Accountant
NBA-platform voor accountants en financials
Overig
Magazine Podcast Dossiers Nieuwsbrief Contact
Home > Opinie > 2016 > 5 > Mkb-kantoor?
Opinie

Mkb-kantoor?

Leestijd van ongeveer 3 minuten 12 reacties

Wat is een mkb-kantoor eigenlijk? En waarin onderscheidt een mkb-accountant zich van andere openbaar accountants? Belangrijke vragen, omdat het hier op de site vaak gaat over mkb-kantoren en hun belangen, en de discussie over de verschillende bloedgroepen binnen de NBA weer momentum krijgt door de voorstellen tot wijziging van de governance.

Ik weet het antwoord niet. Intuïtief heb ik er natuurlijk wel een beeld bij, maar dat is niet genoeg als het gaat om de toekomst van de NBA. Daarom heb ik op de afgelopen ledenvergadering die twee vragen gesteld aan de kandidaat-bestuursleden met een achtergrond als mkb-accountant. Van die antwoorden werd ik niet echt wijzer. Dat verwijt ik de twee kandidaten niet, want het was misschien ook wel een beetje flauw van mij om ze 'en plein publiek' met die vraag te overvallen. En bovendien is het antwoord ook niet erg simpel, als ik er zelf nog eens over nadenk.

Laat ik het eens proberen vanuit het perspectief van de klanten. Zijn mkb-kantoren kantoren die mkb-klanten bedienen? Dat klinkt beslist logisch. Maar is dan niet ieder accountantskantoor in Nederland een mkb-kantoor? Van zeer groot big tot piepklein?

Vanuit de opdrachten dan: zijn mkb-kantoren, kantoren die geen controles doen? Dat zou een definitie kunnen zijn, maar in de praktijk wordt de term niet zo gebruikt. Er zijn genoeg accountantskantoren die zichzelf mkb-kantoor noemen die wel controles verrichten.

Zijn mkb-kantoren niet-oob vergunninghouders? Dat zou je kunnen stellen als je het bekijkt vanuit de wetgeving. Maar ook die vlieger gaat niet op. Niet-oob kantoren zijn mkb-kantoren, maar niet uitsluitend. Er zijn ook mkb-kantoren zonder vergunning.

Kijkend vanuit het vergunningsperspectief, maar dan nog iets anders aangevlogen: Zijn kantoren zonder oob-vergunning mkb-kantoren? Dat komt al meer in de richting, maar ook hier is een 'maar' Zijn de oob-vergunninghouders zonder of met een enkele oob-controle geen mkb-kantoren? En zijn de oob-vergunninghouders met allemaal een flinke portefeuille aan mkb-cliënten geen mkb-kantoren?

Maar hoe zit het dan met de regelgeving? Is er specifieke regelgeving van toepassing op mkb-kantoren? Nee, dat is niet het geval. De regelgeving is gekoppeld aan de soort dienst die wordt verricht, zie de Controle- en Overige Standaarden (COS). Er zijn regels voor de uitvoering van die diensten en er zijn regels om op organisatieniveau de kwaliteit van die diensten te waarborgen. Alleen voor de oob-vergunninghouders zijn een zeer beperkt aantal regels wat strenger als het gaat om governance en het uitvoeren van oob-controles. De regelgeving kan het verschil dus ook niet verklaren.

Vanuit een ander perspectief dan: de oriëntatie op de klant. Zijn mkb-kantoren kantoren die zich in het bijzonder richten op het klantbelang en niet zozeer op het maatschappelijk belang van de accountantswerkzaamheden? Bekijk maar eens wat websites van grote en kleine accountantskantoren. Iedereen richt zich tot de (potentiële) klanten. Dat kan het dus ook niet zijn.

Zijn kantoren die relatief klein zijn in omvang en ondersteuning nodig hebben op vaktechnisch gebied en andere terreinen mkb-kantoren? Dan bekijk je het vanuit de hoek van de benodigde ondersteuning. Voor een deel van de mkb-kantoren zal dit zeker gelden, maar toch ook weer niet voor allemaal. Helaas, nog steeds geen helder antwoord.

Een laatste poging: zijn mkb-kantoren, kantoren die individueel niet machtig genoeg zijn om aan de touwtjes te trekken in het beroep en onderscheidt dat ze van andere kantoren? Dat zou een antwoord kunnen zijn, maar dan wordt vergeten dat er diverse belangenbehartigingsorganisaties zijn voor kleinere kantoren die behoorlijk op de trom slaan.

Governance

Mijn conclusie: het is onduidelijk wat wordt bedoeld met een mkb-kantoor en daarmee wordt ook de discussie over de governance van de NBA vertroebeld. En dan is het een kip-ei-verhaal.

