Opinie 15 december 2017

De accountant van nu: de spiegel en de rechte rug

Met de verkiezingen voor het voorzitterschap in het vooruitzicht, krijg ik vaak de vraag waar ik vind dat de NBA de komende tijd haar focus moet leggen. Wat worden de stokpaardjes, waar moeten wij als accountants de komende jaren aan werken? Mijn antwoord is steevast: aan bijna alles.

We zullen niet alleen goed – en liefst: beter – werk moeten leveren aan onze opdrachtgevers, die ook te maken hebben met een (snel) veranderende omgeving. Ook de rapportcijfers van de AFM moeten omhoog. Én we moeten het vertrouwen van de samenleving herwinnen en blijven bevestigen. We leggen de lat in ons metier al een tijdje hoger en dat blijven we wat mij betreft doen. Het is nodig. Ik trek graag de kar – ik ben een veranderaar. Ik heb dat in de afgelopen vijf jaar bij mijn werkgever laten zien en trek die lijn graag door: naar de NBA en naar de sector. 

Een voorzitter uit de beroepsgroep lijkt mij te verkiezen boven een voorzitter van buiten. Ik vind het een zwaktebod als we onze eigen issues niet zouden kunnen oplossen. De mogelijkheid van een onafhankelijk voorzitter is iets om nader te onderzoeken. We moeten onze eigen weerstanden tegelijk wel durven opzoeken, zélf onze advocaat van de duivel durven zijn en op basis daarvan verder verbeteren. Ik pleit ervoor dat we onszelf de spiegel voorhouden. Naar elkaar luisteren, stevige debatten voeren, maar ook elkaar durven aanspreken en ter verantwoording roepen. 

Veranderen

Is er dan nog niet genoeg veranderd? We hebben zeker grote stappen gezet. De veranderagenda van de afgelopen periode heeft het beroep weer centraal gesteld. De samenleving en de AFM hebben ons de spiegel voorgehouden. Ik zie dat we meer tijd besteden aan klanten en zo investeren in betere kennis van hun processen en de risico’s. Dat is goed voor de kwaliteit van onze controle en daarmee van onze dienstverlening en oordeel. Daarbij stellen we het publiek belang veel meer centraal dan voorheen. We hebben lef, houden de spiegel voor en onze rug recht als het nodig is. We verkopen ‘nee’ als we denken dat er over de lijntjes heen gekleurd is. De samenleving vraagt erom en een accountant van nu mag best wat scherper en prikkelender zijn. Dat vraagt durf, maar we hebben het vertrouwen en steun van ons kantoor.

Kortom, ik ben van mening dat de mindset daadwerkelijk sectorbreed is veranderd. En dan doel ik ook op de interne accountants en accountants in business. Betrokkenheid én intussen het publieke belang dienen: die combinatie maakt ons werk belangrijker en boeiender en laat zien dat we een fantastisch vak hebben. 

Mooi werk

En ook leuker! Het geeft ook veel trots om je werk te bezien vanuit die publieke functie. Het is relevant en veel meer dan een compliant dossier opbrengen. Die publieke rol vervullen, met je team samenwerken en dan een goede audit neerzetten, dat is toch mooi werk. Bij alarmerende signalen moet je er staan. Dat eergevoel horen we te hebben. Vanuit dat gevoel kunnen we trots zijn op ons vak.

Ik denk dat we het besef waarvoor we ons werk primair doen in de jaren negentig wat waren kwijtgeraakt. We waren meer corporate dan dat we een professie hadden. Ik wil dat professionele besef levend houden en pleit voor een sterke keten. 

We zullen echter verder moeten innoveren, onder meer op gebied van (digitale) technologie. Dat moeten we samen doen, als sector. Ook zijn er talloze ‘zware’ thema’s die aandacht vragen en waar de Stuurgroep Publiek Belang op korte termijn met discussiepapers komt. Bijvoorbeeld rondom de structuur, verdien- en partnermodellen. We moeten ons meer bewust zijn van dilemma’s in onze bedrijfsvoering en welke waarborgen daarbij horen, maar ook de kansen voor vernieuwing serieus bekijken. 

Federatief model

Ook over de organisatie van onze eigen NBA moeten we knopen doorhakken. Ik denk dat een federatief model, zoals eerder geopperd, kan werken; zeker als we de accountants bij middelgrote en kleinere kantoren zichtbaarder willen maken. Ik heb bij diverse bezoeken gemerkt dat onze leden bij deze kantoren graag gehoord willen worden – en terecht Dat zou ons als keten ook sterker maken. Met elkaar kunnen we de verantwoordelijkheid nemen voor geloofwaardige financiële informatie in Nederland. 

Zo ligt er heel wat op ons bord waarmee wij onze functie en focus kunnen versterken. Om het bedrijfsleven de spiegel voor te houden en tegelijk de samenleving te dienen. Ik zou er graag werk van maken. Ik ben er niet voor gevraagd; ik heb mijzelf met volle overtuiging kandidaat gesteld. Ik wil graag van betekenis zijn voor ons beroep en ga de uitdaging graag aan.