Opinie

Accountants populair

In 1992 sloeg tijdens een storm in de Stille Oceaan een zeecontainer met 28.800 badeendjes overboord van een schip dat onderweg was van China naar de VS. De speelgoedbeestjes werden door wind en golfstromen meegevoerd en aangetroffen aan de Amerikaanse en Aziatische kusten. Een deel van de badeendjes dreef de Beringzee in en vroor vast in het poolijs. Ruim tien jaar later spoelde er eentje aan op het strand van Terschelling. Uit onderzoek bleek het smeltend poolijs de oorzaak te zijn van zijn verlate reis. Het gevonden badeendje werd daarmee een plaatselijk symbool van de klimaatverandering.

De anekdote werd aangehaald op het Springtij Forum 2016, dat afgelopen weekend plaatsvond op Terschelling. Het forum afficheert zichzelf als het kompas naar een groene toekomst en wordt al jarenlang bezocht door een divers gezelschap van ondernemers, milieu-activisten, wetenschappers, politici en, in toenemende mate, bankiers en beleggers. Want duurzaam financieren is de niche voorbij en de groene en blauwe sectoren van onze samenleving raken steeds meer verweven.

Plezierige bijkomstigheid was dat dit jaar ook accountants en accountantsvertegenwoordigers warm werden ontvangen. Kom daar elders maar eens om. De uitspraak "Accountants gaan de wereld redden" van Peter Bakker lag menigeen in de mond bestorven. Waarom? Omdat, zoals onderneemster Anne-Marie Rakhorst toelichtte, het geld tegen de plinten klotst - zo'n 2.300 miljard is in Nederland beschikbaar voor investeringen - maar dat dat geld slechts zeer moeizaam zijn weg naar een bestemming vindt.

Duurzaamheid is een sleutelwoord, maar de huidige economie blijkt op dat terrein veel onbekende risico's te herbergen. In de vorm van stranded assets - fossiele reserves die pijlsnel in waarde kunnen dalen - of in de vorm van circulaire bedrijfsmodellen, met langetermijnverplichtingen én -risico's.

Banken en pensioenfondsen aarzelen en overheden blijven terughoudend, ondanks ambitieuze doelstellingen op het gebied van energietransitie of VNO-voorstellen als NL Next Level. Gebrek aan kennis en inzicht in de feitelijke risico's spelen daarbij een belangrijke rol.

Alle reden dus voor milieubeschermers en financiers om de accountants enthousiast te ontvangen. En alle reden voor het accountantsberoep om een stevig tandje bij te zetten in de ontwikkeling van integrated reporting en integrated audits. En om de robuustheid van de accounting - en auditstandaarden op de nieuwe bedrijfsmodellen te testen. Met als doel: inzicht verkrijgen in de werkelijke risico's op de balans.

Er dient zich een nieuwe economie aan, waarin de accountant een nieuwe gelegenheid krijgt zijn relevantie aan te tonen. Die kans mogen we niet laten liggen.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Berry Wammes is programmadirecteur Cultuur en Beroepsontwikkeling bij de NBA. Hij was tot 1 september 2023 algemeen directeur van de NBA.

Gerelateerd

10 reacties

Pieter de Kok

Dag Hans, die kant beweegt de assurance vraag vanuit het maatschappelijk verkeer wel naar toe. Iedereen met voelsprieten "aan" in het werkveld voelt dit. Ik weet zeker jij ook. Dus ik zou willen pleiten met elkaat open te staan voor deze hartstochtelijke pogingen. Sinds kort ben ik heel voorzichtig, met name door gesprekken met bredere groep afnemers van assurance, overtuigd dat we hier met elkaar dialoog en visie over moeten vormen. Terug naar betekenisvolle assurance, niet meer, maar wellicht minder, andere themas, niet alleen financieel, maar goed en robuust (zoals jij ook terecht aandacht voor blijft vragen).

Hans Dijkstra

Ik vroeg mij slechts af waarom dit niet onder de categorie 'nieuws' stond, omdat ik er geen opiniërende elementen in las. En, even eerlijk, ik zou willen voorstellen om op deze site ook een categorie 'advertorial' in te richten, en dit type berichten daar dan op te nemen.
Het is allemaal natuurlijk een kwestie van smaak, maar als ik de hartstochtelijke pogingen lees van accountants om verificatie van niet-financiële informatie naar zich toe te trekken, dan krijg ik vooral steeds meer pijn in mijn buik als ik met grote regelmaat ervaar dat er op dit moment te weinig capaciteit is om de huidige primaire taken adequaat uit te voeren.

Jan Weezenberg

@Berry Wammes 30 september 2016
Geachte Heer Wammes,
Mijn eerste reactie betrof de kwaliteit van de berichtgeving en de dooddoener "uit onderzoek blijkt "
Ook de kreten "als accountants gaan de wereld redden " waren geen voorbeeld van degelijke berichtgeving, maar waarom niet ?
Overigens heb ik het artikel in de HBR gelezen en gezien dat Peter Rutten om andere accountants vraagt en vooral de informatie van ondernemingen verder wil uitbreiden door nog meer regeltjes te laten opleggen.
De reactie van de Heer Verhoek beschouw ik helaas nog steeds beneden peil. Overtreffende trap van broodje aap is bij mij broodje Apenheul
Op de vraag van de Heer Hoekstra heb is slechts een ironische reactie gegeven met "luchtfietsen "als een knipoog naar beperking CO-2 uitstoot.
Samenvattend : Uw reactie zie ik als een uitstekend betoog dat eigenlijk in de plaats van de Opinie zou moeten staan.
Met meer van deze soort teksten zou U een aanzienlijk grotere relevantie van de informatie op de website kunnen realiseren !.
En met Uw aanduiding van de maatschappelijke realiteit ben ik het volledig eens.
Dank voor de toch wel boeiende discussie.
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Berry Wammes

De inbreng van de heer Weezenberg acht ik meestal deskundig en to the point, maar hier maakt hij zich - met termen als 'luchtfietsen' en 'apenheul' - er wat te gemakkelijk van af. Want als een onderneming er niet in slaagt om zijn duurzame producten te verkopen omdat de koper zijn balans niet langdurig wil belasten (vanwege de invloed op de financiële ratio's), of als een onderneming een duurzaam produkt (met bv. retourverplichting) niet kan ontwikkelen vanwege eenzelfde balansverlenging, en als daardoor ook investeerders afhaken, dan hebben we mijns inziens niet te maken met luchtfietserij maar met een reële economische problematiek.