De NBA heeft een visie nodig wat ze voor de verschillende ledengroepen wil betekenen. Wat kunnen de leden zelf eventueel met behulp van service-organisaties en belangenbehartigers en wat blijft over als unieke taak voor de NBA vanuit haar publiekrechtelijke status?

Is de aanpassing van de governance nodig om in dit 'wespennest van reële en vermeende belangen' slagvaardig tot oplossingen te kunnen komen of moet je eerst de discussie rond de visie aangaan en dan de governance daarop aanpassen? Maar wel met het grote risico dat je er niet uit gaat komen of tot suboptimale beslissingen komt?

Een dilemma dat van partijen vraagt om boven zichzelf en hun (vermeende) eigen belang uit te stijgen, ik ben benieuwd wie dat gaan kunnen!

In deze serie vertelt Marianne van der Zijde, ex-toezichthouder bij de AFM, hoe zij naar de accountancy kijkt, met als doel te helpen jaarrekeningcontroles leuker en beter te maken.

Wat vindt u van deze opinie?

Reageer Spelregels debat

Marianne van der Zijde adviseert accountantsorganisaties en is voormalig hoofd toezicht kwaliteit accountantscontrole en verslaggeving van de AFM.

Gerelateerd

12 reacties

Arnout van Kempen

Als je onderscheidende kenmerken noemt die niet onderscheidend zijn, krijg je onheldere discussies.

De mkb-accountant voegt waarde toe. Ja, dat mag ik hopen. Het is in ieder geval een gezonde ambitie. Maar als dat een onderscheidend kenmerk van de mkb-accountant moet zijn, dan zijn er dus ook accountants die geen waarde toevoegen.

Als dat waar is, is dat een groep die van de NBA een heel specifieke aanpak nodig heeft, want hoe verkoop je in hemelsnaam het bestaansrecht van accountants die geen waarde toevoegen?

Als ik gewoon Wikipedia volg, dan is het MKB de verzamelnaam voor alle ondernemingen, op de 0,3% grote ondernemingen na.

Als je een MKB-kantoor ongeveer definieert als een accountantskantoor dat (vrijwel) volledig haar omzet behaalt bij MKB-ondernemingen, dan zijn alle Nederlandse accountantskantoren vanaf BDO en kleiner dus MKB-kantoren. Alleen KPMG, Deloitte, EY en PwC zijn dan eventueel niet MKB-kantoren, ook al hebben ook deze kantoren een serieus deel van hun klandizie in het MKB.

Is BDO geen MKB-kantoor? Zo nee, waarom dan niet? En Flynth dan? Accon AVM? Of moet een eis zijn dat het om kantoren gaat zonder landelijke dekking? De Jong & Laan misschien? ABAB? Bentacera misschien?

Misschien, ik noem maar iets geks, zou je een ander onderscheid moeten maken. Kantoren die groot genoeg zijn om menskracht vrij te maken om zelf een bijdrage te leveren aan de beroepsorganisatie (die immers nog steeds een leden-organisatie is, voor en door accountants) en kantoren die daar gezien hun omvang niet toe in staat zijn.

Het gevoel niet gehoord te worden kan, stel ik mij zo voor, wel eens samenhangen met de mate waarin je, doe eens gek, gehoord wordt. En bedoeld of onbedoeld, je wordt nu eenmaal beter gehoord naarmate je actiever bent in/voor de club.

En begrijp me niet verkeerd, ik bedoel daarmee heel nadrukkelijk NIET dat accountants werkzaam bij kleinere kantoren "zeuren langs de zijlijn". In tegendeel, ik denk dat de wat onscherp gedefinieerde groep accountants bij "kleinere kantoren" echt een probleem hebben met zich hoorbaar maken, en dat het aan de beroepsorganisatie is daar oplossingen voor te zoeken.

Zolang dat niet gebeurt, zal je geluiden van frustratie blijven horen. Geluiden die je kan wegwuiven omdat ze niet prettig klinken soms, maar die je beter serieus kan nemen omdat ze een duidelijke en redelijke grond hebben.

Wim Nusselder

Een helder verhaal om duidelijk te maken hoe onhelder de term ‘MKB-kantoor’ is.
De term zal niet zomaar verdwijnen, net zo min als het begrip MKB.
Het is echter vooral een kwestie van zelf-identificatie op subjectieve gronden om je kantoor als zodanig aan te duiden.
Het lijkt me niet raadzaam om governance structuren te bouwen op dergelijk verdelende identificatie.
Governance structuren kunnen beter gebaseerd zijn op datgene wat het beroep verbindt en reguleert.

