruitzicht, met passie en daadkracht het bestuur van de NBA kan gaan leiden. De strijd tussen grote en kleine kantoren om het voorzitterschap lijkt maar niet tot een einde te komen en voert de boventoon.

Bij Marco Moling proefde ik wel bevlogenheid en passie om veranderingen door te voeren, maar zijn hart is verpand aan het mkb en hij kon me niet overtuigen van wat hij gaat betekenen voor de accountants in business, of zijn collega's bij de big four. Ook de ingetogen Marco van der Vegte was niet in staat me te overtuigen. Zijn gemobiliseerde achterban was echter groot en aldus werd hij tot extra bestuurslid gekozen. De democratie zegevierde weliswaar, maar de uitkomst voelt niet goed. Zelf stemde ik overigens blanco. 

De reden voor mijn blanco stem is gestoeld op het motto 'E pluribus unum'. Ik ben namelijk van mening dat de strijd tussen groot en klein snel beslecht moet worden en wel door een neutrale voorzitter. Een voorzitter die zonder last of ruggespraak de belangen van de gehele NBA-achterban in goede banen kan leiden. Beide kandidaten gaven aan nader te willen onderzoeken of een onafhankelijk voorzitter een optie is voor de NBA. Dit uitgangspunt kan de basis zijn voor het verbinden van de belangen van de kleine en grote kantoren, accountants in business en niet te vergeten de intern- en overheidsaccountants. Dat is mijns inziens een goede basis voor het opbouwen van het vertrouwen dat iedereen weer in alle accountants moet krijgen. Dat moet op de voorgrond staan, niet de strijd om de voorzittersrol. Ik pleit daarbij voor meer aandacht vanuit de NBA voor de kwaliteit van de opgestelde verantwoordingen van organisaties en ondernemingen. De bestuurders moeten in eerste aanleg zorgdragen voor betrouwbare informatie in verantwoordingen. De communicatie over wie waar verantwoordelijk voor is, kan mijns inziens veel beter. 

Terugkomend op het bestuur van de NBA zou ik graag, naast de voorzitter, twee andere onafhankelijke bestuurders zien om samen onze NBA te besturen. Zij kunnen dan de door de leden opgestelde visie - die zo goed als klaar is - omzetten in een strategie met concrete doelstellingen. Met ieder eigen portefeuilles en duidelijke verantwoordelijkheden. 

E pluribus unum was voor mij reden om een motie in te dienen tijdens de ALV van 19 december. Ik was zeer verheugd van Pieter Jongstra te horen dat het bestuur al heeft besloten de mogelijkheid van een onafhankelijk voorzitter c.q. bestuur te gaan onderzoeken.

Het vereist weliswaar een wetswijziging - de huidige wet gaat uit van een bestuur van ten minste zeven leden - maar met een driekoppig bestuur kan de NBA veel daadkrachtiger en slagvaardiger bestuurd worden. Het maatschappelijk verkeer noch de leden zijn gebaat bij een groot bestuur, dat als een Poolse Landdag langzaam of niet vooruit komt. Bij grote internationale ondernemingen zijn de verschillende portefeuilles verdeeld over een klein aantal bestuurders; dat werkt effectief en efficiënt. Verantwoordelijkheden zijn helder en transparant belegd. 

Inrichting van de governance van de NBA vereist balans tussen besturen, beheersen, verantwoording afleggen en toezicht houden. Met een visie voor het beroep kunnen we ons nu gaan concentreren op de inrichting van de governance. Wat mij betreft kan de dialoog over die governance van de NBA starten. De feestdagen geven voldoende gelegenheid om eens met de benen omhoog na te denken over de toekomst van onze beroepsorganisatie.

Ik wens iedereen een hele 'gooje rutsch' in het nieuwe jaar!