De voorbeelden die ik hier noem zijn van toepassing op zowel start-ups als beursgenoteerde ondernemingen.
Je zou je vervolgens kunnen afvragen in hoeverre de huidige accountingstandaarden langetermijn waardecreatie belemmeren dan wel in de hand werken. Sowieso houden de formele standaarden geen rekening met zogenaamde 'geëxternaliseerde risico's', het afwentelen van schadelijke effecten van ondernemingsactiviteiten op de omgeving. Met als gevolg dat overheden de (niet-financiële) rapportageverplichtingen aanscherpen. Want al staan ze niet op de balans, uiteindelijk gaat het hier wel degelijk om ondernemingsrisico's. Natuurlijk staat het je vrij om je als accountant louter op te stellen als objectief toetser van algemeen geaccepteerde standaarden. Maar dan kies je welbewust voor een rol die zich afzijdig houdt van de maatschappelijke realiteit.

Jan Weezenberg

@Hans dijkstra 29 september 2016
Geachte Heer Dijkstra,
Antwoord op Uw vraag: dit is een zeer zeldzaam bericht waarin door een grote groep intellectuelen positief gedacht wordt over accountants: ze gaan de wereld redden.
En het gebeurt ook milieuvriendelijk, namelijk met luchtfietsen.
Dit in tegenstelling tot de sensatie journalistiek, die nogal eens met modder gooit.
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Hans dijkstra

Waarom staat dit bericht onder 'Opinie'?

Jan Weezenberg

@ Peter Kuijpens 28 september 2016,
Geachte Heer Kuijpens,
U geeft het goede voorbeeld vanuit de optiek van de echte accountant: Is het verhaal van de Heer Wammes gebaseerd op correcte informatie ?
Ik lees dan in de NRC “Door de beestenboel op drift te volgen hopen de oceanografen hun computermodellen voor het zee-gedrag te kunnen verfijnen. Dat is belangrijk voor de visserij en bij milieuvervuiling “ Een voorbeeld van een doelgericht wetenschappelijk onderzoek.
De oceanografen kennen bij benadering het zee-gedrag en ze krijgen een mooie gelegenheid om hun kennis te verrijken.
Niets over onderzoek dat smeltend poolijs als oorzaak noemt van het verschijnsel “alle eendjes zwemmen in het water “
Mijn twijfel over de kwaliteit van het door de Heer Wammes aangehaalde onderzoek is dus terecht.
De Heer Verhoek gaat nog veel verder: het bericht moet worden gezien als een boodschap dat we aan de vooravond staan van een circulaire economie . Ik noem daarom zijn reactie een broodje Apenheul.
Jammer is dat de Heer Verhoek mijn reactie schetst als die van een RA (Register Angsthaas) die met zijn controle-opvattingen eeuwen achterstand heeft en niet bereid is te veranderen.
Bijzonder jammer is daarbij dat de Heer Verhoek blijkbaar niet op Accountant.nl heeft gekeken naar mijn CV.
Ik ben namelijk geen controlerend accountant en ik ben het nooit geweest. Ik ben in 1967 (!) als RA afgestudeerd en heb uitsluitend gewerkt als controller, bedrijfseconoom en wetenschapper (o.a. decaan van de economische faculteit van de Open Universiteit). Mijn RA titel is uitsluitend een opleidingstitel.
Sans rancune en met vriendelijke groet,
Jan Weezenberg


Peter Kuijpens

Broodje aap???
http://www.nrc.nl/nieuws/1994/11/21/konvooi-badeendjes-op-drift-brengt-de-zeestromen-in-7246536-a1272914

Henk Verhoek

Dit is nu echt zo'n typische accountantsreactie, zou ik zo zeggen. Terugkijken en zoeken naar evidence gefocust op dat ene badeendje. daar gaat het natuurlijk helemaal niet om, de boodschap is dat we aan de vooravond staan van een ontwikkeling richting circulaire economie. Dat vraagt ook om andersdenkende accountants en nieuwe accounting/audit uitdagingen. Als accountants in de 'broodje aap' sfeer blijven steken, zal dat niet ten goede komen aan de relevantie van ons beroep.

Jan Weezenberg

Geachte Reactie,
Wederom prachtige kretologie.
"Uit onderzoek bleek het smeltend poolijs de oorzaak te zijn van zijn verlate reis "
Onderzoek: wie, welke waarnemingen, hoe is de hypothese omgezet in bewijs, waarom kwam er maar één eendje in Terschelling aan, was dat nog steeds hetzelfde eendje en zitten de anderen dus blijkbaar nog vastgevroren. En was de kwaliteit van het materiaal zo goed dat het eendje tien jaar in de wereldzee overleefde.
Waarde van informatie wordt bepaald door enerzijds de surprise value (nieuwswaarde) en anderzijds door de confirmation value (objectieve, deskundige bevestiging van het bericht).
Die bevestiging wordt node gemist. In simpel Nederlands noemen we dit bericht broodje aap.

Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.