Glenn Mungra

Bedankt collega Jan Wezenberg voor je reactie. Ik realiseer me dat ik het bij het verkeerde eind had en je dat mijn laatste vraag bevestigend beantwoord. De MKB accountant is dus een gewone accountant, maar de accenten liggen anders. Daarin onderscheidt hij zich dus van de andere openbaar accountants. (Het onderscheid betreft niet de 'genetica' van de accountant, maar zijn functie of ervaring.)
Ik herinner mij trouwens nog wel de door jou aangehaalde uitspraak maar ik wist niet dat die van de heer Tempelaar was ("een accountant is een deskundige op het gebied van bedrijfseconomie, administratieve organisatie en controle.").

Jan Weezenberg

@Glenn Mungra 29 mei 2016
Geachte Heer Mungra,
Heel lang geleden schreef Tempelaar: een accountant is een deskundige op het gebied van bedrijfseconomie, administratieve organisatie en controle.
Die elementen spelen nog steeds, zij het dat bij MKB de accenten wat anders liggen.
Vriendelijke groet,
Jan Weezenberg

Glenn Mungra

Interessant artikel. Eindelijk iemand die toegeeft dat ze ook niet precies weet wat een MKB-account eigenlijk is.

Als ik het Meerjaren projectplan van de Commissie MKB bekijk dan valt mij op dat er daarin totaal geen aandacht is voor deze onduidelijkheid. Waarschijnlijk weten zij wel precies wat een MKB accountant is, want de enige begripsomschrijving die ik daarover tegenkwam was : 'De openbaar accountant die werkzaam is in het mkb (MKB accountant)', (pag. 3, 2e paragraaf.)

Maar zo nu en dan kom je in het rapport passages tegen waardoor ik mij afvraag of het nog wel om een MKB-accountant gaat.

Dat begint bijvoorbeeld al in hoofdstuk 1 over digitalisering, op pag. 5: ".... omdat klanten steeds meer behoefte hebben aan real time informatie, managementrapportages en
tussentijdse analyses."
Ik vraag mij hier dan echt af of we het nog over een MKB accountant hebben.

In hoofdstuk 2 over data-analyse gaat het verhaal weer door: "..Real time dataverwerking levert actuele managementinformatie op, waarmee de ondernemer kan sturen en de accountant hierbij kan ondersteunen als ‘trusted advisor’." Hoewel ik het niet uitsluit voor bijv. een webshop, zie ik op het eerste gezicht een MKB-ondernemer nog niet zo gauw permanentie in zijn datastroom gebruiken.

Ik vraag daarom af of dit soort communicatie van het NBA niet tot meer onduidelijkheid zal leiden.

Dat laatste is voor mij nog meer reden om visie van Marianne van de Zijde in deze opinie te onderschrijven.

In dit verband denk ik dat een visie niet zozeer betekent dat je een duidelijk beeld hebt over de materie of over de oplossingen. Maar dat je een duidelijke voeling hebt met wat de realiteit is voor de betreffende groep MKB-accountants waar het om gaat, zodat zij die daadwerkelijke betrokkenheid ook kunnen aanvoelen.

Of begrijp ik het weer verkeerd en gaat het bij het begrip MKB-accountant eigenlijk gewoon om alle accountants?

Toine Goossens

Mijn advies is lees eens de strategische beleidsnota´s die de NOvAA in het verleden produceerde. Niemand leest die meer, maar alles wat essentieel is voor de MKB, ik spreek liever over de adviserend accountant, staat daar in.

Het verbazingwekkende is dat mensen denken dat als omstandigheden ingrijpend veranderen, dan ook de principiële uitgangspunten van de MKB accountant veranderen. Dat is niet zo.

De MKB accountant is een breed opgeleid persoon, met brede interesses, die makkelijk de veranderende omgeving van de klant onderkent en die vanuit die vaardigheden en kennis de belangrijkste vertrouwenspersoon van de MKB ondernemer is. Die op een aantal terreinen ook zelf met de klant de diepte in kan gaan en die weet welke anderen met de klant de diepte in kunnen gaan als de eigen kennis te kort schiet.

De MKB accountant werkt voor superklein, klein, middel groot en soms voor groot. Maar altijd op een manier waarbij het toevoegen van waarde voorop staat.

De MKB accountant stemt het assortiment diensten zo af dat daarmee optimale waarde wordt toegevoegd.

Daarom zijn er zoveel varianten MKB accountants.

Freek Zandbergen

Mag ik een poging doen: "Een MKB-accountantskamtoor heeft 1 of enkele vestigingen, richt zich op het kleinbedrijf en heeft hoogstens enkele 'verdwaalde' middelgrote clienten waar hij al dan niet zelf de wettelijke controle voor uitvoert."

