Opinie 28 juni 2016

De Jeugd van Tegenwoordig

Een geliefde uitdrukking onder ouderen, vaak wat negatief van ondertoon: 'De jeugd van tegenwoordig!'. Maar op onze jonge mensen ben ik trots.

Recent sprak ik zowel op het studentencongres van Pro-Memorie in Groningen als op een bijeenkomst bij de NBA Young Profs. Beide dagen stond de accountant van de toekomst (‘accountant 3.0’) centraal. Na afloop vond ik deze uitspraak veel passender: ‘Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst!’.

U Turn, it’s your turn

Het congres van de studenten van de universiteit in Groningen had als titel ‘U Turn, it’s your turn’. Geen gympen en spijkerbroeken, maar keurige jurkjes en mooie pakken. Ook de inhoud was goed doordacht. Wat mij het meest opviel was dat de studenten zich zorgen maken. Het hele congres stond in het teken van de toekomst van het accountantsberoep. Meer eisen, meer regels, is dat de oplossing? Ter voorbereiding op het congres hadden ze een mooie en pittige introductie op hun website gezet, met statements als:

“Normvervaging en commercialisering hebben ervoor gezorgd dat het imago van de accountant door de jaren heen is veranderd van de betrouwbare familieman in de gladde zakenman. Maar hoe kunnen we het imago in ere herstellen? (…) Hoe zal het vakgebied er over 10, 20 of 30 jaar uit zien? Niemand heeft daar antwoord op, maar iedereen wel invloed!”

De studenten waren goed voorbereidt, kwamen met korte, duidelijke en kritische vragen en luisterden goed naar elkaar. Veel vragen gingen over cultuur, zoals:

1. Hoe werkt de hiërarchie in de organisatie?
2. Hoe werkt de cultuur binnen de big four?
3. Hoe gaan jullie om met verandering?
4. Word je aan de kant gezet als je te kritisch bent?
5. We willen heel graag hard werken, maar ook genieten van ons leven. Is dat mogelijk?

Ze maken zich nu al zorgen over hun toekomst, en dan moeten ze nog beginnen!
Het positieve eraan is dat ze hun gevoel serieus nemen (zowel mannen als vrouwen), en het bespreekbaar maken. Maar tegelijk realiseren ze zich dat er sprake is van kantoorpolitiek en dat een te kritisch gehalte consequenties heeft voor hun carrière. Ze weten dus wel degelijk waar het om gaat.

Het gaat deze studenten om balans tussen werk, persoonlijke groei en ontwikkeling. Ze willen werken maar ook genieten van hun leven. Ze durven kritische vragen en onderwerpen aan de kaart te stellen, maar houden ook rekening met hun positie en mogelijkheden.

Vragen en innoveren

En dan de NBA Young Profs in Amsterdam. De studentenverenigingen waren uitgenodigd voor een bijeenkomst met als thema ‘Accountant 3.0: Hoe ziet volgens jullie het accountantsberoep er over 10 jaar uit?’.

Ook hier gaat het dus over hun toekomst. De vragenronde werd begeleidt door Bas Herrijgers (NBA Young Profs en twee dagen ervoor afgestudeerd RA). Zijn vraag was “Wat mis je nog in de opleiding om over tien jaar te kunnen functioneren als accountant?”. De antwoorden waren prachtig:

• meer kennis van big data, ethiek, communicatieve vaardigheden en technologie;
• centraal stellen van profilering van de accountant;
• meer mensen uit de praktijk als docent om de leerstof levendig te maken.

Opnieuw was ik onder de indruk van de wijze waarop er met elkaar werd gecommuniceerd. We hebben het over studenten van zo’n twintig jaar oud, die geen werkervaring hebben en dagelijks in de studieboeken zitten. En ze vragen om lessen als ‘ethiek’ en ‘filosofie’. Wauw. Ze vragen om meer inhoud omtrent technologie. Iets waar veel accountants geen kaas van hebben gegeten. We doen er als beroepsgroep nog veel te weinig mee. Maar onze jeugd kijkt daar anders tegenaan. Ze willen innoveren.

De Jeugd van Tegenwoordig

De Jeugd van Tegenwoordig weet dus heel goed wat ze wil. Is goed voorbereid en weet te reflecteren op wat ze wordt aangereikt. Het gaat dus niet alleen om carrièrekansen, het gaat om evenwicht, om aandacht, om persoonlijke groei en vooral om een leven dat in balans is.
Als wij als ‘oudere generatie’ daar goed op voorbereid willen zijn en aansluiting willen maken met de jeugd (onze toekomst), dan is er in mijn ogen werk aan de winkel.

Niet zo vreemd dus, een recent artikel in het FD met als titel ‘Big 4 uit de gratie van studenten’. Als ik de uitkomsten van het onderzoek mag geloven is het accountantsberoep behoorlijk gedaald op de ranglijst van populaire werkgevers. Vooral jongere bedrijven met een informele cultuur zijn geliefd.

Dat is ook mijn ervaring. Onze jonge mensen zijn kritisch, maar ik merk ook dat er een duidelijke wens en drive is om te veranderen. Dus moeten we inzetten op punten als: geen hiërarchie maar informele lijnen, balans in werk en privé, ruimte voor persoonlijke groei en ondernemerschap. En ruimte voor dialoog.

Dear Past, thank you for all the lessons. Dear Future, we are ready!