'Venetiaans Vuur': voer voor accountants en andere brandstichters
Ik heb de donkere dagen rond Kerstmis verlicht verbracht met - onder andere - kennisneming van mijn oud-concullega Sybren Kalkman's vijfde post-pensionerings-pennenvrucht. Titel: 'Venetiaans Vuur'. Hierbij doe ik kond van mijn bevindingen.
Verantwoording: Ik ben, als vijftig-plus-jaren-vriend van Sybren; als oud-medestudent in de houtje-touwtje-NIVRA-avondstudie-water-en-brood- opleiding van de zestiger jaren; als oud-collega in de Commissie Toekomstverkenning van het door het accountants establishment van toen - we spreken 1971- verguisde NIVRA-rapport ‘de Accountant Morgen’; als constructieve concurrent (ik voorganger-EY-adept, Sybren voorganger-KPMG-incrowd); als door de decennia heen wederzijds counseler over het wel en wee van het beroep, de eerste die een prealabel gebrek aan onafhankelijkheid zal erkennen als boekbespreker van zijn jongste werk. Vooral omdat ik al eerder één van zijn vorige boeken, ‘Struikelbank’ op deze site de hemel in heb geprezen.
Maar ik doe het, kort Amerikaans, toch maar. Er zijn maar weinig alumni in ons beroep als Sybren Kalkman, die na pensionering zo publiekelijk hun transformatieve creatieve nek uit durven te steken of, liever, een positieve handreiking willen doen: ‘er is leven tijdens het pensioen!’
Plot: het boek is gezet in de vorm van een historische thriller in het zestiende eeuwse Venetië, zo’n eeuw nadat een andere Italiaan, Luca Pacioli, er dubbel boekhouden had uitgevonden. Dat zeg ik alleen omdat het de boekhouders onder ons misschien kan bekoren. Maar de accountant speelt verder geen rol in het verhaal. En dat zeg ik alleen maar om iedereen die net zoekt naar wat anders aan de lijn te houden.
Het verhaal begint met twee vrouwen, een hoertje (voor mij de echte lady) en een lady (misschien wel het echte hoertje). Het verhaal eindigt...nah, dat vertel ik u niet. Maar het zet de geschiedenis zoals we het ook nu denken te kennen behoorlijk op zijn kop. En terecht waarschijnlijk, omdat we weten dat geschiedenis overwegend door de overwinnaars wordt geschreven.
Daar tussenin liggen 370 bladzijden aan intriges, historisch besef, kronkelstraatjes en waterwegen, bruggen en boten, machtswellust en andere lusten. Naast veel van de levensinzichten van de schrijver over hoe de wereld nu echt in elkaar zit.
Echt iets voor afleiding van het busy season. (En als u een excuus nodig heeft voor uw baas wanneer u de dag na de grote deadline te laat op het werk komt, schrijf ik graag het briefje: ‘Venetiaans Vuur gelezen, verplichte literatuur’.)
Ik kan er desnoods aan toevoegen dat schrijver Kalkman u ervan overtuigd heeft dat laatste controversiele interne memo ‘over de onaanvaardbaarheid van de voorzieningen van de grootste client’, ondank alle kantoordruk, toch maar niet te herschrijven.
Voor de overrijpen onder ons: ‘Eros’ laat zich voortdurend zien. Niet te indringend, maar wel grensverleggend voor vrienden van de schrijver, zij die elkaar decennia hebben gekend als vriend-accountant en niet zozeer als Mensch.
En als je dan inmiddels beiden in je zeventiger jaren bent en net als deze boekbespreker nog niet zo lang geleden een cordozone shot hebt gehad in verband met een tand-des-tijds-protesterende knie, kijk je toch anders aan tegen sommige van de zestiende eeuwse lakengymnastiek toen bedreven; hoe omfloerst ook gesteld, in wat voor ver-van-mijn-bed-land ook.
Dus we gaan gauw terug naar meer bekend terrein: de twee pagina’s verantwoording van de auteur.
Het leest als een jaarrekening annex accountantsrapport nieuw formaat: “Het is een vertelling en geen geschiedenis”. Er was geen beleg/oproer in het Venetië van toen, wel ergens anders. Alleen de ‘droge’/‘ceo’ heeft echt bestaan (hij overleed aan geroosterde paling; goed om te onthouden door bestuursvoorziters, ook soms zo glad als een paling). Alle andere figuranten zijn verzonnen. “Dit verhaal is, net als Venetië zelf, een luchtspiegeling boven zee”. Iets voor de Commissie Verslaggeving?
Ja, een prachtig fantasietje, (h)eerlijk verhaald, gespijsd met veel verstandige levensinzichten van de auteur. En daarom met plezier hier doorgegeven.
Bottom line: Goed voor gepensioneerden met vermeende vooruitzichten for more to come. En alle generaties daarvoor, die voor zichzelf hetzelfde wensen.