Uiteraard is er een grijs gebied, maar dat is vermoed ik vrij klein; denk aan kantoren met WTA-vergunning en 7 of 8 middelgrote clienten, of een keten die zich voornamelijk richt op het kleinbedrijf maar wel 6 of 7 vestigingen heeft.

Verder bevat de definitie een subjectieve grens, namelijk 'enkele' vestigingen. Ik vermoed dat de categorie kantoren met 4-6 vestigingen beperkt is. Kortom de definitie zou toch wel voor een groot gedeelte dekkend kunnen zijn.

De term MKB-accountant is inderdaad verwarrend omdat de M niet helemaal klopt. Tegelijk is de term ingeburgerd en een variant vinden zal moeilijk zijn. Feit is dat in het spraakgebruik met mkb toch wel voornamelijk het kleinbedrijf wordt bedoeld, laten we die term dan maar houden.

Overigens denk ik dat de groep MKB-accountants met Wta vergunning ook snel kleiner wordt. Stellen dat een typische MKB-accountant geen Wettelijke controleopdrachten uitvoert (maar velen wel overige assuranceopdrachten ) is daarom mogelijk. (Ik ben zoals iedereen benieuwd wat er gebeurd met het domein van vrijwillige jaarrekeningcontroles)

Marianne

Dank voor de reacties!
@ van Balen, Help me even: wat was het verschil tussen een NovAA-lid en NIVRA-lid en waarom is dat onderscheid nu nog relevant? ( en uw veronderstelling is niet juist: mijn vader was en mijn man is MKB-ondernemer, maar dat kan u niet weten).
@ Dekkers: je zou inderdaad kunnen stellen dat MKB-kantoren kantoren zijn die geen wettelijke controles verrichten, alleen wordt die term in de praktijk niet zo gehanteerd, of misschien beter als je kijkt vanuit de regelgeving: kantoren die helemaal geen controles verrichten. Dat zou ook meer aansluiten bij de rol van de oorspronkelijke NovAA-accountant.
@ Martinus: de NBA zou er voor alle accountants kunnen zijn, maar dat vergt dan ook wel wat van de accountants. Dat is waar mijn stukje over gaat.

Dekkers

Wat is een MKB-accountant? Dan moet je eerst naar de definitief van MKB kijken lijkt mij. Iets logischer is er niet. Dus bedrijven in de categorie micro, klein en middelgroot. Voor de middelgrote bedrijven bestaat er controleplicht. In feite is het MKB te splitsen in een deel zonder controleplicht en een deel met controleplicht. Ik ga ervan uit dat met de term MKB-accountant in zijn algemeen bedoeld wordt: die accountants(kantoren) die geen wettelijke controles uitvoeren. Als we deze indeling aanhouden lijkt het probleem in definitie opgelost. Natuurlijk zijn er bij OOB-accountants en het segment met wettelijke controles ook MKB-praktijk delen. Ergo: het begrip MKB zou eigenlijk afgeschaft moeten worden en vervangen moeten worden door begrippen die aansluiten bij de AFM-vergunningen. Mee eens?

Van Balen

Duidelijk voorbeeld van het zich niet in willen leven in de praktijk van de MKB accountant. Als ik dit artikel lees vraag ik me af of mevrouw wel weet wat een mkb ondernemer is. Opnieuw een duidelijk 'waarom' de MKB-AA accountant zich moet afsplitsen van de NBA. Mevrouw van der Zijde, kijk even naar de geschiedenis. De NovAA leden bedienden de MKB markt. Ga eens praten met deze accountants.

Martinus de Borst

Vanuit de positie van de onafhankelijkheid van de accountant bestaat er geen XYZ- accountant en dus ook geen XYZ kantoor. Vanuit ervaring en inzicht zou je misschien wel van een specialisatie kunnen spreken.
Misschien kan de TU Delft ons helpen. Die leveren ingenieurs; ´allemaal vogels, maar van een verschillend pluimage´.
Laat de NBA er dus voor alle accountants zijn. Laat de accountant zichzelf zijn.

Jan vdr. Meijden

De slotzin:"een dilemma dat..."slaat de spijker op de kop .

Reageren op een artikel kan tot drie maanden na plaatsing. Reageren op dit artikel is daarom niet meer mogelijk.

Aanmelden nieuwsbrief

Ontvang elke werkdag (maandag t/m vrijdag) de laatste nieuwsberichten, opinies en artikelen in uw mailbox.

Bent u NBA-lid? Dan kunt u zich ook aanmelden via uw ledenprofiel op MijnNBA.nl.

Relevantie Datum